اخوت اسلامی از جمله برنامه های اجتماعی بنیادین آیین مقدس اسلام است كه در آغاز بعثت رسول خدا(صلی الله علیه و آله) ارزش آن مطرح شده، و قرآن روی آن تا كید كرده و فرموده است: «إنما المومنون إخوة» یعنی مسلمانان باید تنها در چهارچوب برادری به سر برند.
ابوبصیر از امام صادق(علیه السلام) روایت كند كه فرمود: «مومنان با یكدیگر برادرند، بسان یك بدن، كه اگر عضوی بدرد آید، سایر اعضا احساس درد كنند.»
و باز از آن حضرت نقل شده كه «مسلمان برادر مسلمان است. او چشم و آینه راهنمای برادر خویش است. به وی ستم نكند و فریبش ندهد و به او خیانت روا ندارد و به او دروغ نگوید و غیبت او را روا نشمارد و …
این اخوت دینی به معنای عام كلمه است كه به مجرد ایمان حاصل می شود.
اما اسلام برادری دیگری را نیز در قالب قانون خاص پی ریزی كرده است. و شخص پیامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) در طول حیات مبارك خود دو بار این امر را طی مراسمی به صورت “عقد و پیمان” میان یاران خویش برگزار نمود. یكبار در مكه میان خود و علی بن ابی طالب (علیه السلام)، و بین حمزه و زید بن حارثه، و بین ابوبكر و عمر، و بین عثمان و عبدالرحمن بن عوف، و …؛ و بار دوم در سال اول هجرت در شهر مدینه، میان مهاجرین وانصار، كه به نقلی به موجب آن 45 تن از مهاجرین با 45 تن ازانصار ـ و به قولی بیشتر ـ عقد اخوت بستند، تا در احقاق حق یكدیگر همداستان، و در شئون زندگی هم درد، و حتی پس از مرگ وارث یكدیگر باشند.
به این عقد اخوت می گویند.
البته به موجب آیه ارث كه بعد از جنگ بدر نازل شد، حق وراثت از میان برادران عقدی نسخ شد.
در این بار هم به نقل “ابن هشام” و اكثر مورخین سنی و شیعه پیامبر عقد برادری خود را با علی (علیه السلام) منعقد ساخت.
این عقد اخوت صیغه ای مخصوص دارد، و به موجب آن دعای خیر و عیادت و صله یكدیگر، و همچنین شفاعت در آخرت را بر خود وظیفه می كنند.
و همان گونه كه در متن صیغه عقد برادری آمده است اقتضای این برادری شریك ساختن طرف دیگر در دعا ،زیارت و شفاعت است . یعنی اگر دعا نمود به برادر خویش نیز دعا كند و اگر به زیارت اولیای خدا مانند پیامبر ( صلی الله علیه و آله ) و ایمه ( علیه السلام) نایل شد از جانب او نیز زیارت كند همچنین در قیامت اگر حق شفاعتی نصیب او گردید از وی شفاعت نماید .درمورد غیبت نیز از غیبت او دوری كند و كسی را نیز كه غیبت برادرش را می كند از این كار نهی نماید واگر اثر نكرد لااقل در مجلس غیبت ننشینید.
در انعقاد عقد اخوت بهتر است كه آن در روز عید غدیر واقع شود. روز هیجده ذیحجه (روز عید غدیر) واقع شود، همان روزی كه عقد اخوت مهاجرین وانصار منعقد شد.
صیغه آن در مفاتیح الجنان، ذیل اعمال روز 18 ذیحجه آمده است. این صیغه را مطالعه، و به معنای آن توجه كنید، كه ماهیت و احكام آن را به خوبی نشان می دهد.
خدا نگهدار شما و پیروز باشید.

