برگی از زندگی بزرگان(پروفسور محمود حسابی)
محمود حسابی در سال 1281 شمسی در تهران متولد شد ، پدر و مادرش اهل تفرش بودند . محمود چهار ساله بود ، که همراه با خانواده و پدر بزرگش که سفیر ایران در بغداد بود ، به بغداد رفت و پس از دو سال به دمشق و یک سال بعد به بیروت عزیمت کرد .
در سن هفت سالگی در مدرسه شبانه روزی فرانسوی بیروت ثبت نام نمود و مشغول تحصیل شد ، هنوز چند ماه نگذشته بود ، که زمان مأموریت پدربزرگش در بیروت ، به پایان رسید و قرار بر این شد ، که محمود و برادر بزرگش ، به تنهائی در مدرسه شبانه روزی فرانسوی بیروت بمانند و تحصیلات خود را ادامه دهند ، اما هنگام ترک بیروت ، بیتابی مادرشان سبب شد ، که مادر از کشتی پیاده شود و در بیروت بماند .
...
داشتن مذهب و ملیت متفاوت با سایر دانشآموزان (یعنی مسلمان و ایرانی بودن محمود ) و نداشتن زبان فرانسه و عربی ، در سال اول تحصیل او مشکل آفرین شد ، اما پس از گذشت یک سال ، محمود زبان فرانسه و عربی را به خوبی فرا گرفت و در دروس دیگر هم ، استعداد سرشار خود را نشان داد ، به طوری که در سال دوم ، شاگرد اول مدرسه شد و جایزه دریافت کرد .
جالب توجه اینکه نمرههای محمود در زبان فرانسه ، بالاتر از نمرات همشاگردیهای فرانسوی الاصل او بود ، این برتری درسی ، در سالهای بعد نیز ادامه داشت ، تا جائی که وضع محمود ، زبانزد معلمان و دانشآموزان گردید .
در سن پانزده سالگی آموزش دوره متوسطه را آغاز کرد ، اما با شروع جنگ جهانی اول ، مدرسه فرانسوی بیروت تعطیل شد و محمود در منزل ، از یک معلم خصوصی درس میگرفت و همچنین مادرش ، زبان فارسی را به او آموخت . محمود با آموزش زبان فارسی ، کتاب گلستان و بوستان سعدی ، غزلیات حافظ و منشأت قائم مقام فراهانی و قرآن را مطالعه نمود . استعداد و حافظه محمود به اندازهای قوی بود که در یک تابستان ، با مطالعه کتاب فرهنگ ((آلمانی فرانسه)) ، زبان آلمانی را به خوبی یاد گرفت .
او سیزده سال داشت ، که وارد مدرسه آمریکائی بیروت شد ، اما به علت عدم آشنائی به زبان انگلیسی ، او را در کلاس اول ابتدائی ثبت نام کردند .
محمود به زودی زبان انگلیسی را فرا گرفت و در امتحانات عمومی مدرسه شرکت کرد و در نتیجه از کلاس اول به کلاس پنجم ارتقاء یافت ، کلاس پنجم را پشت سر گذاشت و شاگرد اول شد ، سپس در کالج آمریکائی بیروت ثبت نام کرد و مشغول تحصیل گردید . اما پولی که از ایران برای محمود و خانوادهاش میفرستادند ، بنابر دلائلی قطع شد ، در نتیجه وضع مالی و اقتصادی آنها به تاریکی گرائید . مادرش تا مدتی با فروش زیور آلات خود و لوازم قیمتی منزل ، زندگی خود و فرزندانش را اداره کرد ، ولی کمکم این منبع درآمد نیز به پایان رسید و مادر از ناراحتی سکته کرد و سخت بیمار شد . کار به جائی رسید ، که مستخدم سفارت ایران در بیروت ، بخشی از حقوق خود را در اختیار آنها میگذاشت ، اما این کمک ناچیز نمیتوانست هزینههای زندگی آنان را تأمین نماید .
محمود و برادرش در شرائطی قرار گرفتند که مجبور بودند ، نان خشک جمع آوری نمایند و برای ادامه حیات از آن استفاده کنند ، اما علیرغم این مشکلات طاقت فرسا ، محمود سالهای تحصیلی خود را با موفقیت پشت سرگذاشت و علاوه بر درس ، در رشتههای مختلف ورزشی هم فعالیت داشت و مربی شنا گردید .
