اگر انسان یک گام در راه غیر رضای خدا بردارد، دیگر گامهای بعدی را نمی داندچه خواهد شد!همان گام اول، او را به جاهایی که نمی داند، خواهد کشید.

اگرچه برخورداري از بصيرت در تمام عرصه هاي زندگي الزامي است، اما در برخي عرصه ها ضروري تر به نظر مي رسد. به همين دليل است كه رهبر معظم انقلاب از لزوم بصيرت در شناخت دشمن و ترفندهايش سخن گفته و يادآور شده اند كه در دوران ممزوج شدن حق و باطل بايد مراقب بود كه حق و باطل مشتبه نشوند و انجام هر حركت عمومي در وضعيت كنوني جهان براساس بصيرت باشد.

از نگاه ايشان حركت در جهان پيچيده امروز تنها با بصيرت امكان پذير است، چراكه ملت ها تنها با بصيرت مي توانند به حقوق خود دست يابند. شناخت موانع راه، شناخت راه هاي جلوگيري از موانع و شناخت راه براي برداشتن موانع نيز تنها با بصيرت ميسر خواهد بود. به همين دليل است كه رهبري انقلاب به بصيرت يافتن در هدف و وسيله به منظور تغيير رفتارها تأكيد دارند.

انتخابات، روشن كردن مرزهاي خودي از دشمن و دفاع از دين، بزنگاه هايي هستند كه از منظر رهبري بيش از هر زمان ديگري نياز به بصيرت دارند؛ البته ايشان انتخاب رهبر از سوي مجلس خبرگان رهبري، احقاق حقوق مردم در دستگاه قضايي و مناسك حج را نيز از اين دست بزنگاه ها مي دانند.

آنچنان كه پيروزي انقلاب اسلامي ايران از جمله ثمرات حاصل از بصيرت بوده، انتخاب نامزدهاي اصلح از سوي مردم در هر انتخاباتي اعم از رياست جمهوري، مجلس شوراي اسلامي، مجلس خبرگان و… نيز تداوم بخش اين راه بوده است. به همين دليل است كه همواره رهبري انقلاب، مردم را به برخورداري از بصيرت در اين انتخاب ها توصيه مي كنند. ايشان فرمودند: «ملت ايران وقت انتخابات كه مي رسد، احتياج به بصيرت دارد. نگاه كند ببيند دشمن چه موضعي در قبال اين حركت عظيم مردمي گرفته است. مردم بايد حواس خود را جمع كنند تا درست تصميم بگيرند.»

واكنش مناسب مردم به تبليغات هسته اي و شكست دادن دشمن در تضعيف قوا و رابطه ملت با مسئولان نيز از ديگر ثمرات حاصل از بصيرت است كه رهبر معظم انقلاب در طول سخنراني هايشان بارها بر آن تأكيد كرده اند.

بنابراين اگر امروز سخنان رهبري را فهميديم و عمل كرديم و قدر ولايت را دانستيم، آنوقت مي توان گفت كه بصيرت پيدا كرده ايم.