روایاتى که در آن «کتاب الله و سنتى» آمده غالباً بدون سند ذکر شده و یا در سند آن ها شخصیت هایى چون اسماعیل بن ابى اویس، صالح بن موسى طلحى، سیف بن عمر تمیمى قرار دارند که غالب علماى رجال اهل سنت آنان را تضعیف کرده اند. از طرف دیگر «کتاب الله و عترتى» به تواتر نقل شده ولى کتاب الله و سنتى خبر واحد است.

در این مقاله به طرح دو سوال در حوزه بحث های امامت می پردازیم و به آنها اجمالا پاسخ می گوییم:

سوال اول: در حدیث ثقلین بعضى ها «کتاب الله و عترتى» مى خوانند و برخى «کتاب الله و سنتى» کدام یک صحیح است؟ توضیح دهید.

حدیث ثقلین به هر دو شکل نقل شده است در این باره توجه به چند نکته لازم است:

1. روایاتى که در آن «کتاب الله و سنتى» آمده غالباً بدون سند ذکر شده و یا در سند آن ها شخصیت هایى چون اسماعیل بن ابى اویس، صالح بن موسى طلحى، سیف بن عمر تمیمى قرار دارند که غالب علماى رجال اهل سنت آنان را تضعیف کرده اند. از طرف دیگر «کتاب الله و عترتى» به تواتر نقل شده ولى کتاب الله و سنتى خبر واحد است.

2. هیچ مانعى ندارد که هر دو دسته روایات از پیامبر صلى الله علیه و آله صادر شده باشد، زیرا همان طور که اهل بیت عصمت نقش مرجعیت دینى پس از پیامبر را دارند، سنت آن حضرت نیز یکى از منابع مهم دینى است و براى همگان حجت است. بنابراین چنین روایاتى معارض یکدیگر نیستند؛ بلکه کاملاً با یکدیگر هماهنگ و همخوان اند. اعتبار سنت پیامبر و دیگر معصومین در کنار قرآن به عنوان بیانگر و تفسیر کننده کتاب الهى همان چیزى است که شیعه بر آن پاى مى فشرد و براى همه مسلمانان قابل اخذ و پیروى است.

سوال دوم: آیا قرآن به مسأله امامت پرداخته است؟ در مهندسى فکرى قرآن امامت چه جایگاهى دارد؟

امامت از امورى است که قرآن مجید بر آن اهتمام ویژه اى داشته و در موارد مختلفى به آن پرداخته است. آموزه هاى قرآن در این باره فراوان و داراى ابعاد مختلفى است، از جمله مسائلى که قرآن بر آن اهتمام ورزیده عبارتند از: مشروعیت الهى امام، منبع قانون گذارى، شرایط امام، مسائل مربوط به چگونگى ایجاد، کاربست و هزینه کرد قدرت سیاسى، اهداف و غایات حکومت و جامعه دینى، اصول سیاست داخلى و خارجى و….

در نگاه قرآن هر کسى در قیامت با امام و پیشواى خود خوانده مى شود: «یَوْمَ نَدْعُوا کُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ». این آیه نشانگر اهمیت و تأثیر بى بدیل پیشوایان در زندگى و سرنوشت انسان در سراى جادوان آخرت مى باشد. پیشواى حق و شایسته پیشاهنگ سعادت جاودان و پیشوایان نابکار راهروان و راهبران به سوى سقوط و هبوط در آتش دوزخند

برخى از آموزه هاى قرآن در این باب عبارت است از:

یک. امامت برتر از نبوت

امامت در قرآن جایگاه رفیع و بلندى دارد. از قرآن به دست مى آید که مقام امامت بالاتر از نبوت است. زیرا خداوند حضرت ابراهیم را پس از آنکه داراى مقام نبوت و رسالت بود مورد آزمون هاى ویژه اى قرار داد و چون در همه آنها فراز آمد او را به امامت برگزید. «وَ إِذِ ابْتَلى إِبْراهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنِّی جاعِلُکَ لِلنّاسِ إِماماً». (بقره2، آیه 124)

آزمودن و برگزیدن ابراهیم پس از رسالت به مقام امامت نشانگر برترى امامت از نبوت است. این مسأله در روایات نیز مورد توجه قرار گرفته است.

