در آنچه خدا به تو عطا كرده از مال دنيا، خانه آخرت را بطلب، و با آن آخرت خود را تعمير كن.
همانطورى كه خداوند در باره تو تفضل كرده است، تو هم در باره مردم تفضل كن.

وَ ابْتَغِ فِيمَا ءَاتَئكَ اللَّهُ الدَّارَ الاَْخِرَةَ  وَ لَا تَنسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيَا  وَ أَحْسِن كَمَا أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ  وَ لَا تَبْغِ الْفَسَادَ فىِ الْأَرْضِ  إِنَّ اللَّهَ لَا يحُِبُّ الْمُفْسِدِين‏. قصص/77
و در آنچه خداوند به تو داده خانه آخرت را بطلب، و سهم خود را از (عمر و مال) دنيا فراموش مكن (و تحصيل آخرت كن) و (به ديگران) نيكى كن همان‏گونه كه خدا به تو نيكى كرده، و در روى زمين در جستجوى فساد مباش، زيرا خداوند فسادانگيزان را دوست ندارد.

” وَ لا تَنْسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيا” يعنى آن مقدار رزقى را كه خدا برايت مقدر كرده ترك مكن، (و آن را براى بعد از خودت به جاى مگذار)، بلكه در آن براى آخرت عمل كن، چون حقيقت بهره و نصيب هر كس از دنيا همان چيزى است كه براى آخرت انجام داده باشد، چون آن چيزى كه برايش ميماند همان عمل است.

بعضى از مفسرين، جمله مورد بحث را چنين معنا كرده‏اند كه:
فراموش مكن اين معنا را كه نصيب تو از مال دنيايى- كه به تو روى آورده- مقدار بسيار اندكى است، و آن همان مقدارى است كه ميپوشى و مي‏نوشى و مي‏خورى، بقيه‏ اش زيادى است، كه براى غير از خودت باقى ميگذارى، پس از آنچه به تو داده‏ اند به قدر كفايت بردار، و باقى را احسان كن،

از امام على (عليه السلام) نيز روايت شده است كه: تندرستى و قوت و آسايش و جوانى و نشاط و بي ‏نيازى خود را از ياد مبر و بوسيله آنها در راه آخرت كوشش كن.

پنج موعظه مهم و خواندنى و شنيدنى به قارون داده شد كه از نظرمان مى‏گذرد.

موعظه يكم: قارون بقدرى مغرور و فريفته ثروت و مزخرفات دنيوى شده بود كه از فرط فرح و خوشحالى نميتوانست آرام باشد. خوشحالى و غرور او بجائى رسيده بود كه قومش او را از آن همه غرور و فرحمندى‏هاى غلط، ملامت و سرزنش مي ‏كردند (إِذْ قالَ لَهُ قَوْمُهُ لا تَفْرَحْ إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْفَرِحِينَ): اينقدر به مال دنيا مغرور و فرحمند مباش! زيرا اگر اينگونه غرورها هيچ خوف و خطرى نداشتند .

همين بس كه خداى عليم اينگونه فرحمندها را دوست ندارد.

موعظه دوم: قوم قارون به وى مى‏گفتند: از اين اموال و ثروتى كه خدا به تو عطا كرده زاد و توشه‏اى براى عالم آخرت خويشتن انتخاب كن. و به اين چند صباح دنيوى مغرور و از خدا غافل مباش!

موعظه سوم: اى قارون! مبادا بهره و نصيب خويشتن را از اين جهان ناپايدار براى عالم آخرت خويشتن فراموش نمائى! مبادا اين ثروت بى‏شمار را از دست بدهى و خويشتن را مستوجب دوزخ نمائى (وَ لا تَنْسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيا)

موعظه چهارم: اى قارون! هيچ مى‏دانى كه چرا خداوند مهربان به تو احسان نموده است. اگر نمى‏دانى بشنو تا برايت بگوئيم. خدا به تو احسان نموده و ثروت عطا كرده است تا تو نيز به بندگان خدا احسان و بذل و بخشش نمائى. پس: به خود مغرور مباش و همانگونه كه خدا به تو احسان كرده تو نيز به بندگان خدا احسان نما وَ أَحْسِنْ كَما أَحْسَنَ اللَّهُ- إِلَيْكَ)

موعظه پنجم: اى قارون! مبادا اين مال و منال دنيوى تو را اغفال نمايد و در زمين، شروع به فتنه و فساد كنى. زيرا هر شخص مفسد و مفسده جوئى در اين جهان بدست نابودى و عذاب سپرده شده و خواهد شد.

و از همه خطرناكتر اين است كه خدا افراد مفسد و فتنه انگيز را دوست ندارد. و شقى و بدبخت آن كسى است كه خدا او را دوست نداشته باشد “وَ لا تَبْغِ الْفَسادَ فِي الْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ”

نرم افزار جامع التفاسير شيعه

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله :

بر شما باد ميوه در هنگام روي كردنش ،چرا كه در اين هنگام، مايه :

سلامت تن و از ميان رفتن اندوه است.