مهمانسـرای حضرت رضا(علیه السلام) با قدمتی طولانی، سال‌هاست که وظیفه‌ی پذیرایی از زائرین و میهمانان آن امام رئوف(علیه السلام ) را بر عهده دارد.
از مهمانسرای حضرت رضا(علیه السلام) در اسناد دوره‌ی صفویه، افشاریه و اوایل دوره‌ی قاجاریه، به‌عنوان «مطبخ معموره» یاد شده ‌است که از بخش‌های خونچه‌خانه، شربت‌خانه، خبازخانه، ادویه‌خانه تشکیل شده ‌بود و به مجموع آن‌ها گاهی کارخانه هم می‌گفتند. همچنین مترادف آن، اصطلاح «شیلان» نیز استفاده شده‌ است که از اوایل دوره‌ی ناصری با نام «کارخانه‌ی مبارکه» شناخته و معروف شد و این نام تا آخر دوره‌ی قاجار به‌کار می‌رفت.
این مهمانسرا در دوره‌ی پهلوی به مهمان‌خانه‌ی حضرتی تغییرنام یافت که پس از پیروزی انقلاب اسلامی تحت عنوان مهمانسرای حضرت رضا(علیه السلام) شناخته می‌شود. اسناد و شواهد نشان می‌دهند که قدمت پذیرایی از زائرین حضرت ثامن‌الائمه امام‌رضا(علیه السلام ) درمهمان‌خانه‌ی حضرت (مهمانسرا)، قبل از قرن 9ه.ق معمول بوده‌ است ولی در مدارکی که به‌دست آمده، از اوایل دوره‌ی صفویه به این طرف ثبت شده است.
مطبخ و مطعم مهمان‌خانه‌ی زوّاری، بعضی اوقات با مطبخ غذای خدمه‌ی آستان قدس رضوی توأم وگاهی از یکدیگر جدا بوده که به ‌نام‌های مهمان‌خانه‌ی زوّاری، آشپـزخانه‌ی حضرتی، کارخانه‌ی زوّاری و کارخانه‌ی خادمی هم نامیده می‌شده ‌است. از سال 1276ه.ق (1238ه.ش) مهمان‌خانه‌ی زوّاری (کارخانه‌ی زواری) در داخل بست بالاخیابان قرار داده‌ شد. بیشتر از یکصدسال مطبخ غذای خدمه، معروف به کارخانه‌ی خادمی در صحن آزادی واقع بود و مدخل ورودی آن در ایوان جنوبی این صحن قرار داشت که کارخانه (آشپزخانه) خراب و جزء ساختمان موزه و کتابخانه‌ی قدیم شد. از سال 1308ه.ش نیز کار آشپزخانه‌ی خادمی متوقف و به ‌محل مهمان‌خانه‌ی زوّاری، نقل مکان کرده و در یک‌جا قرار داده‌ شد.
با افزایش جمعیت و ساخت‌وسازهای مجموعه‌ی حرم مطهر، مهمانسرای فعلی در محل بست سفلای حرم مطهر به مساحت 850 متـرمربع و در سه طبقه بنا شد. مساحت طبقه‌ی زیرزمین، 661 متـرمربع، قسمت همکف، 681 متـرمربع، طبقه‌ی اول 621 مترمربع و نیم‌طبقه 369 مترمربع بود که در فاصله‌ی سال‌‎های 1356- 1353 در شبانه‌روز، بین 1500 - 2000 نفر در آن غذا صرف می‌نموده‌اند.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، آستان قدس رضوی، در نهایت‌ِ سعی وتلاش و با توجه به رعایت غبطه‌ی وقف، صیانت از موقوفات را در دستور کاری خود قرار داده و درجهت تحقق آرمان‌های انقلاب اسلامی، در کنار اجرای برنامه‌های اقتصادی، فرهنگی و معنوی، نقش مهمی را در ارائه‌ی خدمات مطلوب به عاشقان و زائران بارگاه ملکوتی ثامن‌الائمه، حضرت رضا(علیه السلام) ارائه نموده‌ که دراین راستا، توجه و اهمیت ویژه‌ای به پذیرایی از زائرین و میهمانان حضرت رضا(علیه السلام) معطوف داشته‌است. درحال حاضر، روزانه به‌طور میانگین، 6 هزار زائر و سالیانه بیش از 2میلیون میهمان، از برکات سفره‌ی حضرت رضا(علیه السلام) متنعّم می‌شوند.

ساختار سازمانی فعلی
اداره‌ی مهمانسرای حضرت رضا(علیه السلام) به‌عنوان یک اداره‌ی مستقل، زیر نظر مجموعه‌ی معاونت محترم اماکن متبرکه و امور زائرین آستان قدس رضوی از دو بخشِ آشپزخانه و پذیرایی تشکیل شده ‌است که تعداد 44 نفر پرسنل رسمی و حدود 1210 نفر میزبان افتخاری در جهت خدمت به زائرین و مهمانان گرامی در آن انجام وظیفه می‌نمایند.
در اردیبهشت‌ماه 1389، ساختمان جدید مهمانسرا که زیربنای آن از 3 هزار 800 مترمربع به 100 هزار مترمربع افزایش یافته است، با حضور تولیت عظمای آستان قدس رضوی حضرت آیت‌الله واعظ طبسی مورد بهره‌برداری قرار‌گرفت. در ساختمان جدید، ظرفیت پذیرش میهمان از 6 هزار نفر به 18 هزار نفر افزایش یافته ‌است.

