هر كس به خدا دل نبندد، حسرت دنيا او را از پاى در مى‏آورد و

هر كس نعمت خدا را تنها در خوردنيها و نوشيدنيها ببيند،

دانشش كم و عذابش نزديك است.

وَ لَا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلىَ‏ مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِّنهُْمْ زَهْرَةَ الحَْيَوةِ الدُّنْيَا لِنَفْتِنهَُمْ فِيهِ  وَ رِزْقُ رَبِّكَ خَيرٌْ وَ أَبْقَى‏“ا31 طه”
هرگز چشم خود را مدوز به نعمتهاى مادى كه به گروه هايى از آنها داده‏ ايم  كه اينها شكوفه‏ هاى زينت‏هاى زندگى دنياست و براى آن است كه آنان را بيازمائيم و روزى پروردگارت بهتر و پايدارتر است.


وَ لا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ… يعني: نگاه كردن طولانى است كه به سبب نيكو شمردن و اعجاب و آرزوى اين كه شى‏ء ديده شده كاش براى او مي ‏بود دلش نمي خواهد ، نگاهش را از آن بردارد.
كنايه است از شدت علاقه و محبت به آن


زَهْرَةَ الْحَياةِ الدُّنْيا… خرمى و تازگى و منظره‏ هاى جالب و ديدنى زندگى دنيا، نبايد ترا مشغول و خيره گرداند.

در اينجا يك سؤال مطرح مي شود، و آن اينكه چرا خداوند حكيم در دنيا اين همه ثروت و اموال را در اختيار كفار قرار مي دهد. آيا اين عمل باعث نمي ‏شود كه مسلمين اغفال شوند، و گمان كنند كه حق با كفار است؟

پاسخ اين اشكال را در جمله بعد مى‏دهد كه ميفرمايد:
لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ… اين نعمتهاى گوناگون و جالب و خيره كننده را به ايشان داده ‏ايم كه ما به اين وسيله آنها را (در دنيا) بيازماييم، يا در آخرت به سبب لذتهاى (نامشروع دنيوى) كيفرشان كنيم.
آنها را در معرض امتحان قرار دهيم. و آنچه هستند در مورد عمل به حق و اداى حقوق، آشكار شوند.

و چون آنان فريفته مزخرفات دنيوى مي ‏شوند و از عهده امتحان بر نمي آيند پس مستوجب دوزخ خواهند شد.

سر انجام: هم از دنيا بى بهره، و هم از آخرت نا اميد مي گردند. و اين عمل نه تنها باعث اغفال مسلمانان نمى‏شود؛ بلكه موجب هدايت و عبرت و هوشيارى ايشان خواهد شد.

رسول اكرم صلى اللَّه عليه و آله فرمودند:

اگر دنيا نزد خداوند به اندازه بال مگسى ارزش داشت،

به كافر شربتى آب هم نمي داد.

ايمان و كفر-ترجمه الإيمان و الكفر بحار الانوار،ج‏2 ،
نرم افزار گنجينه روايات 570

وَ رِزْقُ رَبِّكَ خَيْرٌ وَ أَبْقى‏… آنچه روزى فرموده تو را پروردگار تو از هدايت و رسالت و علوّ درجه و تقرب بر جميع انبيا و ساير امت، بهتر و پاينده ‏تر است از مال هاى فانى بي اعتبار ايشان، زيرا روزى تو حلال و بي رنج است و لكن اموال آنها غالبا حرام و با وزر است.

نكته :
چون پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله و سلّم هيچگاه فريب مال دنيا و مزخرفات و زرق و برق آن را نمي خورد. و چشمى به اموال و ثروت احدى نمي دوخت پس معلوم مي شود:

منظور از معنى و محتواى اين آيه: عموم مسلمانان گذشته و آينده مى‏باشد.

يعنى : اى مسلمين! مبادا به اين مال و منال دنيوى كه ما به اصناف و گروه‏ هائى از كفار داده‏ ايم چشم بدوزيد! چرا كه مال و منال دنيوى همچون شكوفه ‏اى هستند كه زرق و برقش محدود و موقت و بى دوام است “زَهْرَةَ الْحَياةِ الدُّنْيا” چرا كه شكوفه‏ ها با آن همه لطافتى كه دارند به اسرع وقت پژمرده و پلاسيده و نابود مي شوند.

در كافى شريف- حضرت باقر “عليه السلام” فرمايد: بر تو باد دورى از اينكه بلند كنى چشم خود را بر كسى كه فوق تو باشد در دنيا، پس آرزو كنى حال او را و راضى نشوى به آنچه خدا عطا فرموده تو را و شكر او را به جا نياورى.

پس كافى است تو را به آنچه خداى عزّ و جلّ به پيغمبر خود فرموده «فَلا تُعْجِبْكَ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ» «55و85 توبه». و فرمود «و لا تمدّن عينيك الى ما متّعنا به ازواجا منهم …»

“نرم افزار جامع التفاسير شيعه”

و سئل عليه السّلام عن الخير ما هَوفقَالَ لَيْسَ الْخَيْرَ أَنْ يَكْثُرَ مَالُكَ وَ وَلَدُكَ- وَ لَكِنَّ الْخَيْرَ أَنْ

يَكْثُرَ عِلْمُكَ وَ عَمَلُكَ- وَ أَنْ يَعْظُمَ حِلْمُكَ وَ أَنْ تُبَاهِيَ النَّاسَ بِعِبَادَةِ رَبِّكَ- فَإِنْ أَحْسَنْتَ حَمِدْتَ

اللَّهَ وَ إِنْ أَسَأْتَ اسْتَغْفَرْتَ اللَّهَ

از على- عليه السّلام- پرسيدند: خير چيست؟

فرمود: خير اين نيست كه مال و فرزندت بسيار شود ؛ بلكه آن است كه علمت زياد و عملت كامل گردد، و خداوند به عبادت تو مباهات كند؛ اگر خوبى كنى سپاس خدا گزارى و اگر بد كردى توبه نمايي

تحرير المواعظ العددية، ص: 181    ترجمه:نصايح، ص: 83

نرم افزار گنجينه روايات