پس از پایان جنگ جهانی اول ، در مدرسه مهندسی فرانسوی بیروت ثبت نام کرد و تحصیلات خود را در آن مدرسه دنبال نمود . در ایام تابستان ، با نقشه کشی و خدمت در یک مؤسسه راه سازی ، هزینههای زندگی و تحصیل طول سال را تأمین مینمود و پس از سه سال دیپلم مهندسی دریافت کرد ، سپس به دانشگاه آمریکائی ، که تحصیل در آن را ناتمام گذاشته بود بازگشت و پس از چهار سال با اخذ لیسانس در رشتههای تاریخ ، ریاضی ، زیستشناسی و اخترشناسی فارغ التحصیل گردید .
محمود از بیروت به فرانسه رفت و در دانشکده برق مشغول تحصیل شد و با دریافت دیپلم مهندسی برق ، در راه آهن سراسری فرانسه مشغول به کار شد ، اما روح کنجکاو و استعداد سرشارش ارضاء نشد و با موفقیت چشمگیری در امتحان دشواری که پروفسور ((فابری)) از او گرفت ، محمود به دانشگاه سوربن فرانسه راه یافت و در دکترای رشته فیزیک تحصیلات خود را ادامه داد .
همزمان با شروع تحصیل در دکترای فیزیک ، پولی که از تهران برای محمود ارسال میشد ، قطع گردید ، تنگدستی و فشار اقتصادی سبب شد که محمود اقدام به آموختن رانندگی نماید ، تا با رانندگی تاکسی امرار معاش کند ، اما برادرش در تهران با وزارت راه ایران گفتگو کرد و مبلغی وام برای محمود دریافت نمود و به پاریس فرستاد و در مقابل او متعهد شد ، پس از پایان تحصیلات در وزارت راه استخدام گردد . طولی نکشید که او دکترای فیزیک را با درجه ممتاز دریافت کرد و به ایران مراجعت نمود و در وزارت راه مشغول به کار شد . دکتر محمود حسابی ، پدر فیزیک نوین و چهره تابناک علوم جدید در ایران ، یکی از شخصیتهای برجسته و برگزیده دانش در سطح جهان و بخصوص این مرز و بوم بود ، که بیش از شصت سال خدمات ارزشمند علمی و فرهنگی به کشور نمود .
او در انتقال علوم جدید به ایران ، عمدهترین سهم را داشت ، که قابل مقایسه با هیچ کسی نیست . دکتر حسابی بانی اولین دانشگاه و اولین دارالمعلمین و بنیانگذار دهها مرکز تحقیقاتی و پژوهشی در ایران بود ، به طوری که در تاریخچه آموزش فیزیک دانشگاهی و تأسیس دانشگاه در ایران ، با نام دکتر حسابی قرین است . او عاشق سرافرازی ایران بود ، شکوفائی علمی این کشور را آرزو میکرد ، به طوری که در هر شرائطی حاضر نبود لحظهای از کشورش دور بماند .
برخی از مشاغل و خدمات پروفسور محمود حسابی در ایران را ، به شرح ذیل میتوان نام برد :
1 مهندسی راه در وزارت راه و ترابری .
2 تأسیس مدرسه مهندسی وزارت راه و تدریس در آن جا .
3 - ترسیم اولین نقشه ساختمانی راه ساحلی سراسری میان بنادر خلیج فارس از بوشهر تا بندر لنگه .
4 تأسیس دار المعلمین (دانشسرای عالی ) و تدریس در آن جا .
5 ایجاد اولین ایستگاه هواشناسی در ایران .
6 نصب و راه اندازی اولین دستگاه رادیولوژی در ایران .
7 همکاری در تأسیس اولین بیمارستان خصوصی کشور .
8 آغاز واژه گزینی علمی در ایران .
9 نوشتن قانون دانشگاه .
10 تأسیس دانشگاه تهران .
11 تأسیس دانشکده فنی و تصدی ریاست و تدریس آن .
12 تأسیس دانشکده علوم و قبول ریاست و تدریس آن .
13 مأموریت در خلع ید ، از شرکت نفت انگلیسی در دولت دکتر مصدق و تصدی اولین ریاست هیأت مدیره و مدیریت عامل شرکت ملی نفت ایران . 14 تصدی وزارت فرهنگ در دولت دکتر مصدق .
15 پایه گذاری مدارس عشایری در کشور .
16 - مخالفت با طرح قرارداد ننگین کنسرسیوم در مجلس شورای ملی .
17 مخالفت با قرارداد دولت ایران ، در عضویت سنتو در مجلس شورای ملی .