برنامه‌های فوق العاده و اجرای موقوفات:
- پذیرایی هرساله از مدعوین محترم و طلاب شرکت‌کننده در مراسم سالروز ولادت حضرت علی(علیه السلام ) در13 رجب از محل عواید موقوفه‌ی مرحوم «مکرم» در محل حسینیه‌ی امام‌رضا(علیه السلام)؛
- پذیرایی از مدعوین مراسم جشن میلاد امام‌ رضا(علیه السلام ) از محل عواید موقوفه‌ی «بانو کوچک‌آغا صنعی»؛
- پذیرایی از هیئت‌های مذهبی بعد از اجرای مراسم سوگواری در حرم مطهر از محل موقوفه‌ی «مهدی قلی خان قرایی» درشب‌های دهه‌ی آخر صفر در مهمانسرا؛
- پذیرایی از مدعوین موقوفه‌ی غراب در شب شهادت ولی نعمتمان امام رضا(علیه السلام ) در محل اداره‌ی مهمانسرا؛
- پذیرایی از شرکت‌کنندگان در مراسم عزاداری حضرت فاطمه(سلام الله علیها) (دهه فاطمیه) در محل حسینیه‌ی امام رضا(علیه السلام)؛
- پذیرایی از شرکت‌کنندگان در مراسم عزاداری دهه‌ی اول محرم در حسینیه‌ی امام‌رضا(علیه السلام)؛
- پذیرایی از شرکت‌کنندگان در مراسم عزاداری دهه‌ی آخر صفر در حسینیه‌ی امام رضا(علیه السلام)؛
- پذیرایی از معتکفین در ایام اعتکاف در مسجد گوهرشاد (افطاری و سحری)؛
- پذیرایی از مدعوین مراسم سالروز میلاد حضرت امام حسین(علیه السلام) در 3 شعبان در محل تالار اماکن متبرکه از محل عواید موقوفه‌ی مرحوم «صاحب دیوان شیرازی»؛
- پذیرایی از مدعوین مراسم میلاد امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) در 15 شعبانِ هرسال، از عواید موقوفه‌ی مرحوم «حسین حجازی زنجانی» (حجارباشی) در محل تالار اماکن متبرکه؛
- پذیرایی از میهمانان تالار اماکن متبرکه در روز اول سال نو؛
- پذیرایی از مدعوین طرح اکرام رضوی به مدت 29 شب در ماه مبارک رمضان به‌صرف افطار در صحن هدایت؛
- پذیرایی از مدعوین دهه‌ی کرامت رضوی به‌صرف صبحانه، ناهار و شام؛
- پذیرایی از مدعوین دهه‌ی ولایت (عید غدیر و قربان) در وعده‌های صبحانه، ناهار و شام.

روش‌های توزیع دعوت‌نامه
1. توزیع دعوت‌نامه‌های مهمانسرای حضرت، همه‌روزه توسط نمایندگان آستان قدس رضوی در محل اسکان زائرین (هتل‌ها، زائرسراهای ادارات مختلف، حسینیه‌ها، مهمان‌پذیرها، و ایام تعطیل مانند تابستان و عید در مدارس، پارک‌ها و کمپ‌های زائر).
2. خانواده‌های معزز شهدا، جانبازان، آزادگان و… جهت دریافت حواله، بایستی در ساعات اداری شخصاً با در دست داشتن کارت شناسایی به دفتر امور ایثارگران، واقع در بنیاد شهید استان خراسان رضوی بلوار شهید مدرس مراجعه نمایند.
3. دعوت‌نامه‌های زائرین غیر ایرانی، همه‌روزه در رواق مبارکه‌ی دارالرحمه توزیع می‌گردد.
4. زائرین محترمی که رسید نذورات دریافت نموده‌اند برای اخذ دعوت‌نامه‌ی مهمانسرا باید به دفتر نذورات، واقع در دوربرگردان نواب صفوی، جنب انتشارات آستان قدس رضوی مراجعه نمایند.
5. کاروان‌هایی که حکم بسیج و سپاه دارند می‌توانند به واحد اردویی سپاه واقع در خیابان آزادی 16 مراجعه نمایند.
6. کاروان‌هایی که حکم مأموریت از اداره‌ی مربوط دارند برای کسب اطلاعات بیشتر به دفتر خدمات، واقع در طبقه‌ی همکف ساختمان مدیریت رفاه مراجعه نمایند.
7. هیئت‌های مذهبی با در دست داشتن نامه‌ی تبلیغات اسلامی شهرستان مربوط، به دفتر هیئت‌های مذهبی، واقع در ورودی باب‌الرضا(علیه السلام) مراجعه نمایند.

