قسم دوم از اقسام طلاب
آيت الله مجتهدي تهراني “رحمه الله عليه” مي فرمودند :
قسم دوم از اقسام طلاب ، طلّابي اند كه از قسم اول تعدادشان بيشتر است ، رگ مقدسي ،رگ عوامي و رگ توسل را دارند ، ولي استعداد و هوش و حافظه قسم اول را ندارند .
دلشان مي خواهد كه در درس ها موفق باشند ، ولي با اين وجود در حفظ مطالب و امتحانات قوي نيستند ، سعي مي كنند ، ولي نمي توانند ، گرچه استعدادشان قابل توجه نيست به نحوي كه بعدها نمي توانند مدرّس كفايه يا رسائل و مكاسب شوند ، ولي چون سه رگ مقدسي ، عوامي و توسل را دارند به طريقي ديگر به اسلام خدمت مي كنند .
مثلا خطيب و منبرخوبي خواهند داشت و از طريقه موعظه و منبر و سخنراني ها ، مردم را به مسائل شرعي و وظايف ديني و اجتماعي خود آشنا مي كنند و چنين كساني مورد رحمت رسول خدا صلي الله عليه و آله هستند؛
چرا كه آن حضرت فرمودند :خدايا جانشينان مرا مورد رحمت خود قرار بده و اين جمله را سه بار فرمودند .
پرسيدند: اي پيامبر خدا ، جانشينان شما چه كساني هستند ؟
فرمودند: آنان كه حديث و سنت مرا تبليغ نموده و آن را به امتم مي آموزند .
يا امام جماعت جايي مي شوند و بعد از نماز مردم را نصيحت و ارشاد مي كنند و مردم در اطرف آنها جمع مي شوند و مسائل خود را از او مي پرسند و يا اينكه اهل تاليف و تصنيف و ترجمه مي شوند و با چاپ كتابهاي سودمند مردم را نسبت به وظايف خود بيدار مي كنند .
چون هدف اين گونه طلّاب ، خدا و دين است ، ان شاءالله هم آخرت آنها محفوظ است و هم معاش دنيوي آنها.
رسول خدا صلي الله عليه و آله درباره معاش كساني كه در راه آموختن دين خدا بكوشند مي فرمايد : هر كس در راه آموختن و فهميدن دين خدا بكوشد ، خداوند تقاضا و روزي اورا از جايي كه گمانش را نمي برد تامين مي كند .
و بر عكس هر كس علم و دانش را براي خدا طلب نكند يا هدفش دنيا باشد بركت از رزق و روزي او مي رود .
آيت الله مجتهدي تهراني “رحمه الله عليه” مي فرمودند : همواره توصيه من به شما طلبه هاي محترم اين است كه از اول براي خدا بياييد حوزه علميه، براي رضاي پروردگار درس بخوانيد ، نه اينكه بيايي در مدرسه درس بخواني كه عالم مشهوري بشوي يا براي جلب توجه مردم در اين رشته قدم برداري ، اگر خداي نكرده چنين تصميمي داري ، نييّتت را اصلاح كن ، اگر اصلاح نمي كني بايد بداني از اهل جهنم هستي .
پس اگر ديدي با وجود اينكه براي درس و مباحثه و شركت در امتحانات بسيار تلاش مي كني ، ولي به قول معروف شاگرد ممتاز نيستي و مي داني در آينده جز فقهاي درجه اوّلو مراجع تقليد نخواهي شد ، نااميد مباش
همه كه نبايد مثلاً مرجع تقليد باشند ، چه بسا بعدها با منبرهايت در گوشه و كنار اين مملكت ، كاري از تو ساخته باشد كه از عهده آن مرجع بزرگوار بر نيايد ، زيرا اشتغالات مرجعيت و استفناءات و رجوع انبوه مردم و غيره اجازه اين گونه امور را به آن ها نمي دهد و آنها مثل تو آزاد نيستند كه همه جا بروند .
