تندخویی و بداخلاقی، جهنمی سوزان برای خود فرد و دیگران است.
«حسن خلق» و رفتار نیک و برخورد شایسته، جامعه و محیط و خانه و محل کار و آموزشگاه و اداره را به «بهشت» تبدیل می کند.
ماهی به آب زنده است
و یک مسلمان اجتماعی به حسن سلوک و خوش خلقی و مدارا با دیگران.
قرآن کریم، اخلاق کریمانه حضرت رسول ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ را می ستاید و با لقبِ «اِنَّک لَعلی خُلْقٍ عظیمٍ» مفتخرش می سازد و عامل محبوبیت و رمز جاذبه و موفقیت او را عطوفت و مهربانی و اخلاق نرم و زیبا معرفی می کند:
فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَليظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلينَ ،آل عمران /159
اى پيامبر، بدان كه از پرتو رحمت الهى در برابر آنها نرم خو و مهربان شدى و اگر خشن و سنگدل بودى از اطراف تو پراكنده مىشدند بنابراين آنها را عفو كن و براى آنها طلب آمرزش نما و در كارها با آنها مشورت كن. اما هنگامى كه تصميم گرفتى قاطع باش و بر خدا توكل كن زيرا خداوند متوكلان را دوست دارد.
لطف کن لطف، که بیگانه شود حلقه به گوش بنده حلقه به گوش ار ننوازی برود
پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ بخش مهمی از موفقیت خویش را در تبلیغ دین و دعوت مردم، مدیون اخلاق نیک خود بود. رفتارا و دلِ سرسخت ترین دشمنان و متکبرترین جاهلان را نیز نرم و رام می کرد. آن حضرت می فرمود:
انسان با “حسن خلق” می تواند به درجه “صائم قائم” برسد، یعنی کسی که روزها روزه و شب ها مشغول عبادت و تهجد است . میزان الحکمه، ج 3، ص 139.
خداوند در قرآن به پیامبر عزیزش دستور می دهد که با مردم با عفو و فرمان به نیکی و اعراض از جاهلان برخورد کند و از اصحاب او نیز با عنوانِ «رُحَماء بینهم» یاد می کند.
مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَماءُ بَيْنَهُمْ تَراهُمْ رُكَّعاً سُجَّداً يَبْتَغُونَ فَضْلاً مِنَ اللَّهِ وَ رِضْواناً سيماهُمْ في وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْراةِ وَ مَثَلُهُمْ فِي الْإِنْجيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوى عَلى سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَ أَجْراً عَظيماً. فتح/29
محمّد فرستاده خداست، و كسانى كه همراه اويند در برابر كفّار نيرومند و سرسخت و در ميان خودشان مهربانند، آنها را همواره در حال ركوع و سجود ميبينى كه پيوسته فضل و بخشش خداوند و خشنودى او را مىطلبند، نشانه (عبادت و خشوع) آنها در اثر سجده در رخسارشان پيداست اين صفت آنهاست در تورات (موسى)، و صفت آنها در انجيل (عيسى) همانند زرعى است كه (خداوند) جوانههاى آن را (از اطرافش) برآورده و تقويت كرده تا كلفت و ستبر شده و بر ساقههاى خود ايستاده به طورى كه كشاورزها را به اعجاب وامىدارد، (خدا چنين كرده) تا به وسيله آنها كفّار را به خشم و غيظ آورد. خداوند به كسانى از آنان كه ايمان آورده و عملهاى شايسته انجام دادهاند آمرزش و پاداشى بزرگ را وعده داده است.
مسلمان اگر «حسن خلق» نداشته باشد، به اخلاق قرآنی آراسته نیست؛
هر چند شب و روزش به عبادت بگذرد!