آرامگاه شیخ بهایی
این آرامگاه در رواقی به همین نام واقع در ضلع شمالی صحن امام خمینی (رحمه الله علیها) قرار دارد و متعلق به شیخ بهاءالدین محمد عاملی معروف به شیخ بهایی از دانشمندان بزرگ شیعی معاصر با شاه عباس صفوی است. شیخ بهایی در 953 ق. در بعلبک لبنان متولد و در 1030 ق. در اصفهان درگذشت و در محل کنونی مدفون شده است. بنای رواق شیخ بهایی دارای 102 متر مربع مساحت می باشد و کف و ازاره رواق با سنگ مرمر مرغوب پوشش یافته است. مدفن این عالم جلیل الشأن درمرکز رواق قرار دارد و با سنگ نبشته ای مشتمل بر شرح حال شیخ بهایی مزین شده است. آثار باقیمانده از این دانشمند را 88 کتاب و رساله مختلف دانسته اند.

آرامگاه شیخ حر عاملی
درشمال شرقی صحن انقلاب و در قسمت تحتانی غرفه های متصل به مدرسه میرزا جعفر سابق قرار دارد و به وسیله پلکان و دری از غرفه چهارم در ضلع شمالی با صحن انقلاب مرتبط است. این آرامگاه متعلق به شیخ المحدثین محمد بن حسن معروف به شیخ حر عاملی از دانشمندان شیعی و صاحب کتاب مشهور وسایل الشیعه است که در 1033 ق. دریکی از روستاهای جبل عامل به دنیا آمد و پس از طی دوران تحصیل به مشهد مهاجرت کرد و ضمن تدریس ، مدتی مقام شیخ الاسلامی در مشهد را عهده دار بود. وی در 1104 ق. وفات یافت و در این مکان مدفون شد. مدفن فرزند بزرگ و دانشمند او در جوار مقبره پدرقرار دارد. عملیات بازسازی و مرمت آرامگاه از 1365 ش. پایان یافته است.

آرامگاه شیخ طبرسی
درشمال صحن انقلاب و شرق باغ رضوان و در ضلع غربی سردرهای ورودی طبرسی به مجموعه حرم واقع و با گنبدی کاشیکاری مزین است.
نام صاحب آرامگاه ابوعلی فضل بن حسن طبرسی است که از علمای مشهور شیعه و صاحب تفسیر مجمع البیان و جوامع الجامع می باشد که به قولی در 470 ق. درایران متولد و در 548ق. درسبزوار وفات یافت و در قبرستان قدیمی مشهد (قتلگاه) که بعداً باغ رضوان نامیده شد، مدفون گردید. باغ رضوان درشمال غربی اماکن متبرکه واقع بود و مقبره شیخ طبرسی درسال 1370 ش. درجریان طرح توسعه حرم به محل کنونی انتقال یافته است . عملیات بازسازی مقبره شیخ طبرسی از 1379 آغاز شده است و عملیات تکمیلی آن هم چنان ادامه دارد.

آرامگاه پیرپالان دوز
آرامگاه شیخ محمد عارف مشهور به پیر پالان دوز قبلاً درحاشیه فلکه حرم و در ابتدای خیابان نواب صفوی واقع بود و اینک پس از توسعه حریم حرم رضوی در مرکز مجموعه فرهنگی – تجاری پیر پالان دوز واقع درپشت بازوی غربی سردرهای بالای زیرگذر خیابان نواب صفوی ( پایین خیابان ) قرار دارد و مجموعه مذکور با احتساب زیربنای آرامگاه و رواق های جانبی و بازارچه به 6630 متر مربع بالغ می گردد. بازسازی و توسعه پروژه مجموعه پیرپالان دوز ازسال 1376 آغاز و در سال 1380 مراحل پایانی را طی نموده و در حال بهره برداری است. این مجموعه درزمینی به مساحت 2403 متر مربع بنا شده است.
صاحب آرامگاه شیخ محمد عارف ازعرفای عهد صفویه و متولد کارده از اطراف مشهد است که در 985 ق. وفات یافت و در این محل مدفون شد و در سال 1343 صندوقی برای آن ساخته شد . او صاحب کرامات و از دانشمندان و زهاد معروف عهد صفوی و از بزرگان سلسله ذهبیه است و به دلیل امرار معاش از طریق پالان دوزی یا پاره دوزی ( کفشدوزی ) به این نام شهرت یافته است.