18 تأسیس اولین رصدخانه تعقیب ماهوارهها در شیراز .
19 شرکت در پایه گذاری مرکز مخابرات اسدآباد همدان .
20 تدوین قانون استاندارد در ایران .
21 پایه گذاری مؤسسه ژئوفیزیک در دانشگاه تهران .
22 پایه گذاری مرکز تحقیقات و رآکتور اتمی در دانشگاه تهران .
23 همکاری در تأسیس انجمن موسیقی ایران .
پروفسور محمود حسابی دارای مقالات و رسالههای فراوان ، در زمینههای مختلف میباشد ، مانند :
1 حساسیت سلوهای فتوالکتریک
2 تفسیر امواج .
3 ماهیت ماده .
4 پیشنهاد تغییر قانون جاذبه عمومی نیوتن .
5 ذرات پیوسته .
6 مدل ذره بینهایت گسترده .
7 راهها .
8 نامهای ایرانی در علوم و استفاده از واژههای فارسی در علوم .
9 - توانائی زبان فارسی .
10 فیزیک جدید و فلسفه ایران باستان .
اغلب مقالات و رسالههای او در مجلات علمی معتبر ایران و جهان به چاپ رسیده است .
پروفسور حسابی در انجمنهای علمی سطح بالای جهان عضویت داشت و در اکثر محافل و مراکز علمی دنیا ، کنفرانسهای علمی ارائه کرد . پروفسور حسابی از سوی یک مرکز علمی در آمریکا ، به عنوان کاندیدای مرد سال 1990 جهان انتخاب شده است .
پروفسور محمود حسابی ، فیزیکدان برجسته معاصر ، با نام نیک و بجای گذاشتن این همه آثار علمی و فرهنگی ، پس از یک عمر نود ساله کوشش و تلاش ، دوازدهم شهریور 1371 شمسی قمری در بیمارستان دانشگاه ژنو ، زندگی پر بار خود را به درود گفت .
صبر کرده بود چندی در حرج - - کشف شد ، کان صبر مفتاح الفرج
صبر گنج است ، ای برادر صبر کن - - تا شفا یابی تو زین رنج کهن
صبر سوی کشف هر سر ، رهبر است - - صبر تلخ آمد ، بر او شکر است
پرس پرسان میکشیدش تا به صدر - - گفت گنجی یافتم اما به صبر
صبر تلخ آمد ، و لیکن عاقبت - - میوه شیرین دهد ، پر منفعت .
پی نوشتها:
1- اطلاعات علمی ، دی ماه 1369 ، شماره 21 .
2- مثنوی دفتر سوم ، ص 248 ، دفتر اول ، ص 4 .
3- کیهان فرهنگی ، مهرماه 1371 ، شماره 7 ، ص 57 .
4- مثنوی دفتر سوم ، ص 248 ، دفتر اول ، ص 4 .
فرم در حال بارگذاری ...
معاشرت با فرزند
رسول خدا (صل الله علیه و آله)فرمود : هنگامي كه پدر به فرزند نگاه كند و او را خوشحال كند مثل اين است كه بنده اي را آزاد كرده سوال شد حتي اگر 360 بار نگاه كند ؟فرمود:الله اكبر ((كنايه از اينكه بله ،خدا بزرگتر از اين هاست)). (بحار الانوار 74/80)
پيامبر اكرم (صل الله علیه و آله)هر روز صبح نسبت به فرزند ونوه هايش اظهار لطف ومهرباني مي كردند ودست بر سرشان مي كشيد. (بحار الانوار 104/99)
امام صادق (علیه السلام) فرمود : عدالت را بين فرزندانتان مراعات كنيد ،همانطور كه دوست داريدآن ها در نيكي واظهار مهرباني بين شما به عدالت رفتار نمايند.(بحار الانوار 104/92)
امام صادق (علیه السلام) فرمود : فرزندان خود را احترام كنيد وآن ها را خوب تربيت كنيد تا خداوند شما را بيامرزد.(بحار النوار 104/95)
فرم در حال بارگذاری ...
محفوظ ماندن مصالح ساختمانی
یکی از خادمین و محبین اهلبیت علیه السلام به نام آقای سبحانی که کفشدار افتخاری حضرت معصومه علیه السلام هم هست، نقل می کرد: باران شدیدی می بارید و من در کفشداری در حال انجام وظیفه بودم.
صفحات: 1· 2
فرم در حال بارگذاری ...
