سوال
راهکارهای عملی برای اشتیاق و لذت بردن ازعبادت و جلوگیری از اشتیاق به گناه چیست ؟ اگر منبع خاصی دارید معرفی کنید.

پاسخ
در مورد مسئله ای که طرح فرموده اید نکاتی را به اختصار بیان می کنیم:

1. محبت و علاقه فرع بر معرفت و آگاهی است ما هرگز از یک شیء مجهول لذت نمی بریم و تا آن را نشناسیم نمی توانیم بدان ابراز علاقه یا نفرت کنیم. پس این یک معادله منطقی است که ما هر چه معرفت و آگاهیمان به امری بیشتر شود نفرت یا محبت ما نسبت به آن بیشتر خواهد شد. البته ممکن است این آگاهی منطقی و یا احساسی و یا عرفانی باشد. و با این حساب ما هر چه معبود را بهتر و بیشتر بشناسیم و با صفات رحمانیت و رحیمیت و نعمت بخشی او آشنا شویم، محبت او و به تبع محبت در ارتباط با او در ما بیشتر می شود.
2. ایجاد محبت در قلب آدمی از اموری است که ممکن است حاجتمند یک فرآیند زمان دار باشد و نباید توقع داشت که یکباره برای ما معرفت واقعی حاصل شود یا یکباره، ما دلداده حقیقت و شیفته و واله معبود شویم. بلکه فرآیند تکاملی این معرفت و محبت باید به طریق منطقی طی شود.

3. برای ایجاد معرفت و به تبع آن محبت به یک محبوب، این ذهن تنها نیست که باید فعالیت کند، بلکه لازم است که آدمیان به لحاظ عملی هم متحمل اعمالی بشوند و به اصطلاح خود را از ناپاکی ها و رذایل پاک کند و در این راه باز از افراط و تفریط اجتناب کند. هوسهای سرکش و میلهای پایان ناپذیر نفس، موانع جدی و سترگی هستند که ما را از نیل به مقصود باز می دارند و مبارزه و تنش با این میلها است که در فرهنگ اسلام به جهاد اکبر معروف است در حالی که به جنگیدن در زیر سایه شمشیر و تیر و به کام خطر رفتن، جهاد اصغر (کوچکتر) می گویند.

4. حقیقت آن است که همه محبتهای آدمی جز برای معبود نیست و این تنها اشتباه در مصداق است که ما این میل و محبت را هزینه دیگران می کنیم. عارف و سالک تمام، جناب محی الدین عربی جمله ای دارد می گوید که “ما احب احد غیر خالقه و لکنه تعالی احتجب تحت زینب و سعاده و غیر ذلک. یعنی احدی جز خالق و آفریننده خود را دوست ندارد و لکن حضرت حق در پس حجاب و پرده زنان و غیر زنان نهان شده است. یعنی این علاقه ها عین علاقه به خداوند است و کار انبیاء هم این است که مصداق اصلی و صحیح محبوب را به ما نشان می دهد تا مظهر با ذات اشتباه نشود.

5. کتابهایی که برای مطالعه مفید است: تفسیر سوره حمد امام خمینی (قدس سره الشریف) معراج السعاده مرحوم نراقی (بخش مربوط) و روح مجرد علامه سید محمد حسین طهرانی (ره) و آداب الصلوه امام خمینی (پرواز در ملکوت با شرح آقای سید احمد فهری) راز نماز محسن قرائتی و مثنوی مولانا و اشعار حافظ و هر آنچه که معرفت آدمی را تکمیل و نفس او را تزکیه و ذوق او را تلطیف می کند.

6. راه جلوگیری از گناه همانا معرفت به حقیقت گناه است که سم مهلکی است که آدمی آن را می پسندد. کار شیطان و نفس دعوت و تزئینی است، اشیاء و امور زشت را زیبا جلوه داده و آدمی را به سوی آن وسوسه می کند تا این سم در زرورق را میل کند. البته طبیعی است که انسان در برابر بعضی از این وسوسه ها تاب نمی آورد و می لغزد ولی راه آن نه نومیدی و نه بی تفاوتی است، بلکه راه آن توبه و استغفار است و مادامی که گناه شغل انسان نشده و تنها استثنائاً از او صادر می شود نه قاعدتاً، می توان امید داشت که با استغفار و توبه راه حقیقت را زودتر بدست آورد و از اوساخ و نکبت گناه به دور ماند.

7. چنانچه کراراً بیان شد همه این امور نیازمند حوصله و تمرین هستند چنانچه یک ورزشکار باید طی سالها تمرین و ممارست دارای ماهیچه های قوی و نیرومند شود یک انسان متقی هم باید با حوصله و تمرین طی سالهایی دارای تقوای نیرومند و صیانت نفس گردد و تعجیل و توقع بی جا موجب نومیدی و انحراف می شود.

مشاهده شده درحوزه نت