آیا هر مسلمانى، مؤمن است یا آنكه میان اسلام و ایمان تفاوت است؟
در قرآن، یكجا مى ‏خوانیم كه مردم وارد دین مى‏ شوند: «یدخلون فى دین اللّه افواجا»( سوره نصر، آیه 2) و در جاى دیگر به كسانى كه شعار دیندارى مى‏ دادند گفته مى ‏شود: هنوز ایمان وارد دلهاى شما نشده است: «ولمّا یدخل الایمان فى قلوبكم»(سوره حجرات، آیه 14) یعنى دین باید وارد مردم شود.
آرى، دیندارى مراحلى دارد: مرحله گرم شدن، مرحله داغ شدن و مرحله پخته شدن. هر گرم و داغى، سرد مى‏ شود ولى هیچ پخته‏اى خام نمى‏ شود.
ورود مردم در دین آسان است؛ هركس بگوید: «أشهد ان لا اله الاّ اللّه و أشهد انّ محمّداً رسول اللّه»، مسلمان است. این مرحله گرم شدن است. امّا بالاتر از گرم شدن، داغ شدن است. اصحاب پیامبر با احساس و هیجان داغى به جبهه‏ها مى‏رفتند و حاضر بودند در كنار پیامبر جان فشانى كنند. ولى قرآن به آنها مى‏گوید اگر دین دارید، خمس غنائم جنگى را بدهید: «واعلموا انّما غَنمتُم من شى‏ءٍ فانّ لِلّه خُمُسَه و للرّسول… انْ كنتم آمنتم باللّه»(سوره انفال، آیه 41.)
آرى، كسانى كه شهادتین مى‏گویند و حتى در جبهه ‏ها كنار پیامبر مى ‏جنگند، ممكن است در مسایل مالى آسیب‏ پذیر باشند كه قرآن مى‏ فرماید: در كنار شهادتین و جبهه و نماز، حق خدا و رسول و فقرا را نیز بپردازید. در این مرحله است كه ایمان وارد قلب مى‏شود. قرآن فقط به گروه خاصّى مى‏فرماید: «اولئك هُم المؤمنونَ حقّاً»(سوره انفال، آیه 4.) مؤمنون واقعى گروه خاصّى هستند، ولى نسبت به گروهى كه منافقانه اظهار ایمان دارند، مى‏فرماید: اینها مؤمن واقعى نیستند: «و مِن النّاس مَن یقول آمنّا بِاللّه و بالیوم الآخر و ما هم بمؤمنین»(سوره بقره، آیه 8 )

یادمه اولین باری که تونستم آب بخورم و خودم این کار را کردم، بعد از نوشیدن آب مادرم بهم یه جمله ی زیبایی را یاد داد… بگو یا حسین… سلام بر حسین …

یكی از آداب دوست داشتنی سبک زندگی حسینی یاد كردن از عطش حضرت حسین سیدالشهداء (علیه السلام) ، هنگام نوشیدن آب گواراست.
تصویر زیبایی است؛ جوانی را می بینی كه مشغول یكی از امور گوناگون زندگی است؛ تحصیل یا ورزش و یا تفریح و سرگرمی و… تشنه اش شده آب می نوشد! انگار همه چیز از شتاب می افتد، همه چیز رنگ می بازد و او آرام و با احساس و عاطفه می گوید: “سلام بر حسین” و “به فدای لب عطشان حسین” و یا لعن می كند: “لعنَ اللهُ قاتلَ الحسین”
این كه تاثیر این رفتار در ملكوتِ او و اطرافش و حتی نسلش دقیقاً به چه میزان و مقدار است، از عهده عقل و دانش ما بر نمی آید اما مسلم است كه بركتی شگرف، دنیا و آخرت او را تحت تأثیر قرار می دهد.
بنده ای نیست كه آب بنوشد و حسین علیه السلام را یاد نموده و قاتلش را لعنت كند مگر اینكه خدا صد هزار حسنه برایش می نویسد و صد هزار گناه از سیئات او را پاک می كند و او را صد هزار درجه معنوی بالا می برد و با این عمل گویی او صد هزار برده را آزاد كرده و خدای متعال روز قیامت او را با دلی شاد و آرام محشور می كند

