اخلاق قرآنی،در حرمت نهادن به پدر و مادر و قدرشناسی از زحمات آنان جلوه گر است.
پاسداشت حرمتها و مراعات حریمها، جلوه ای دیگر از تربیت قرآنی است.
حق پدر و مادر، از مهم ترین حقوق است که «احسان به والدین» در کنار «عبادت خدا» آمده است و قرآن چنین مؤکد به رعایت حرمت پدر و مادر فرمان می دهد و از تندی و پرخاش نسبت به آنان برحذر می دارد و به سخن نیک و لحن شایسته در گفتار و برخوردی خاضعانه و متواضعانه با ایشان و گشودن بال رحمت و رأفت مهر بر سر آنان و نیز خیرخواهی و دلسوزی و دعا درباره آنان دستور می دهد.
اینها همه،در سوره اسراء در آیات 23و 24 آمده است :
“وَ قَضى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ إِيَّاهُ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ كِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلاً كَريماً” و حكم كرد پروردگار تو كه پرستش نكنيد جز او را و به پدر و مادر نيكى كنيد اگر برسند نزدت پيرى را يكى از آنان يا هر دو پس نگو به ايشان اف و نهيب نزن بر ايشان و بگو بديشان گفتارى گرامى
“وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَ قُلْ رَبِّ ارْحَمْهُما كَما رَبَّياني صَغيراً” و فروخوابان براى آنان بال فروتنى را از مِهر و بگو پروردگارا رحم كن بر آنان چنان كه مرا پروريدند در كودكى
قرآن بارها در کنار دعوت به توحید و نهی از شرک، به «احسان به والدین» دستور داده و در جایی هم به وضوح و صراحت، سپاسگزاری در آستان خدا و سپاس نسبت به پدر و مادر را کنار هم مطرح کرده است .
در سوره لقمان آيه 14:
وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْناً عَلى وَهْنٍ وَ فِصالُهُ في عامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لي وَ لِوالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصيرُ و اندرز گفتيم انسان را در باره پدر و مادر بارور گشت بدو مادرش ،سستى اى بر سستى اى و از شير بازگرفتنش در دو سال ،كه شكرگزار براى من و براى پدر و مادر خويش ،بسوى من است بازگشت.
سلوک قرآنی، تنها در پیمودن راههای پرپیچ و خم عرفانی و تهذیب نفسهای پارسایانه و تقواهای شگرف نیست.
ادب و احترام نسبت به پدر و مادر هم، که امری پیش پا افتاده و خانوادگی و فامیلی است، از گردونه اخلاق قرآنی بیرون نیست.
در روایات، رعایت ادب و احسان نسبت به آن دو را به این دانسته اند که: آنان را به اسم صدا نکنی؛ به احترامشان برخیزی؛ از آنان جلوتر راه نروی؛ با آنان بلند و پرخاشگرانه سخن نگویی؛ نیازهایشان را برآوری؛ خدمتگزاری به آنان را وظیفه ای بزرگ بدانی و از آنان در سن کهولت و سالخوردگی و از کارافتادگی مراقبت کنی.
آنان، گوهرهای خانگی اند و حفظ این گوهرها، فرمان قرآن است.