در حدیثى از امام صادق علیه السلام آمده است: خداوند تبارک و تعالى ابراهیم را به بندگى گرفت پیش از آنکه او را به نبوت برگزیند، و او را به نبوت رساند پیش از آنکه به رسالت برگزیند، و او را رسول خود ساخت پیش از آنکه به دوستى برگزیند، و او را دوست و خلیل خود گرداند پیش از آنکه امامش قرار دهد. و چون همه مقامات را در او گرد آورد فرمود: «من تو را امام مردم قرار دادم». (اصول کافى، ج 1، ص 175 و ج 2، ص 178)

امامت در قرآن جایگاه رفیع و بلندى دارد. از قرآن به دست مى آید که مقام امامت بالاتر از نبوت است. زیرا خداوند حضرت ابراهیم را پس از آنکه داراى مقام نبوت و رسالت بود مورد آزمون هاى ویژه اى قرار داد و چون در همه آنها فراز آمد او را به امامت برگزید

دو. امامت شرط تحقق رسالت

امامت شایسته و بر حق در نگاه قرآن چنان جایگاهى دارد که مغفول نهادن آن مساوى با عدم اجراى اصل رسالت است. از این رو در رابطه با اعلام امامت امیرمۆمنان در بازگشت از حجه الوداع مى فرماید: «یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ» (مائده 5، آیه 67)؛ «اى پیامبر آنچه را که از جانب پروردگارت نازل شده است ابلاغ کن و اگر چنین نکنى رسالت الهى را انجام نداده اى».

سه. امامت شرط کمال و جامعیت دین

در نگاه قرآن دین بدون امام حق ناقص و نعمتى ناتمام و نزد خدا غیرمقبول است. از این رو پس از معرفى امامت و جانشینى حضرت على علیه السلام در غدیر خم خداوند مى فرماید: «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَ رَضِیتُ لَکُمُ الاْءِسْلامَ دِیناً» (مائده 5، آیه 3)؛ «امروز دین شما را کامل نمودم و نعمت خود را بر شما تمام گردانیدم و به دین اسلام براى شما رضایت یافتم».

براساس این آیه دین اسلام و لطف و نعمت الهى به واسطه امامت به سر حد کمال مطلوب خود رسیده و بدون آن گرفتار نقصى جبران ناپذیر و ناخشنودکننده است.

چهار. امام و فراخوان قیامت

در نگاه قرآن هر کسى در قیامت با امام و پیشواى خود خوانده مى شود: «یَوْمَ نَدْعُوا کُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ». (اسراء 17، آیه 71)

این آیه نشانگر اهمیت و تأثیر بى بدیل پیشوایان در زندگى و سرنوشت انسان در سراى جادوان آخرت مى باشد. پیشواى حق و شایسته پیشاهنگ سعادت جاودان و پیشوایان نابکار راهروان و راهبران به سوى سقوط و هبوط در آتش دوزخند.

شنیده او به گوش خود، صدای جغد جنگ را

گرفته توی مشت خود، دوباره قلوه سنگ را

صدای موشک اسرائیلی، خواب شیرین کودکانه ات را آشفت، و تو به دنبال سیب گمشده زندگی ات هستی که در رؤیای شبانه از دستان کوچکت به زمین افتاد. اینجا، کودک هفت ساله سرزمین من، «سارا انار دارد» را مشق می کند، ولی در وطن تو هیچ سارایی انار ندارد و هیچ ستاره ای در آسمان ناامن شهرت نمی درخشد.