این را از ثواب تک تک رفتارهای پر خیر و بركت او در این حال می شود حدس زد؛ اعم از ادب به امام حسین علیه السلام، یاد آوری عطش و مظلومیت او، فرزندان و یارانش اما فقط حدس! چون خدای سبحان در مورد امام حسین علیه السلام سنگ تمام می گذارد و حد لطف و عنایت خدا به دوست دار حسین علیه السلام از عقول امثال من خارج است اما برای تقریب به ذهن روایتی معتبر از كتاب شریف “كامل الزیارات” ابن قولویه قمی، در باب ثواب یاد كردن از عطش امام حسین علیه السلام هنگام نوشیدن آب و لعن كردن قاتلانش تقدیم می كنیم: به این امید كه این رفتار حسنه را بیش از گذشته اِظهار و ترویج كنیم و ادب و عرضِ ارادتمان را به سیدالشهداء علیه السلام بیشتر و بیشتر كنیم.

داود رقّی می گوید: من محضر امام صادق علیه السلام مشرف بودم. حضرت آب طلب كردند و همین كه آب را نوشیدند؛ دیدم امام منقلب شد و حالت گریه پیدا كرد و دو چشم مباركش پر از اشک شد.
سپس به من فرمودند: ای داود خدا لعنت كند قاتل حسین را.

بنده ای نیست كه آب بنوشد و حسین علیه السلام را یاد نموده و قاتلش را لعنت كند مگر اینكه خدا صد هزار حسنه برایش می نویسد و صد هزار گناه از سیئات او را پاک می كند و او را صد هزار درجه معنوی بالا می برد و با این عمل گویی او صد هزار برده را آزاد كرده و خدای متعال روز قیامت او را با دلی شاد و آرام محشور می كند.(کافی ج۶ ص۳۹۱)

و این وصیت امام حسین (علیه السلام) به شیعیان در همه تاریخ است که فرمودند: «ای شیعیان من هرگاه آب خوش گوار نوشیدید از لب تشنه ‌ی من یاد کنید و هرگاه درباره ‌ی غریب و شهیدی سخنی شنیدید؛ به یاد غربت و شهادت من گریه کنید.
من نبیره‌ی پیامبری هستم که بدون گناه مرا کشتند و بعد از کشتن از روی عمد بدنم را پایمال سم ستوران قرار دادند و کوبیدند.
ای کاش درروز عاشورا همه بودید و می‌دیدید که چگونه برای کودکم از دشمن آب گرفتم، کودکم را به جای آب، با خون تیر ظلم سیراب کرد.» (امالی صدوق ص ۱۲۲)

بنابر این سعی کنیم این عمل را از کودکی چون اهالی قدیم به کودکانمان یاد دهیم تا بچه هایمان از کودکان با یاد امام حسین علیه السلام سیراب شوند.