آثار زیارت
زائر به قصد «زیارت حرم» حرکت می کند و حرم یعنی خانه، مکان و فضایی محترم که هتک حرمت آن جایز نیست؛ چنان که می گوییم مکه و حوالی آن حرم است، واژه حرم مقابل کلمه «حِلّ» است.(1)
امام علی علیه السلام در باره حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله می فرماید: «کرامت نبوت از سوی خداوند سبحان نصیب محمد صلی الله علیه و آله گردید. او را از نیکوترین خاندانها و عزیزترین دودمانها برگزید؛ از شجره ای که پیامبرانش را از آن آشکار نموده بود و امینان وحی خود را از آن انتخاب کرده بود. خاندان او، بهترین خاندانها، و اهل بیتش، نیکوترین اهل بیت هاست. شجره او که بهترین شجره هاست، در «حرم» روییده و در بستان مجد و شرف بالیده است».(2)
صفحات: 1· 2
فرم در حال بارگذاری ...
ولادت حضرت معصومه سلام الله علیها
به جان پاک تو ای دختر امام، سلام
به هر زمان و مکان و به هر مقام، سلام
تویی که شاه خراسان بود برادر تو
بر آن مقام رفیع و بر این مقام، سلام
به هر عدد که تکلم شود به لیل و نهار
هزار بار فزون تر ز هر کلام، سلام
صبح تا شب و از شام، تا طلیعه صبح
بر آستانه قدست علی الدوام، سلام
در آسمان ولایت، مه تمامی تو
ز پای تا به سرت ای مه تمام، سلام
به پیشگاه تو ای خواهر شه کَونین
ز فرد فرد خلیق، به صبح و شام سلام
منم که هر سر مویم به هر زمان گوید
به جان پاک تو ای دختر امام، سلام
فرم در حال بارگذاری ...
مقام علمی حضرت معصومه (سلام الله علیها)
حضرت معصومه سلام الله علیها از جمله بانوان گرانقدر و والا مقام جهان تشیع است و مقام علمی بلندی دارد. نقل شده که روزی جمعی از شیعیان، به قصد دیدار حضرت موسی بن جعفر علیه السلام و پرسیدن پرسش هایی از ایشان، به مدینه منوره مشرف شدند. چون امام کاظم علیه السلام در مسافرت بود، پرسش های خود را به حضرت معصومه سلام الله علیها که در آن هنگام کودکی خردسال بیش نبود، تحویل دادند. فردای آن روز برای بار دیگر به منزل امام رفتند، ولی هنوز ایشان از سفر برنگشته بود. پس به ناچار، پرسش های خود را باز خواستند تا در مسافرت بعدی به خدمت امام برسند، غافل از این که حضرت معصومه سلام الله علیها جواب پرسش ها را نگاشته است. وقتی پاسخ ها را ملاحظه کردند، بسیار
خوشحال شدند و پس از سپاسگزاری فراوان، شهر مدینه را ترک گفتند. از قضای روزگار در بین راه با امام موسی بن جعفر علیه السلام مواجه شده، ماجرای خویش را باز گفتند. وقتی امام پاسخ پرسش ها را مطالعه کردند، سه بار فرمود: پدرش فدایش.
فرم در حال بارگذاری ...
وصیت نامه شهید سید جعفر منصوری
مرگ با شرافت ٬مرگ با عزت مرگ در راه خداوند تبارک و تعالی همین و بس. این تمام مسائل را حل می کند . گوشها را با ز کنید ٬ندای هل من ناصر حسین (علیه السلام ) به گوش می رسد ٬صدایش در هوا موج میزند ٬بیایید لبیک گویید خصم متحد گشته برای خفه کردن این صدا ٬بلند شوید ٬اسلحه رزم در دست گیرید و خصم دون را خفه نمایید .
ذلیل ترین مردم کسانی هستند که کوچه های شهرشان مورد تاخت و تاز بیگانگان قرار بگیرد ( نهج البلاغه )
صفحات: 1· 2
فرم در حال بارگذاری ...
برگی از زندگی بزرگان(علامه طباطبائی)
سید محمد طباطبائی در تبریز به دنیا آمد ، او در مورد دوران کودکی خود میگوید :
در سن پنج سالگی مادرم به درود حیات گفت ، نه ساله بودم ، که پدرم را نیز از دست دادم و جز من و برادر کوچکترم سید محمد حسن ، کس دیگری نبود .
