دختر11 ساله ام به شدت از مدرسه میترسد. با او چگونه برخورد کنم؟

فوبیای مدرسه ( School phobia)یا مدرسه هراسی، به طور معمول در دو

زمان(5 تا7و11 تا 28 سالگی)رخ می دهد و نشانه هایی(حالت تهوع، بی

اشتهایی، استفراغ، سردرد، دلدرد و بی حالی)دارد. این نشانه ها واقعی است و بر

تمارض کودک دلالتی ندارد.

علل فوبیای مدرسه عبارتند از:

1. علل مربوط به خانه: اختلاف والدین(کودک میترسد در غیاب او با هم درگیر

شوند)؛ تنبیه و فشار پدر و مادر (میخواهد از آنها انتقام بگیرد)؛ توقع بیش از حد

والدین (میترسد در مدرسه و تحصیل شکست بخورد و آرزوی آنان را عملی نسازد)،

و عقب ماندن ازدرس(روحیه ی ادامه ی تحصیل را ندارد)، علل مربوط به خانه

هستند.

2. علل مربوط به مدرسه: اختلالات ویژه ی یادگیری، آزار معلم و شاگردان، و ترس

از تنبیه به علت ارتکاب عملخلاف، علل مربوط به مدرسه هستند.برای از بین بردن

این مشکل، هرگز از زور و اهرم فشار استفاده نکنید. او را به تمسخر نگیرید و

همسالانش را که به راحتی و بدون

ترس به مدرسه میروند، به رخش نکشید. بکوشید در فضایی آرام و بدون تنش با

گفت و گویی نرم، علت را بیابید و مشکل را حل کنید.

نسیم مهر/حسین دهنوی

الْغِنَى‏ الْأَكْبَرُ الْيَأْسُ‏ عَمَّا فِي أَيْدِي النَّاسِ‏ 

امام علی_علیه السلام_فرمودند:

بزرگترین توانگری نا امیدی است از آنچه در دست مردم است.

مشاهده شده در نهج البلاغه /محمد تقی جعفری/ص1169

قال امام علی -علیه السلام - بِئْسَ الزَّادُ إِلَى الْمَعَادِ الْعُدْوَانُ عَلَى الْعِبَادِ ” .

توشه بدی است برای معاد،دشمنی با بندگان

مشاهده شده در نهج البلاغه/محمد تقی جعفری/ص1117

پسر 3 ساله ام به شدت از گربه می ترسد. برای از بین بردن ترس، چگونه عمل کنم؟

پیش از به کارگیری راهکارهایی برای از بین بردن ترس کودک، به چند نکته توجه کنید:

1. ترس خود از حیوانات را به کودک منتقل نسازید؛

2. برای نزدیک نشدن او به گربه، مراقبت شدید نکنید؛

3. وقتی گربه ای را می بینید،با هراس، او را به دور شدن از آن واندارید.

برای از بین بردن ترس کودک از گربه، گاهی در بازیها، نقش گربه را بازی و میومیو کنید. درباره ی زندگی گربه ها، کتاب های

مصوریرا تهیه کرده، در اختیار کودک بگذارید و درباره ی گربه ها قصه هایی خوب برایش بگویید. او را به باغ وحش ببرید تا با

حیوانات بیشتر آشناشود.

پس از این مقدمات، باید کودک را با موقعیت ترس(گربه) مواجه کنید. این مواجهه باید به تدریج و کاملا حساب شده باشد.

وقتی گربه ای خانگی را می بینید، آن را از دور به فرزند خود نشان دهید و جمله هایی را درباره ی ناز و ملوس بودن گربه ها

بگویید. زمانیکه گربه را به او نشان می دهید، خوراکی خوشمزهای را در اختیار کودک قرار دهید و بدین صورت، محرک مطبوعی

(خوراکی) را جانشینمحرک نامطبوع (گربه) کنید. بعد خودتان (بدون فرزند) چند گام به سوی گربه بروید و به کودک پیشنهاد

کنید که با شما همراه شود. درصورت مقاومت، هرگز از زور استفاده نکنید و مواجهه را به زمانی دیگر وانهید.

در صورت تمایل، کاملا آرام و بدون شتاب به سوی گربه بروید و به فرزند خود بگویید میزان ترس خود را با شمارش از 1 تا 10

اعلامکند. اگر هنگام حرکت به سوی گربه، درجه ی ترس او به 10 نزدیک شد، یک دقیقه توقف کنید و دوباره در صورت تمایل

کودک،حرکت را ادامه دهید و اگر درجه ی ترس او کاهش نیافت و به ادامه ی حرکت رغبت نشان نداد، طرح مواجهه را متوقف و

زمانی دیگر باشیوه ی پیش گفته آغاز کنید.

در صورت نزدیک شدن کامل کودک به گربه، او را از لمس و ناز کردن آن باز دارید؛ زیرا احتمال چنگ زدن گربه و تجربه ای

ناخوشایندبرای کودک وجود دارد.

