«اَلَّذي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيوةَ لِيَبْلُوَكُمْ اَيُّكُمْ اَحْسَنُ عَمَلاً وَ هُوَ الْعَزيزُ الْغَفُورُ،»
«كسي كه موت و حيات را آفريده تا شما را بيازمايد كه كدامتان نيكوكارتريد و او عزيــزي آمرزنـــده اسـت.»
«لِيَبْلُوَكُمْ اَيُّكُمْ اَحْسَنُ عَمَلاً»
«تا شما را بيازمايد كه كدامتان نيكوكارتريد.» (2 / ملك)
ايـــن آيــه بيــانگـر هــدف از خلقــت مـــوت و حيـات اســـت:

يعني خداي‌تعالي شما را اينطور آفريده كه نخست موجودي زنده باشيد و سپس بميريد و اين نوع از خلقت مقدمي و امتحاني است و براي اين است كه به اين وسيله خوب شما از بدتان متمايز شود، معلوم شود كدامتان از ديگران بهتر عمل مي‌كنيد و معلــوم است كه اين امتحــان و اين تمايــز براي هدفي ديگر است، براي پاداش و كـيفــري اسـت كـه بـشر بـا آن مـواجـــه خـواهــد شـد.
آيه فوق اشاره‌اي هم به اين نكته دارد كه مقصود بالذات از خلقت رساندن جزاي خير به بندگان بوده، چون در اين آيه سخني از گناه و كار زشت و كيفر نيامده، تنها عمل خوب را ذكر كرده و فرموده خلقت حيات و موت براي اين است كه معلوم شود كدام يك عملش بهتر است.
پــس صاحبان عمل نيك مقصــود اصلي از خلقتنــد و اما ديگران به خاطر آنان خلـــق شده‌انــد.
آن صفتــي كه بر وجود هر چيزي مترتب مي‌شود و در غالب افراد جريان دارد، غايت و هدف آن موجود به شمار مي‌رود، هدفي كه منظور آفريننده آن از پديد آوردن آن همان صفت است، مثل حيــات نباتي فلان درخت كه غالبا منتهي مي‌شود به بار دادن درخت، پس فلان ميوه كه بار آن درخت است هــدف و غايت هستــي آن درخت محسوب مي‌شــود و معلـوم مي‌شود منظــور از خلقت آن درخــت همان ميـوه بــوده و هم‌چنين حسن عمل و صــلاح آن، غايت و هــدف از خلقت انســان است و اين نيز معلوم است كه صــلاح و حسن عمــل اگر مطلوب اســت براي خودش مطلوب نيست، بلكه بديــن جهت مطلوب اسـت كه در به هــدف رسيــدن موجـودي ديگـر دخالت دارد.
آن‌چه مطلوب بالذات است حيات طيبه‌اي است كه با هيچ نقصي آميخته نيست و در معرض لغو و تاثيم قرار نمي‌گيرد، بنابراين بيان، آيه شريفه در معناي آيه زير است كه مي‌فرمايد: «كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَـوْتِ وَ نَبْلـُوكُـمْ بِالشَّـرِّ وَ الْخَيْرِ فِتْنَةً.» (35 / انبياء).(1)

پی نوشت:

1- الـميــــــــزان ج: 19، ص: 585.