آن را در هنگام پشت كردن واگذاريد؛كه دراين هنگام ، دردي براي تن است.

دانشنامه احاديث پزشكي،ج2،ح1411

وَ إِذَا سَمِعُواْ اللَّغْوَ أَعْرَضُواْ عَنْهُ وَ قَالُواْ لَنَا أَعْمَلُنَا وَ لَكُمْ أَعْمَلُكمُ‏ْ سَلَامٌ عَلَيْكُمْ لَا نَبْتَغِى الْجَاهِلِين‏ .قصص/55
و چون سخن لغوى (مانند مسخره و فحش و غيبت و هتاكى) بشنوند، از آن روى برتابند و (با زبان حال) گويند: عمل‏هاى ما از آن ما و عمل‏هاى شما از آن شما، سلام بر شما، ما نادان‏ها را (به دوستى و رفاقت) نمي طلبيم.


” سَلامٌ عَلَيْكُمْ” يعنى شما از ناحيه ما خاطرتان جمع باشد، و ايمن باشيد، كه گزندى نخواهيد ديد.

إِنَّكَ لَا تهَْدِى مَنْ أَحْبَبْتَ وَ لَاكِنَّ اللَّهَ يهَْدِى مَن يَشَاءُ  وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِين‏.56
مسلّما تو نمى‏توانى هر كس را كه خود دوست بدارى هدايت كنى (قلبش را متوجه حق سازى، زيرا وظيفه تو راه نشان دادن است) و لكن خداست كه هر كس را بخواهد به ايمان مى‏رساند، و او به كسانى كه استعداد هدايت را دارند داناتر است.

پيغمبر صلّى اللَّه عليه و آله بسيار علاقه‏مند بود كه تمام مردم ايمان بياورند و به نبوّت او اقرار كنند، لذا خداى سبحان به او خبر داد كه اين كار از توانايى و قدرت تو خارج است.

پيغمبر صلّى اللَّه عليه و آله بسيار علاقه‏ مند بود كه تمام مردم ايمان بياورند و به نبوّت او اقرار كنند، لذا خداى سبحان به او خبر داد كه اين كار از توانايى و قدرت تو خارج است.

هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ تكميل مطلب است يعنى او بهتر ميداند قبول كننده هدايت چه كساني اند.

توفيق هدايت شدن با خدا است.

نرم افزار جامع التفاسير شيعه

پيامبر اكرم “صلي الله عليه و آله” مي فرمايند:

بدان امّت من ، كساني هستند كه مغز استخوان را مي خورند .

دانشنامه احاديث پزشكي ،ح1403

مرگ سرنوشتى است كه درك آن از احدى فوت نمى‏شود، هر چند كه شما به منظور فرار از آن به محكم‏ترين پناهگاهها، پناهنده شويد.

بنا بر اين ديگر جاى آن نيست كه توهم كنيد اگر خداى تعالى جنگ را بر شما واجب نكرده بود شما از خطر مرگ رها مى‏شديد، و  مرگ به سراغتان نمى‏آيد، چون مرگ شما به هر حال خواهد آمد.

أَيْنَمَا تَكُونُواْ يُدْرِككُّمُ الْمَوْتُ وَ لَوْ كُنتُمْ فىِ بُرُوجٍ مُّشَيَّدَةٍ  وَ إِن تُصِبْهُمْ حَسَنَةٌ يَقُولُواْ هَاذِهِ مِنْ عِندِ اللَّهِ  وَ إِن تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَقُولُواْ هَاذِهِ مِنْ عِندِكَ  قُلْ كلُ‏ٌّ مِّنْ عِندِ اللَّهِ  فَمَا لِ هَؤُلَاءِ الْقَوْمِ لَا يَكاَدُونَ يَفْقَهُونَ حَدِيثًا.78/نساء

هر كجا باشيد، شما را مرگ درمى‏يابد هر چند در بُرجهاى استوار باشيد. و اگر [پيشامد] خوبى به آنان برسد، مى‏گويند: «اين از جانب خداست» و چون صدمه‏اى به ايشان برسد، مى‏گويند: «اين از طرف توست.» بگو: «همه از جانب خداست.» [آخر] اين قوم را چه شده است كه نمى‏خواهند سخنى را [درست‏] دريابند؟

مَّا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ  وَ مَا أَصَابَكَ مِن سَيِّئَةٍ فَمِن نَّفْسِكَ  وَ أَرْسَلْنَاكَ لِلنَّاسِ رَسُولًا  وَ كَفَى‏ بِاللَّهِ شهَِيدًا.79
هر چه از خوبيها به تو مى‏رسد از جانب خداست و آنچه از بدى به تو مى‏رسد از خود توست و تو را به پيامبرى، براى مردم فرستاديم، و گواه بودن خدا بس است.