و بدان كه همه ما ان شاءالله سرباز امام زمان عج الله تعالي فرجه شريف هستيم و براي آن حضرت ، مدرك و تحصيلات و شهرت و غيره اهميت ندارد .
اما م عليه السلام اموري از قبيل اخلاص را مي خواهد ، اگر كسي بهترين و بزرگترين اعمال را انجام دهد ولي اخلاص نداشته باشد ، از او پذيرفته نيست.
بايد از اولين روزي كه صرف ساده مي خواني ، از روي اخلاص باشد ،
براي خدا بخوان و براي خدمت به امام زمان عج الله تعالي فرجه شريف بخوان
و اين حالت را تا آخر عمر حفظ كن .
آداب الطلاب، سلسله مباحث حوزوي ، ج1،ض268-265
اقسام طلاب
آيت الله مجتهدي تهراني “رحمه الله عليه” مي فرمودند:
طلاب بر پنج قسم مي باشند:
قسم اول: طلبه هايي كه داراي چهار خصلت هستند:
خصلت اول :
در درس خواندن بسيار جدّي مي باشند ، به طوري كه هيچ چيزي را مقدم بر درس و بحث و مطالعه نمي كنند.
و چنان در اين راه مصمّم و عاشقانه پيش مي روند كه مانند مرحوم آيت الله العظمي بروجردي كه مي فرمودند: وقتي كه ما مطالعه مي كرديم ، چنان مشغول بوديم كه وقتي كه سر بلند مي كرديم ، متوجه مي شديم كه سپيده صبح زده است ، در حالي كه تمام شب را به مطالعه پرداخته ايم و متوجه نبوديم .
طلّابي كه در درس خواندن ، سعي و تلاش زيادي نكنند ، به جايي نمي رسند .
پيامبر اكرم “صلي الله عليه و آله” فرموده اند :هر كس براي طلب علم و دانش از خانه اش خارج شود ،هفتاد هزار فرشته او را همراهي نموده و براي او طلب آمرزش مي كنند .
خصلت دوم:
رگ مومني و مقدسي دارند ، يعني علم و دانش آنها، مانع از تلاوت قرآن ، خواندن د عاهاي مفاتيح الجنان ، خواندن نمازهاي مستحبي ، داشتن تقوي و پرهيز از معصيت و گرفتن روزه هاي مستحبي مثل رجب و شعبان نيست .
امير مومنان “عليه السلام” در وصف مومنان مي فرمايند: همواره اعمال صالح و نيك انجام مي دهد با اين وجود از خداوند ترسان است .
خصلت سوم:
رگ عوامي دارند ، يعني مانند عوام به زيارت امام زاده ها و علماء بزرگ مي روند و هنگام ورود يا زيارت ائمه اطهار “عليهم السلام"مانند مردم بر در و ديوار و ضريح مقدس بوسه مي زنند و هنگام شنيدن نام پيامبر با صداي رسا ضلوات مي فرستند و هيچ گاه علم و دانش و لباس و مدرك در آنه اثر نمي كند و آنها را مغرور و متكبر نمي سازد .
خصلت چهارم:
رگ توسل به اهل بيت “عليهم السلام”دارند .يعني در ايّام شهادت ها و مراسم سينه زني و روضه خواني ها شركت مي كنند و توسل به خاندان پيامبر اسلام “صلي الله عليه و آله “ را جزء متن كارشان قرار مي دهند و همواره با مطالعه زندگينامه بزرگواران سعي بر تقليد و الگوبرداري از زندگي آنها را دارند .
طلّابي كه هر چهار قسم داشته باشند ،
نوعا افرادي موفق و با اخلاص و خدمتگزار و
از ناحيه خداوند و اهل بيت “عليهم السلام”توفيقاتي به آنها داده مي شود .
زيرا آنها با تمام توان در خط خدا و اهل بيت ” عليهم السلام “هستند و علماء بزرگ ، محققين ، مدرسين و صاحبان تاليفات و مراجع تقليد همه از اين افراد هستند .