وصی پدرم ، ما دو نفر کودک را به زن و مردی سپرد . از همان موقع به مکتب خانه رفتم ، تا اینکه تعلیمات ابتدائی و دروس مقدماتی را در تبریز خواندم . چهارده ساله بودم که آموزش خط را به طور کامل یاد گرفتم . از خاطرات جالب من و برادرم این بود ، که به دامنه کوههای سرسبز تبریز میرفتیم و از صبح تا غروب به تمرین و نوشتن خط میپرداختیم .
در حالی که غروب غم یتیمی بر دل داشتم ، در مکتب خانههای قدیمی و مدارس جدید آن روز ، علاوه بر آموزش قرآن مجید ، کتابهای گلستان ، بوستان ، اخلاق مصور ، تاریخ معجم ، ارشاد الحساب و دیگر کتب متداول را فرا گرفتم . بعد همراه با برادرم به نجف اشرف رفتم و در نجف دروس فقهی ، اصولی ، فلسفی ، عرفانی و ریاضی را خواندم .
...
متأسفانه به علت فقر و تنگدستی ، مجبور به ترک نجف اشرف شدم و به روستای شاه آباد تبریز رفتم و ده سال در این روستا به کشاورزی پرداختم . وضع کشاورزی مقداری سر و سامان گرفت .
در سال 1324 که تب جنگ جهانی دوم فرو نشست و متفقین اشغالگر یکی پس از دیگری از ایران رفتند ، جز قوای شوروی که در منطقه آذربایجان باقی ماند و گروهک دموکرات را پر و بال داد و با سپردن منطقه آذربایجان به دموکراتها ، در ظاهر به اشغال خود خاتمه داد . با تسلط دموکراتها ، منطقه آذربایجان دستخوش قتل و غارت و ناامنی شد . تصمیم گرفتم از تبریز به مرکز علمی قم هجرت نمایم ، در سال 1325 به قم عزیمت نمودم و 35 سال در قم به تدریس و مطالعه و تحقیق پرداختم . در آن زمان ، از جمله کارهائی که در ریاضیات وعلم هیأت مطرح بود ، دایره هندیه بود ، که من آن را درست کردم و در کنار حوض مدرسه علمیه حجتیه قم کار گذاشتم ، تا سمت قبله و تشخیص خط نصف النهار معین گردد و بدینوسیله زوال ظهر به افق قم در هر روز مشخص گردد .
آثار علمی علامه طباطبائی بالغ بر چهل تألیف و تصنیف میگردد ، که مهمترین آنها ، یک دوره کامل تفسیر قرآن ، بنام المیزان فی تفسیر القرآن در 20 جلد ، اصول فلسفه و روش رئالیسم ، شیعه در اسلام ، که به زبان انگلیسی هم ترجمه شده است . کتابهای مصاحبهها با پروفسور هانری کربن ، تحت عنوان : شیعه ، و قرآن در اسلام ، بدایة الحکمه ، و نهایة الحکمه از آثار دیگر استاد میباشد .
بزرگترین تألیف علامه طباطبائی ((تفسیر المیزان)) است ، که بعد از تفسیر ((مجمع البیان)) که در قرن ششم به وسیله ((فضل بن حسن بن فضل طبرسی)) نوشته شده ، تاکنون تفسیری به عظمت و اهمیت تفسیر ((المیزان)) نوشته نشده است .
این تفسیر قرآن به زبان عربی است ، که به زبان فارسی و انگلیسی هم ترجمه شده ، و مورد توجه و استفاده مراکز علمی داخلی و خارجی و مسلمانان و غیر مسلمانان قرار گرفته است .
روش مهم و پرجاذبه علامه در این اثر عظیم اینست که آیات قرآن کریم را با کمک آیات دیگر تفسیر کرده و برای تبیین معارف این کتاب آسمانی از قواعد عقلی و فلسفی بهره فراوان جسته است .
استاد شهید مرتضی مطهری ، میگوید : کتاب تفسیر المیزان ، یکی از بهترین تفاسیری است ، که تاکنون برای قرآن مجید نوشته شده است ، من میتوانم ادعا کنم بهترین تفسیری که از صدر اسلام تا امروز در میان شیعه و سنی نوشته شده ، همین تفسیر است .
علامه طباطبائی بیست و چهارم آبان 1360 در حالی که هشتاد و یک سال داشت در قم زندگی را به درود گفت ، و در جوار فاطمه معصومه (سلام الله علیها) مدفون گردید .
منبع: مجله نور علم ، شماره 9 ، آذر 1368 .
فرم در حال بارگذاری ...