مشاهده شده در کتاب نسیم مهر/حسین دهنوی

تفاوت ترس واضطراب چیست؟

اضطراب، نوعی بیقراری درونی است که از ترسی مبهم یا وحشتی نامعین سرچشمه می گیرد. کودک از درون ناآرام است؛ زیرا ازپدیدهای مبهم و نامشخص وحشت دارد؛ اما ترس، واکنشی در برابر محرک های معین است؛ برای مثال، کودک از تاریکی و حیوانمی ترسد و خود تاریکی و حیوان برای او ترس آور است. از توالت می ترسد؛ زیرا فضا و منفذی که در آن قرار دارد، برایش ترس ایجاد
می کند؛ اما از امتحان اضطراب دارد. خود امتحان ترس ندارد. رفتن به جلسه ی امتحان و نشستن روی صندلی و پاسخگویی به چندپرسش، مثل قرار گرفتن در تاریکی یا کنار حیوان نیست که ترس دارند؛ بلکه عواقب مبهم این امتحان، او را دچار اضطراب می کند کهاگر در امتحان موفق نشوم، چه خواهد شد! اگر نمره ی خوبی نگیرم، پدر و مادرم با من چه برخوردی خواهند کرد و معلم و دوستانم چه خواهند گفت و….

مشاهده شده در کتاب نسیم مهر /حسین دهنوی

آیا ترس کودکان به طور مطلق ناپسند و زیانبار است؟

همان گونه که اضطراب مفید وجود دارد، ترس مفید نیز هست. لازم است کودک در سطح معینی ترس داشته باشد؛
برای مثال، خوب است تا حدی از غریبه ها بترسد تا به هر کسی اعتماد نکند؛ تا حدی از آب بترسد تا خود را داخل استخر نیندازد؛ از جاده
و خیابان بترسد تا خطری برای خود ایجاد نکند؛ از خدای بزرگ بترسد تا گناه نکند و….
برخی والدین برای مصون ماندن کودکان از خطرها، آنان را بیش از حد می ترسانند که نتیجه ی خوبی ندارد. کودکی که به شدت از آب و
استخر ترسانده شود، به احتمال زیاد در آینده نیز به سمت استخر و دریا نمی رود و از شنا، این ورزش خوب، محروم خواهد شد. کودکی
که به شدت از غریبه ها ترسانده می شود، به هیچ کسی اعتماد نخواهد کرد که این مطلوب نیست؛ افزون بر این که ترس از غریبه ها او را
می آزارد.
هیچگاه فرزندتان را از خدای بزرگ و مهربان به شدت نترسانید؛ چرا که تصویری نامطلوب از او در ذهن آنان نقش خواهد بست و خدای
مهربان و رؤوفی که در جای جای زندگی اش بدو نیاز دارد، جایگاهش را از دست خواهد داد.

مشاهده شده درکتاب نسیم مهر /حسین دهنوی

پسر 12 ساله ام بسیار کم دل و جرأت است. با او چگونه برخورد کنم؟

درباره ی این مسأله فراوان با او صحبت نکنید. اگر خودش مایل بود درباره ی ترسش با شما سخن بگوید، با علاقه مندی به سخنانش
گوش دهید و بدان توجه کنید. گفت و گوی کودک درباره ی ترس، از ترس او می کاهد. توجه داشته باشید که درباره ی این مسأله، بیش
از حد همدردی نکنید. همدردی فراوان شما به او پیام می دهد که ترسش واقعی است.
راهکارهای مقابله
برای مقابله با ترس، شیوه های ذیل را به او بیاموزید:

1. شمارش از عدد 100برعکس؛

2. شمارش چیزهایی از قبیل سرامیکها (در حمام)، موزائیکها یا اجناس در فروشگاه، کتابهای موجود در

قفسه و…؛

3. تنفس عمیق (اکسیژن حتما باید به فضای داخل شکم برسد)؛

4. کسب آرامش در بستر با تنفس عمیق (چهار شماره دم، دو شماره حبس نفس، و چهار شماره

بازدم)؛ 5. تصور کلمه ی آرامش یا آرام در آسمان با حروف درشت سفید یا ابر؛

6. کشش عضلانی(سفت و شل کردن عضلات، و تکرار کلمه ی آرام).

مشاهده شده درکتاب نسیم مهر /حسین دهنوی

آیا ترس کودکان به طور مطلق ناپسند و زیانبار است؟

همان گونه که اضطراب مفید وجود دارد، ترس مفید نیز هست. لازم است کودک در سطح معینی ترس داشته باشد؛
برای مثال، خوب است تا حدی از غریبه ها بترسد تا به هر کسی اعتماد نکند؛ تا حدی از آب بترسد تا خود را داخل استخر نیندازد؛ از جاده
و خیابان بترسد تا خطری برای خود ایجاد نکند؛ از خدای بزرگ بترسد تا گناه نکند و….
برخی والدین برای مصون ماندن کودکان از خطرها، آنان را بیش از حد می ترسانند که نتیجه ی خوبی ندارد. کودکی که به شدت از آب و
استخر ترسانده شود، به احتمال زیاد در آینده نیز به سمت استخر و دریا نمی رود و از شنا، این ورزش خوب، محروم خواهد شد. کودکی
که به شدت از غریبه ها ترسانده میشود، به هیچ کسی اعتماد نخواهد کرد که این مطلوب نیست؛ افزون بر این که ترس از غریبه ها او را
می آزارد.
هیچگاه فرزندتان را از خدای بزرگ و مهربان به شدت نترسانید؛ چرا که تصویری نامطلوب از او در ذهن آنان نقش خواهد بست و خدای
مهربان و رئوفی که در جای جای زندگی اش بدو نیاز دارد، جایگاهش را از دست خواهد داد.

مشاهده شده در کتاب نسیم مهر /حسین دهنوی