آداب الطلّاب، سلسله مباحث حوزوي ،ج1،ص265-260
راه هاي نجات از شيطان
آيت آلله مجتهدي تهراني رحمه الله عليه مي فرمودند كه :
رسول خدا «صلي الله عليه و آله » فرمود به اصحاب خود آيا به شما خبر دهم از چيزى كه اگر عمل كنيد شيطان باندازه مشرق تا مغرب از شما دور شود؟
عرض كردند چرا يا رسول اللَّه، فرمود:
روزه گرفتن روي شيطان را سياه كند
و صدقه دادن پشت اورا مي شكند
و دوست داشتن به خاطر خدا و مواظبت بر انجام عمل صالح
ريشه او را قطع مي سازد
و استغفار كردن رگ حيات اورا قطع مي كند .
لذا بايد همواره اين حديث را در نظر داشته باشيم و به آن عمل كنيم.
چرا كه شيطان گفته است :
از روبرو كار آخرت را ، برآنها آسان جلوه مي دهم
از پشت سر به آنها مي گويم مال جمع كنيد و حقوق آن (خمس و زكاتش) را ندهيد ، تا براي ورثه باقي بماند.
از سمت راست به سبب زيبا نشان دادن گناهان و گمراهي ها و نيكو جلوه دادن شبهات ، دينشان را فاسد مي كنم
و از سمت چپ به سبب دوست داشتن و جلوه دادن لذات و گناهان و غلبه دادن شهوتها بر قلبها موفق به گمراه كردن آنها مي شوم .
روايت شده است : زماني كه شيطان اين كلام را گفت (كه ازچهار طرف به انسان حمله مي كنم) قلب ملائكه براي انسان به رحم آمد .
پس به خدا گفتند :
خدايا چگونه انسان از دست اين دشمن ، كه از چهار طرف بر او غلبه كرده فرار كند؟
خداوند متعال به آنها وحي كرد :
به درستي كه براي انسان دو راه ديگر باقي مانده است .
بالا و پايين
پس هنگامي كه انسان دستش را در دعا به سوي آسمان بلند كند
يا پيشانيش را ار روي خشوع به زمين گذارد
گناه 70 ساله او را مي آمرزم .
آداب الطلاب ، سلسله مباحث حوزوي
ج1 ،ص109-107
علم جاودانه
حفظ قرآن به حدي مهم است كه حضرت آيت الله مجتهدي “حفظه الله” مي فرمايد :
مرحوم آيت الله العظمي شاه آبادي ، استاد عرفان امام “اعلي الله مقامهما” فرموده اند :
تمام علوم در سكرات موت و لحظه جان دادن ، از انسان گرفته مي شود ، مگر علوم قرآني .
پس برويد به دنبال علمي كه جاودانه است ، يعني قرآن را بخوانيد و حفظ كنيد .
و بدانيد كه آسانسور بهشت با قرآن كار مي كند . يعني ؛ هر چقدر بخواني بالاتر مي روي و هرجا كه نخواندي آسانسور مي ايستد و بايد پياده بشوي .
حضرت رسول “صلي الله عليه و آله” فرمودند : حمله القرآن عُرفاء اهل الجنه؛ حافظان و حاملان قرآن ، عارفان اهل بهشت هستند .
تا جوان هستيد ، قرآن كريم را حفظ كنيد .
سعي كنيد ، هرروز مقداري قرآن بخوانيد و در معاني آن فكر كنيد
و از خداوند بخواهيد كه به شما توفيق دهد كه به آن عمل كنيد .
حضرت زين العابدين ” عليه السلام ” فرمودند : آيات قرآن خزاين و گنجينه ها است ، پس هر وقت گنجينه اي باز شد ، سزاوار است ، تو در آن نگاه كني .
علامه ملّامحمد باقر مجلسي رحمه الله عليه فرمودند: هر قدر در آيه اي بيشتر دقت مي كردم ، حقايق بيشتري نصيبم مي شد ؛ تا اينكه ناگهان حقائق و معارف فراواني بر قلبم فرود آمد ، پس در هر آيه اي كه تدبر كردم ، همين گونه به آن از حقايق و معارف عطا مي شد .