حسنات و خيرات از ناحيه خداى سبحان است و ناگواريها و سيئات از ناحيه خود انسانها است و در عين حال همه حسنات و سيئات مستند به خداى تعالى است

منظور از حسنه و سيئه اعمال خوب و بد نيست، بلكه حوادث و پيشامدهاى خوب و بدى است كه اين مسلمانان در اثر بعثت رسول خدا (ص) و ترفيع پايه‏هاى دين و نشر دادن دعوت و آوازه آن به وسيله جهاد با آن روبرو شدند.
وسيئه‏ها را به رسول خدا (ص) نسبت مى‏دادند از باب تطير (فال بد زدن) بوده است و يا مى‏خواسته‏اند بگويند كه آن حضرت ضعف مديريت دارد و زمامدارى را آن طور كه بايد نمى‏داند.

به همين جهت خداى تعالى به آن جناب دستور داد چنين پاسخشان دهد:” كُلٌّ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ”،به ايشان بگو سرنوشت‏ها چه خوب و چه بد آن از ناحيه خداى تعالى است“.
براى اينكه همه اشياء و موجودات هم در هستى خود و هم در بقاى خود و هم در حوادثى كه بر ايشان پيش ميآيد، منقاد و تحت فرمان خداى تعالى هستند.

” وَ أَرْسَلْناكَ لِلنَّاسِ رَسُولًا …”
ميفرمايد: تو اى محمد از قبل ما هيچ سمتى ندارى، جز اينكه رسول مايى و وظيفه تو رساندن پيام است و شان تو همان رسالت است و بس، غير از آن هيچ كارى ندارى .

و هيچ اختيارى در امر خلق به دست تو نيست تا در خوش قدمى و بد قدمى اثرى داشته باشى و يا سيئات و ضررهايى به طرف مردم بكشانى و يا حسنات و منافعى از آنان دور سازى.

نرم افزار جامع التفاسير شيعه

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله:
برادرم عيسي از شهري گذر كرد و ديد كه مردمش رنگ چهره هايشان زرد و چشم هايشان كبود است .آنان از بيماري هايي كه داشتند ، نزد وي اظهار ناراحتي كردند .

گفت: درمانتان همراه است .

شما هنگامي كه گوشت مي خوريد ، آن را ناشسته مي  پزيد(يا ناشسته چرخ مي كنيد)، در حالي كه هيچ چيز بدون نوعي جنابت ، از دنيا نمي رود.

از آن پس ، گوشت هاي مصرفي خود را شستند و در نتيجه بيماري هايشان از ميان رفت.

دانشنامه احاديث پزشكي،ح1371

مَن جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَيرٌْ مِّنهَْا وَ هُم مِّن فَزَعٍ يَوْمَئذٍ ءَامِنُونَ./89 نمل
هر كس عمل نيكى بياورد پس براى او (پاداشى) بهتر از آن است، و آنها در آن روز از بيم و ترس در امانند.

وَ مَن جَاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَكُبَّتْ وُجُوهُهُمْ فىِ النَّارِ هَلْ تجُْزَوْنَ إِلَّا مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ./90
و هر كس كار زشت بياورد، پس آنها به صورت در آتش خواهند افتاد، (و به آنها گفته ميشود) آيا جز آنچه را كه انجام مى‏داديد كيفر داده ميشويد؟

در كافى ذيل آيه فوق از حضرت صادق عليه السّلام روايت كرده فرمود:

به خدا حسنه ولايت امير المؤمنين عليه السّلام و سيئه دشمنى آن بزرگوار است.

و فرمود:

هر كس داراى ولايت باشد عمل نيكو و حسنه كه انجام دهد اجرش ده برابر شود

و چنانچه داراى ولايت نباشد اعمال نيكش فاقد ثواب بوده و

در آخرت نصيبى نخواهد داشت.

و نيز از آنحضرت روايت كرده فرمود :

وقتى ابو عبد اللّه جدلى خدمت امير المؤمنين عليه السّلام شرفياب شد آيه مزبور مطرح بود باو فرمود :ميخواهى معناى آيه را برايت بگويم.

عرض كرد كمال اشتياق را دارم: فرمود:

مراد از حسنه معرفت ولايت و دوستى ما است .

غرض از سيئه انكار ولايت و بغض و دشمنى ما اهل بيت ميباشد.

نرم افزارجامع التفاسير شيعه

امام صادق “عليه السلام”مي فرمايد:

دراز كشيدن پس از غذا ، بدن را چاق مي كند ،

غذا را هضم مي نمايد و در د را از درون انسان بيرون مي كشد .

دانشنامه احاديث پزشكي،ح1338،محمدي ري شهري