نمی دانم در خاک ناامن سرزمین تو، میان آتش و خون، زیر بمباران دشمن، صدای لالایی مادران دل سوخته به گوش نوزادان می رسد یا نه؟ ولی در میهن من، کودکان با آهنگ مهتاب، خواب شیرین بهشت را می بینند، اما نه، تو در خود بهشت زندگی می کنی و همه کودکان سرزمین مقدست، با انتفاضه، بهشت را می سازند و با دست های کوچک شان، ابلیس را در فریاد الله اکبرشان خرد می کنند. کودکان سرزمین تو، عاشقانه هم سفر مهتاب می شوند و سیب شهادت را از درخت آزادگی برای آزادی فلسطین و مسجدالاقصی می چینند تا مردان و زنان سرزمین نور، باز هم در این تکه از بهشتِ افتاده بر زمین، برابر معبودت، نماز عشق به جا آورند.

بگذارید برایتان لالایی بخوانم

بگذارید قصه رهایی را از نو بگویم

چرا از قصه دیو و گرگ نمی ترسید؟!

چرا بهانه بالشت نرم خود را نمی گیرید؟!

چرا چشم به چشمان مادر خیره نمی کنید؟! چرا به قصه شیرین مادر نمی خندید؟

خدایا! چشم بر روی همه می بندم و تنها به تو می نگرم.

خدایا! ببین چگونه فرزندانمان را راحت قربانی می کنند؟!

و آنان که خود را مدافع حقوق بشر می دانند، با دشمنان تو و با دشمنان دین و پیامبر تو، چگونه مدارا و محبت می کنند؟!

ای جهانیان! باور کنید که ما جز حق خود، چیزی بیش نمی خواهیم!