برخوردار فريد،شاکر ، آداب الطلاب ،ج1 ، ص 102-101
سلسله مباحث حوزوي توسط آيت الله مجتهدي تهراني
چرا بعضي مٌعمّم نمي شوند؟!!!
حضرت رسول اكرم صلي الله عليه و آله فرمودند:
العِمامه تيجان الملائكه ، عمامه تاج ملائكه است .
اينها كه مُعمّم نمي شوند يا بعضي كه عمامه را دوست ندارند ، بدانند آخر كار ، همه ما مُعمّم مي شويم ، چون مستحب است ميّت را ، عمامه اي بر سرش بسته و براي او تحت الحنك بگذارند ، بعد دفن كنند .
بدانيد كه اين لباس و عمامه خيلي خواص دارد .
مرحوم اشراقي “رحمه الله عليه” مي فرمودند:
عمامه كار تانك را مي كند .
پدر آمريكا را همين عمامه در آورده است .
انقلاب را همين عمامه به ثمر رساند .
از خواص اين لباس اين است كه ما روحاني ها با اين لباس راحت هستيم ، اگر جايي بخواهيم بخوابيم ، عبا لحاف مي شود و عمامه بالش و قبا هم تشك .
اگر در بيابان باشيم و چاه آبي باشد و ظرف آب كشيدن وجود نداشته باشد ، مي توانيم عمامه را باز كرده و داخل چاه كنيم ، وقتي يك سرش خيس شد ، بالا بكشيم و آب بنوشيم و يا با چندين مرتبه ، تكرار اين عمل ،
آب به دست بيآوريم و وضو بگيريم .
از همه مهم تر اين است كه مي توان گفت : كساني كه عمامه دارند ، مرد هستند ،
زيرا وقتي زني كه بدون حجاب ، سرش را از خانه بيرون كرده و يك روحاني را مي بيند ، سريع داخل منزل مي رود ، ولي وقتي ديگران عبور مي كنند ، روي خود را نمي پوشاند ، معلوم است بقيه را به خود محرم مي داند و آنها را مثل خود زن حساب مي كند .
قديم همه عمامه داشتند ، بعضي هم كه عمامه نداشتند ، لباس بلند شبيه پالتو مي پوشيدند، تا اينكه رضاخان عمامه ها را برداشت و پالتوها را كوتاه كرد و به صورت كُت در آورد .
به ياد مي آورم در قديم ، وقتي يك يهودي وارد بازار مسلمانها مي شد ، همه با دست اورا نشان مي دانند و از نحوه لباس پوشيدنش معلوم بود كه مسلمان نيست .
ولي امروز همه قيافه ها يك شكل شده است ، بعضي هم كه عمّامه مي گذارند ، گاهي لباس و عمامه را در مي آورند و گاهي مي پوشند .
مثل بعضي تعزيه خوان ها كه گاهي لباس شمر “عليه اللعنه” مي پوشند و گاهي لباس امام حسين ” عليه السلام “ را به تن مي كنند .
آداب الطلاب ،ص219،220
،شاكر برخوردار فريد
اين آقا خوب است كه سالي لااقل يك مرتبه نعش مي شود ...
آيه الله العظمي سيد ابو الحسن اصفهاني”رحمه الله عليه” قبل از اذان ظهر ، قدري استراحت كردند به ايشان خبر دادند عالمي به ديدن شما آمده است ايشان در همان حال استراحت بودند ، كه ناگهان ديدند شخصي با عمامه بزرگ و محاسن بلند و نعلين زرد ، عصا به دست وارد شد ايشان از جا پريدند و عمامه به سر گذاشته و عبا را به خود پيچيدند و بعد از احوال پرسي سوال كردند : اهل كجا هستي ؟
آن شخص گفت : اهل شهر شما ، يعني اصفهان
آيه الله العظمي اصفهاني مي خواستند بدانند اين روحاني بزرگوار چگونه به اسلام خدمت مي كنند .
