وقتي به يك خانم گفته مي شود كه حجاب را رعايت كنيد فوري ان خانم جواب مي دهد «لا اكراها في الدين» آيا اين حرف ها درست است؟ و از آيه مذكور تا چه حدي و در كدام موارد مي توان استفاده كرد؟ لطفا جواب شافي و كافي مرحمت كنيد.

جوابي كه مي توان داد اين است كه دلالت آيه در مورد اكراه در دين است نه در مورد احكام ديني . اگر شخصي بدون اجبار به دين اسلام مشرف گرديد يا قبول كرد كه در يك جامعه اسلامي زندگي كند بايستي به لوازم اين انتخاب اختياري گردن نهد.
كسي كه مسلمان شد بايستي به احكام دين پايبند باشد و حجاب نيز از ضروريات احكام اسلام است. حتي افراد غير مسلمان نيز كه ديني غير از اسلام دارند در صورتي كه در حكومت جمهوري اسلامي ايران زندگي كنند بايستي به قوانين و احكامي مثل حجاب پايبند باشند و اين ربطي به اكراه در دين ندارد.در مورد تفسير آيه شريفه «لااكراه في الدين » علامه طباطبايي در تفسير اين آيه شريفه مي فرمايد:
«در اين كلام نفي دين اجباري وجود دارد، چرا كه دين سلسه اي از معارف علمي است و به دنبال آن نيز اعمالي وجود دارد، در مجموع اعتقادات است، كه اعتقاد و ايمان از امور قلبيه است و اجبار و اكراه در امور قلبيه راهي ندارد، اكراه تنها در اعمال ظاهري و افعال و حركات بدني و مادي اثر مي كند». (الميزان في تفسير القرآن، ج 1، ص 343_341) براين اساس آيه مذكور به هيچ وجه نافي وظايف و تكاليف متعددي نظير وجوب نماز ، حج، زكات ، خمس ، جهاد، حجاب و… ويا ممنوع بودن دروغ ، شرب خمر، دزدي، قتل، زنا، و…؛ كه دين مبين اسلام جهت حفظ سلامت فرد و جامعه بشري و تكامل توامان مادي و معنوي آن گذاشته نمي باشد .
كسي كه دين اسلام را با اختيار خود بپذيرد ولي به بعضي از احكام آن پايبند نباشد و يا اساسا اعتقادي به آن نداشته باشد.قرآن كريم چنين اشخاصي كه به بعضي احكام ايمان و اعتقاد دارند و بعضي را قبول ندارند به شدت توبيخ مي كند و از آنان به عنوان كافر ياد نموده و وعده عذابي سخت و همراه با توهين به آنان داده است و آن ها مصداق آيه شريفه 151و150 النساء است :« إِنَّ الَّذينَ يَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ يُريدُونَ أَنْ يُفَرِّقُوا بَيْنَ اللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ يَقُولُونَ نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَ نَكْفُرُ بِبَعْضٍ وَ يُريدُونَ أَنْ يَتَّخِذُوا بَيْنَ ذلِكَ سَبيلاً (150)أُوْلَئكَ هُمُ الْكَافِرُونَ حَقًّا وَ أَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُّهِينًا(151)
كسانى كه به خدا و پيامبرانش كفر مى‏ورزند، و مى‏خواهند ميان خدا و پيامبران او جدايى اندازند، و مى‏گويند: «ما به بعضى ايمان داريم و بعضى را انكار مى‏كنيم» و مى‏خواهند ميان اين [دو]، راهى براى خود اختيار كنند، آنان در حقيقت كافرند و ما براى كافران عذابى خفّت‏آور آماده كرده‏ايم »
توضيح آنكه عذاب هاي الهي اقسام مختلفي دارد كه با عناويني مانند عذاب اليم ؛ كيفر دردناك،
عذاب عظيم؛عذاب بزرگ، عذاب مقيم؛ عذاب پايدار ، عذاب شديد و عذاب مهين؛ كيفر خفت بار و…است .
دردناك ترين عذاب ها ، عذابي است كه در آن هم جسم انسان كيفر شود و هم به شخصيت و روح انسان لطمه وارد گردد . عذاب مهين يعني عذابي كه با اهانت و توهين همراه است.
سر اين كه چنين اشخاصي به عذاب مهين وعده داده شده اند آن است كه اين افراد با وجود اعتقاد و ايمان به اسلام، به بعضي از احكام و مقررات آن ايمان نياوردند و به نوعي به حكمت و علم خالق و آورنده دين توهين نمودند. به عبارت ديگر مفهوم ايمان به اسلام و عدم پذيرش بعضي از احكام آن است كه ما خدا و رسول او را قبول داريم لكن نعوذ بالله به علم و حكمت آن ها در مورد بعضي از احكام مانند حجاب شك داريم و ان را نمي پذيريم. چنين تلقي نوعي كفر به خدا و رسول او و از بالاترين درجات توهين به ساحت خداوند و رسول اوست لذا كيفر آن هم از نوع كيفر هاي خفت بار و موهن مي باشد.
براي مطالعه بيشتر در مورد فلسفه حجاب مرا جعه كنيد به :
كتاب مساله حجاب شهيد مطهري
و براي اطلاع دقيق تر از مفهوم آيه شريفه مراجعه كنيد به :
تفسير شريف الميزان ؛ علامه طباطبايي
تفسير شريف نمونه ؛ آيت الله مكارم شيرازي
كتاب پرسش ها و پاسخ ها؛ استاد مصباح يزدي