قسم دوم از اقسام طلاب
آيت الله مجتهدي تهراني “رحمه الله عليه” مي فرمودند :
قسم دوم از اقسام طلاب ، طلّابي اند كه از قسم اول تعدادشان بيشتر است ، رگ مقدسي ،رگ عوامي و رگ توسل را دارند ، ولي استعداد و هوش و حافظه قسم اول را ندارند .
دلشان مي خواهد كه در درس ها موفق باشند ، ولي با اين وجود در حفظ مطالب و امتحانات قوي نيستند ، سعي مي كنند ، ولي نمي توانند ، گرچه استعدادشان قابل توجه نيست به نحوي كه بعدها نمي توانند مدرّس كفايه يا رسائل و مكاسب شوند ، ولي چون سه رگ مقدسي ، عوامي و توسل را دارند به طريقي ديگر به اسلام خدمت مي كنند .
مثلا خطيب و منبرخوبي خواهند داشت و از طريقه موعظه و منبر و سخنراني ها ، مردم را به مسائل شرعي و وظايف ديني و اجتماعي خود آشنا مي كنند و چنين كساني مورد رحمت رسول خدا صلي الله عليه و آله هستند؛
چرا كه آن حضرت فرمودند :خدايا جانشينان مرا مورد رحمت خود قرار بده و اين جمله را سه بار فرمودند .
پرسيدند: اي پيامبر خدا ، جانشينان شما چه كساني هستند ؟
فرمودند: آنان كه حديث و سنت مرا تبليغ نموده و آن را به امتم مي آموزند .
يا امام جماعت جايي مي شوند و بعد از نماز مردم را نصيحت و ارشاد مي كنند و مردم در اطرف آنها جمع مي شوند و مسائل خود را از او مي پرسند و يا اينكه اهل تاليف و تصنيف و ترجمه مي شوند و با چاپ كتابهاي سودمند مردم را نسبت به وظايف خود بيدار مي كنند .
چون هدف اين گونه طلّاب ، خدا و دين است ، ان شاءالله هم آخرت آنها محفوظ است و هم معاش دنيوي آنها.
رسول خدا صلي الله عليه و آله درباره معاش كساني كه در راه آموختن دين خدا بكوشند مي فرمايد : هر كس در راه آموختن و فهميدن دين خدا بكوشد ، خداوند تقاضا و روزي اورا از جايي كه گمانش را نمي برد تامين مي كند .
و بر عكس هر كس علم و دانش را براي خدا طلب نكند يا هدفش دنيا باشد بركت از رزق و روزي او مي رود .
آيت الله مجتهدي تهراني “رحمه الله عليه” مي فرمودند : همواره توصيه من به شما طلبه هاي محترم اين است كه از اول براي خدا بياييد حوزه علميه، براي رضاي پروردگار درس بخوانيد ، نه اينكه بيايي در مدرسه درس بخواني كه عالم مشهوري بشوي يا براي جلب توجه مردم در اين رشته قدم برداري ، اگر خداي نكرده چنين تصميمي داري ، نييّتت را اصلاح كن ، اگر اصلاح نمي كني بايد بداني از اهل جهنم هستي .
پس اگر ديدي با وجود اينكه براي درس و مباحثه و شركت در امتحانات بسيار تلاش مي كني ، ولي به قول معروف شاگرد ممتاز نيستي و مي داني در آينده جز فقهاي درجه اوّلو مراجع تقليد نخواهي شد ، نااميد مباش
همه كه نبايد مثلاً مرجع تقليد باشند ، چه بسا بعدها با منبرهايت در گوشه و كنار اين مملكت ، كاري از تو ساخته باشد كه از عهده آن مرجع بزرگوار بر نيايد ، زيرا اشتغالات مرجعيت و استفناءات و رجوع انبوه مردم و غيره اجازه اين گونه امور را به آن ها نمي دهد و آنها مثل تو آزاد نيستند كه همه جا بروند .
و بدان كه همه ما ان شاءالله سرباز امام زمان عج الله تعالي فرجه شريف هستيم و براي آن حضرت ، مدرك و تحصيلات و شهرت و غيره اهميت ندارد .
اما م عليه السلام اموري از قبيل اخلاص را مي خواهد ، اگر كسي بهترين و بزرگترين اعمال را انجام دهد ولي اخلاص نداشته باشد ، از او پذيرفته نيست.
بايد از اولين روزي كه صرف ساده مي خواني ، از روي اخلاص باشد ،
براي خدا بخوان و براي خدمت به امام زمان عج الله تعالي فرجه شريف بخوان
و اين حالت را تا آخر عمر حفظ كن .
آداب الطلاب، سلسله مباحث حوزوي ، ج1،ض268-265