لذا پرسيدند شغل شما چيست ؟ آيا مدرس هستيد ؟
آن شخص در جواب گفت : خير ،
فرمودند: بحث داريد ؟ گفت: خير ، فرمودند: واعظ و سخنران هستيد ؟ گفت خير ، فرمودند : اهل تاليف هستيد ؟ گفت خير : فرمودند: امام جماعتيد ؟ گفت : خير آيه الله العظمي اصفهاني فرمودند : پس شما چه مي كنيد ؟ آن شخص گفت : هيچ ، فقط سالي يك مرتبه روز عاشورا وقتي كه تعزيه مي خوانند ، نعش مي شوم ، يعني مرا به جاي امام حسين “عليه السلام” مي خوابانند و مردم گريه مي كنند و پول مي ريزند .
وقتي آيه الله العظمي اصفهاني اين را شنيدند عمامه را برداشتند و راحت نشستند ، زيرا متوجه شدند كه اين شخص كاري انجام نمي دهد و باري از دوش مسلمانان بر نمي دارد و همواره مي خواهد در رفاه و آسايش باشد .
حالا اين آقا خوب است كه سالي لااقل يك مرتبه نعش مي شود ، بعضي هستند كه سالي يك مرتبه هم نعش نمي شوند ، زيرا خود نعش شدن هم عُرضه مي خواهد
اگربخواهي در آينده مُعمّم شوي و خدمت كني ،
ماندن تو در حوزه و گرفتن شهريه اشكال ندارد .
ولي اگر نمي خواهي مُعمّم شوي ، فقط به خاطر اينكه دانشجو هستي و يا براي فرار از خدمت سربازي آمده اي مدتي درس بخواني ، ولي قصد روحاني شدن و خدمت به حوزه امام صادق “عليه السلام” را نداري ، گرفتن شهريه اشكال دارد .
برخوردار فريد،شاکر ، آداب الطلاب ،ج1 ، ص218-219
سلسله مباحث حوزوي توسط آيت الله مجتهدي تهراني
هر چه زنان پوشش آنها کاملتر باشد فساد کمتر به وجود می آيد.
حضرت آيت الله مجتهدی رحمه الله عليه فرمودند:
يک روايت است که آخرالزمان عقل کم می شود.
يک روزدر بازار تهران عبور می کردم ، ديدم گدايي تار می زند و گدايي می کند ، مردم هم ايستاده و تماشا می کنند و پول می دهند . فهميدم که اين روايت درست است .
به مقام معظم رهبری عرض کردم ، قديم گداها يا قمر بنی هاشم عليه السلام می گفتند و گدايي می کردند ، آيا می دانيد ، الان تار و دنبک می زنند و گدايي می کنند ، ايشان فرمودند : اين منکر است و بايد جلويش گرفته شود .
امروز کلاس تعليم موسيقی و آهنگ های مختلف در بعضی جاها داير است و از اين بابت مجوز قانونی هم دارند ، يک بار هم از مقام معظم رهبری پرسيدم ، اگر پسر شما بخواهد کلاس موسيقی برود اجازه می دهيد ؟
فرمودند :خير
حاج شيخ علی اکبر برهان رحمه الله عليه می فرمودند: يک زمانی بيايد که مردم از پشت شيشه ، داخل مساجد را نگاه کنند و به حالت تمسخر بگويند ، يک زمانی پدران ما اينجا دولا و راست می شدند .
لذا روایت شده است که در دوره آخر الزمان اين دعا را زياد بخوانيد :
” يا الله يا رحمن يا رحيم يا مقلّب القلوب ، ثبّت قلبي علی دينک”
حضرت آيت الله مجتهدی رحمه الله عليه می فرمايند : قصابی می گفت: زمان قديم که زن ها پوشيه می زدند ، روزی زنی به مغازه من آمد که گوشت بخرد ، در حالی که پوشيه نزده بود ، ولی صورتش را با چادر پوشانده بود و فقط نوک بينی او از چادر بيرون بود ،
گفتم خانم صورتت را بپوشان وبا می آيد ، او هم سريع صورتش را پوشاند .