                                                                       
با مراجعه به آموزه های امام رضا (علیه السلام) می توان این مسئله را به دست آورد که شادی و سرور جایگاه ویژه ای در سبک زندگی اسلامی دارد. ایشان اهتمام ویژه ای به این مسئله داشته اند و سعی کرده اند در چارچوب سبک زندگی اسلامی حدود و ثغور شادی و سرور ممدوح را مشخص کنند. در حدیثی از امام هشتم (علیه السلام) که مضمون آن در احادیث دیگری نیز نقل شده است، چنین می خوانیم که امام رضا (علیه السلام) می فرمایند: «اجْتَهِدُوا أَنْ یَکُونَ زَمَانُکُمْ أَرْبَعَ سَاعَاتٍ سَاعَةً مِنْهُ لِمُنَاجَاتِهِ وَ سَاعَةً لِأَمْرِ الْمَعَاشِ وَ سَاعَةً لِمُعَاشَرَةِ الْإِخْوَانِ الثِّقَاتِ وَ الَّذِینَ یُعَرِّفُونَکُمْ عُیُوبَکُمْ وَ یَخْلُصُونَ لَکُمْ فِی الْبَاطِنِ وَ سَاعَةً تَخْلُونَ فِیهَا لِلَذَّاتِکُمْ وَ بِهَذِهِ السَّاعَةِ تَقْدِرُونَ عَلَى الثَّلَاثِ السَّاعَات؛ لَا تُحَدِّثُوا أَنْفُسَکُمْ بِالْفَقْرِ وَ لَا بِطُولِ الْعُمُرِ فَإِنَّهُ مَنْ حَدَّثَ نَفْسَهُ بِالْفَقْرِ بَخِلَ وَ مَنْ حَدَّثَهَا بِطُولِ الْعُمُرِ حَرَصَ اجْعَلُوا لِأَنْفُسِکُمْ حَظّاً مِنَ الدُّنْیَا بِإِعْطَائِهَا مَا تَشْتَهِی مِنَ الْحَلَالِ»؛ کوشش کنید اوقات روز شما چهار ساعت باشد: ساعتی برای عبادت و خلوت با خدا، ساعتی برای تأمین معاش، ساعتی برای معاشرت با برادران مورد اعتماد و کسانی که شما را به عیب هایتان واقف می کنند و در باطن به شما خلوص و صفا دارند و ساعتی را هم به تفریحات و لذایذ خود اختصاص دهید و از مسرت و شادی ساعات تفریح، نیروی انجام وظایف وقت های دیگر را تأمین کنید. نه خود را به فکر فقر مشغول دارید و نه درازی عمر، چون اندیشیدن در مورد فقر، انسان را بخیل می کند و اندیشه در مورد درازی عمر بر حرص می افزاید. بهره خود در دنیا را در امور حلال قرار دهید.[1]
امام رضا (علیه السلام) در این حدیث گهربار، فرح و شادمانی را یکی از ارکان اساسی در زندگی در ساعات شبانه روز معرفی می کنند. این که از تفریح به عنوان ابزاری برای تجدید قوا برای انجام دیگر وظایف زندگی اعم از درس خواندن، کار، زندگی زناشویی، روابط بین فرزندان با والدین و معاشرت اجتماعی بهره بگیرید که این تفریحات باید در قالب امور حلال قرار گیرد. البته منظور از این حدیث این نیست که اوقات خود را به «چهار بخش مساوی» تقسیم کنیم؛ بلکه ابعاد یا نیازهای چهارگانة زندگی انسان در این روایت مورد توجه قرار گرفته است و به این نکته توجه داده شده است که اسلام به همة ابعاد وجودی انسان توجه ویژه دارد. همة نیازهای جسمی، مادی و معنوی را مورد توجه قرار داده است. اسلام عزیز نه تنها با شادی و نشاط مخالف نیست بلکه بهره مندی از شادی های مشروع را امری لازم برای انسان می داند. باید به هنگام شادی از شادی ها و سرورهای مشروع بهره مند شویم؛ چرا که اوضاع همیشه به یک منوال باقی نمی ماند و روزهای غم و اندوه نیز در پیش است. غم و اندوه خواهی نخواهی به سراغ ما می آید؛ پس نباید اوقات شادی و نشاط را از دست داد. در سیره رضوی (علیه السلام)، خط قرمز شیعه در شادی ممدوح و مذموم، وجود اهل بیت (علیهم السلام) و سفارش های ایشان است که در شادی ایشان می باید شاد بود و در اندوه ایشان باید غمگین بود. از مصادیق کارهای نشاط آور مواردی مانند مزاح، شوخی کردن و شاد بودن با برادر مؤمن، هم نشینی با خوبان در ذکر فضائل اهل بیت (علیهم السلام)، کمک به دیگران و ورزش های مناسب را باید مدنظر قرار دهیم.

___________________________________________

مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، مواعظ امامان (علیهم‌السلام )(ترجمه جلد 75 بحار الأنوار) ، ص346.