ز خلد فراز آمد عید وصى خم ***** شادند بدین عید نو آیین همه مردم

امروز نهاد ایزد منت به سر ما ***** برخوان ز نبى آیت اتممت علیكم

امروز نبى داد سزا را به سزاوار ***** در زیر قبایل شده پهناى زمین گم

دست وصى بر حق بگرفت و برافراشت ***** چون چشمه خورشید كه بر چرخ چهارم

پشت نبى و روى هدى حیدر كرار ***** شاهى كه به نه گردون او راست تحكم

در هر صفتى باز ندانیش ز ایزد ***** جز آن كه منزه بود ایزد ز تجسم

صد آیت موسیش عیان از دم شمشیر ***** صد معجز عیسیش نهان زیر تبسم

جز بر گهر ختم رسل خواجه لولاك ***** بر هر گهرى گوهر او راست تقدم

حاصل نشدش معرفت كامل جبریل ***** زانو نزد ار نزد وى از بهر تعلم

علم از على و آل على بایدت آموخت ***** خیره مطلب بوى خوش عود ز هیزم

اندر رسن دوستى عترتش آویز ***** خواهى كه شوى بر سر این بر شده طارم

تا زاد على از گهر آدم ، ابلیس ***** از سجده نكردن گزد انگشت تندم

دیدند درو چون همه اوصاف خداوند ***** كردند گروهى به خداییش توهم

بردى فلك ماه بدیدار زمین رشك ***** چون دلدل او سودى بر روى زمین سم

مور آمده در بارگهش از پى حاجت ***** مار آمده در پیشگهش بهر تظلم

روزى همه زو ریزد چون ژاله ز گردون ***** هستى همه زو خیزد چون موج ز قلزم

در حفره دوزخ عدوى او است معذب ***** در غرفه فردوس ولیش به تنعم

هست از مدد فیض وى و پرتو ذاتش ***** گردیدن گردون و درخشیدن انجم

بر دوش وى افكند ردایى ملك العرش ***** كان را نرسد دست مه و گردون بر كم

بشكسته به پیرانه سر اندر صف كفار ***** در مهد دریده ز دم تنین تا دم

تا خواجه نخواندش پدر خاك به كنیت ***** در شرع مقرر نشد آیین تیمم

اى دست خداوند جهان اى در رحمت ***** بر بنده مداح بود جاى ترحم

خواهم ز تو بهبودى از این الم صعب ***** زین بیش مرامى نبود جاى تالم

یعقوب لقاى توهمى جست بزارى ***** داود ثناى تو سرودى به ترنم

تا دست نزد نوح به دامان تو ننشست ***** كشتى به سر جودى و دریا ز تلاطم

آدم به مقام تو و جاه تو حسد برد ***** شد فتنه او از پى این خوشه گندم

چون تو به همى كرد ازین خواهش باطل ***** بنهاد به سر ذوالمننش تاج تكرم

در سدره و در سینا با احمد و موسى ***** كرده به زبان تو خداوند تكلم

فردا كه دهد خصم تو را ایزد پاداش ***** هر موى زند بر تن او نیش چو كژدم

مدح على و آل چنین گوى سروشا ***** پشمینه گدا را ده و شاهان را قاقم

یکی از دلایلی که اهل سنت از پذیرفتن ولایت امیر المومنین علی(علیه السلام)می آورند این است که میگویند پیامبر چندین هزار نفر را در بیابان زیر گرمای وحشتناک نگه داشت تا بگوید
هر کس مرا دوست دارد علی را دوست بدارد.این معنی به ده دلیل غیر قابل پذیرش میباشد. در ادامه ی مطلب این ده دلیل را میخوانیم.همچنین تقاضا داریم اگر دلایل دیگری دارید ما را بهره مند گردانید

۱)خود پیامبر قبل از معرفی فرمود:من اولی الناس بالمومنین من انفسهم و سپس جمله ی من کنت مولاه فهذا علی مولاه را فرمود:پس همانطور که جمله ی قبل در ولایت است جمله ی بعد هم باید چنین
باشد تا ارتباط دو جمله محفوظ باشد.

۲)آیه ی تبلیغ که قبل از معرفی علی(علیه السلام)نازل شد(=یا ایها لرسول بلغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته والله یعصمک من الناس.ان الله لا یهدی القوم الکافرین)خطاب به پیغمبر میرماید اگر وظیفه ات را انجام ندهی رسالت ناقص است،آیا اگر پیغمبر اعلام دوستی نمیکرد رسالت نماقص بود؟بعلاوه پیامبر بارها محبت و دوستی شدیدش را نسبت به علی(علیه السلام)بیان فرموده و این مطلب ناگفته و جدید نبود.

۳)آیا معقول است پیامبری که((ما ینطق عن الهوی))در آن بیابان سوزان و گرمای شدید هزاران نفر را معطل کرده و بگوبد:مردم
هر کس من دوست او هستم علی هم دوست اوست؟؟!!

۴)آیه ای که بعد از معرفی نازل شد:الیوم….امروز دین کامل شد نعمت ها را بر شما تمام کردم،اسلام را بر شما پذیرفتم(مائده/۳)و آیه ی دیگر:الیوم یئس…..امروز کفار از شما مایوس شدند(مائده/۳)آیا همه اینها به خاطر این بود که پیغمبر علی را به دوستی خود معرفی کرده است؟؟!!!

۵)آن همه شادباش و تبریک(خلیفه ی ثانی بعد از این واقعه به امیرالمومنین میگوید:بخ بخ لک یابن ابیطالب اصبحت و امسیت مولای و مولا کل مومن و مومنة—->این حدیث با عبارات مختلف از دانشمندان اسلامی طوری نقل شده که احدی نمیتواند در صدور آن تردید داشته باشد.مرحوم بحرانی در کتاب غایه المرام این حدیث را با ۸۹ سند از اهل سنت و ۴۳ سند از شیعه نقل کرده.برای اطلاعات بیشتر به کتاب الغدیر مراجعه فرمایید)

۶)پیامبر گرامی(صلی الله علیه و آله)و ائمه ی معصومین روز غدیر را بزرگترین عید رسمی مسلمانان اعلام کردند تا هر سال این خاطره تجدید شود.آیا اعلام دوستی باعث شد تا این روز بزرگترین اعیاد باشد؟؟!!

۷)در آیه ی قبل از معرفی امده:و الله یعصمک من الناس،آیا پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله)از اعلام دوستی نسبت به علی(علیه السلام)دلهره داشت که خداوند فرمود خدا تو را از دشمنان حفظ میکند یا مساله مهم امات و جانشینی او بوده؟؟!!