در قديم حجاب ارزش بود ، الان اگر دختران موهای خود را از جلو يا عقب بيرون بيندازند يا آرايش کرده و معطر باشند ارزش و مد است .
اگر قيامت قرار باشد بی حجابها را جهنم ببرند ، بعضی از چادريها را هم می برند ، چرا که هم صورتشان کاملا باز است و هم دستشان را که آستين کوتاه پوشيده اند ، از زير چادر بيرون می آورند و ميوه و سبزی جدا می کنند و بعضی زير چادر ، لباس نامناسب به تن دارند .
پس به طور کلی نمی توان گفت که همه چادری ها خوب و همه مانتوئی ها بد هستند ؛ بلکه در اسلام هر چه زنان پوشش آنها کاملتر باشد فساد کمتر به وجود می آيد .
برخوردار فريد،شاکر ، آداب الطلاب ،ج1 ، ص414-410
سلسله مباحث حوزوي توسط آيت الله مجتهدي تهراني
پاسپورت بهشت...
حضرت آيت الله مجتهدي مي فرمايند :
وصيت نكن كه بعد از من چه ها بكنيد ، خودت انجام بده ، زيرا مردم گرفتار كار خودشان هستند و به وصيت نامه ات عمل نمي كنند.
اگر بر فرض تمام ورثه خوب باشند ، يك نااهل پيدا مي شود و بين آنها وسوسه مي كند و نمي گذارد به وصيت تو عمل كنند . اين كار براي خود من هم ، اتفاق افتاد و ما خودمان نتوانستيم به وصيت پدرمان عمل كنيم و در طول اين عمر دنيوي ما ديديم كه به وصيتها عمل نكردند .
شخصي از دنيا رفت و يازده ورثه داشت ، به آنها گفتند به وصيت پدرتان عمل كنيد ، پدرتان در قبر مي سوزد ، در جواب گفتند ، آن يك نفر بسوزد بهتر از اين است كه ما يازده نفر بسوزيم .
شخص خيّر ي بود كه ، ماه رمضان ها سر كوچه مي ايستاد و هركس كه رد مي شد تعارف مي كرد و افطاري مي داد و در غير ماه رمضان تخم مرغ آب پز مي كرد و مي آورد در مسجد ، اين بچه هاي كوچك كه به مسجد مي آمدند يك تخم مرغ جلو آنها مي انداخت تا كم كم به خاطر تخم مرغ هم شده مسجدي بشوند .
يك سال شبهاي احياء بعضي نانوائيها ي تهران مجاني نان مي دادند زيرا يك نفر ، پول نانها را قبلا حساب كرده بود.
آيه الله العظمی حاج آقا حسين قمی رحمه الله عليه گاهی زيارت جامعه کبيره می خواندند و هديه می کردند به حضرت عزرائيل عليه السلام تا هنگام مرگ برايشان آسان بگيرد .
اينها کار خير است هر قدر کم باشد انجام بده و خودت را آماده کن .
بعضی افراد وقتی به مسافرت می روند چمدان را بسته و آماده حرکت هستند ، ما هم بايد برای مرگ اين طورآماده باشيم ، چمدان اعمال را بسته باشيم ، پاسپورت بهشت هم ولايت مولا امير المومنان علی عليه السلام است بايد همراه خود داشته باشيم نه اينکه فقط به اعمال خود دل ببنديم بدون ولايت و نه اينکه فقط با ولايت و دوستی و بدون اعمال صالحه (بلکه هر دو با هم )
برخوردار فريد،شاکر ، آداب الطلاب ،ج1 ، ص403-398
سلسله مباحث حوزوي توسط آيت الله مجتهدي تهراني