۸)اشعاری که شاعران و ادیبان از آن زمان تا الآن درباره ی غدیر سروده اند همه ی انها خطبه ی غدیر را مربوط به .ولایت علی(علیه السلام) دانسته اند(برای تسهیل در تایپ از سما تقاضا داریم که برای اگاهی از این اشعار به کتاب ارزنده ی الغدیر/جلد اول مراجعه بفرمایید)

۹)احتجاج امیرالمومنین و سایر ائمه به حدیث غدیر برای اثبات امامت و ولایت.

۱۰)مرحوم علامه امینی در جلد اول الغدیر(صفحه ی ۲۱۴)از مفسّر و مورخ معروف اهل سنت(محمد بن جریر طبری دارنده ی تاریخ معروف طبری)نقل مکیند که پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله)بعد از نزول آیه ی تبلیغ فرمود:جبرئیل از طرف خدا دستور آورد که در این جایگاه بایستم و به هر سیاه و سفید اعلام کنم
که:علی فرزند ابی طالب برادر من،وصی من،جانشین و امام پس از من است.

ای گوهر بحر آفرینش

وی چشم و چراغ اهل بینش

همنام علی مرتضایی

سرتا به قدم خدانمائی

امروز که دل قرین شادیست

میلاد تو ای امام هادی است

میلاد تو برهمه مبارک

بر مهدی فاطمه مبارک

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

امشب ای دل، مرا شب شادی است
در کف ما برات آزادی است
باب رحمت ز هر طرف شد باز
شب میلاد حضرت هادی(علیه السلام ) است

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

ز سوی عرش رحمن، نوید شادی آمد
بشارت ای محبان، امام هادی آمد
کجایی یابن زهرا بده عیدی مارا
که روح عشق و ایمان امام هادی آمد

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

ای نور خدا امام هادی
وی مکتب عشق را منادی
ای در کف تو لوای قرآن
وی مجری آیه های قرآن
در اوج طلوع روشنائی
آیینه ی پاک حق نمائی

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

مژده اى دل كه دلربا آمد
دلربايى گره گشا آمد
محنت و درد و غم فرارى شد
شادى و رحمت و صفا آمد
ولادت امام هادي(عليه السلام) مبارك باد

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

امروز که دل قرین شادیست
میلاد تو ای امام هادی است
میلاد تو برهمه مبارک
بر مهدی فاطمه مبارک.

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

مژده ز میلاد ولى عشر
هادى دین زاده ‏ى خیرالبشر
مژده ز میلاد على النقى
هادى دین نوگل باغ تقى
ولادت امام هادي(عليه السلام) مبارك باد

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

سبط نبى میر همه متقى
شبل على بحر نقاوت نقى
شاه عشر هادى جن و بشر
هادى دین، زاده ‏ى خیرالبشر
ولادت امام هادي(عليه السلام) مبارك باد

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

شمس هدى پادشه بحرو بر
هادى دین، زاده ‏ى خیرالبشر
مژده ز میلاد شه ملک دین
نور خدا سرور اهل یقین
ولادت امام هادي(عليه السلام) مبارك باد

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

محور دین، عروه ‏ى اهل یقین
حجت حق، مظهر جان آفرین
شد به جهان ماه رخش جلوه گر
هادى دین، زاده‏ ى خیر البشر
ولادت امام هادي(عليه السلام) مبارك باد

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

ای دوست بیا که وقت شادی آمد
هم عزت و هم نور الهی آمد
بر خلق خدا رحمت حق نازل شد
فرزند تقی امام هادی آمد
ولادت امام هادي(عليه السلام) مبارك باد

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

چشم و چراغ آل فاطمه آمد
دست گل جواد الائمه آمد
بانگ منادى آمد تبارک اللَّه
موسم شادى آمد تبارک اللَّه
ولادت امام هادي(عليه السلام) مبارك باد