نام ها شعاعی از شناخت ومعرفت خانواده نام گذاران است وهمانند آینه ای روشن وشفاف گستره شخصیت آنان، نوع تربیت وچگونگی معرفت آن ها را نمایان می کند. از این رو رسول اکرم« صلی الله علیه وآله» نخستین نیکی پدر را به فرزند «اسم نیک وزیبا» بیان فرمود:
«نام پسندیده ونیکو برای خود برگزینید؛ همانا شما روز قیامت با نام های خود خوانده می شوید وگفته می شود برخیز ای فرزند فلان به سوی نورخود برو ویا برخیز ای فرزند فلان که نوری برای تو نیست!»(بحار الانوار،ج104،ص130)
بهترین نام از نظر امام پنجم«علیه السلام»، اسمی است که با اطاعت وعبودیت همراه باشد وبرترین این نام ها اسامی انبیا ورسولان الهی است.
آثار روحی ، روانی وحتی معنوی نام چنان شعاعی دارد که سفارش به انتخاب نام افراد پیش از تولد آن ها شده است. ازا ین رو رسول اکرم«صلی الله علیه وآله»، نام فرزند دختر خود فاطمه«سلام الله علیها» را-در صورت پسر بودن- محسن نهاد.
شیوه همیشه پیامبر«صلی الله علیه وآله» تغییر نام های بی معنا،کم ارزش وبی ارزش برافراد، مکان ها وشهرها بوده است، بدین خاطر نام دختری که «عاصیه » بود ،«جمیله» نهاد.
ازآنجا که نام ها نوعی حفظ شعائر دینی محسوب می شوند،امام حسین«علیه السلام» برای مقابله با دشمنانی که نام (علی«علیه السلام») بیزاری می کردند، فرمود:
«اگر برای من صد پسر متولد شود، همه آن ها را به نام علی نام گذاری می کنم.»(میزان الحکمة،ج4،ص556|)
از این رو «علی اکبر»، «علی اوسط» و «علی اصغر» نام های پسران آن حضرت بود.
روزی شخصی به امام صادق«علیه السلام» گفت:
ما فرزندانمان را به نام شما وپدرانتان، اسم می گذاریم، آیا این کار برای ما سودی دارد؟
حضرت فرمود:
آری به خداقسم،« وهل الدین الا الحب»؛ مگر دین چیزی غیر از دوستی است؟(بحارالانوار،ج27،ص95)
سپس این آیه شریفه را تلاوت وبدان استناد فرمود که:
«قل ان کنتم تحبون الله فاتبعونی یحببکم الله»؛ بگو پیامبرم اگر دوستدار خدایید، پس تبعیت وپیروی کنید مراتا خدا دوستدار شما گردد.(آل عمران،31)
چنین بینش وبصیرتی سرآغاز هوشیاری ما در حفظ اسامی شایسته برای حفظ شعائر وقداست های مذهبی است، نکته ای که پیامبر اسلام«صلی الله علیه وآله» به گونه ای زیبا بدان اشاره کرد وفرمود:
«کسی که چهار فرزند داشته باشد وهیچ یک را به اسم من نامگذاری نکند به من جفا کرده است.»(میزان الحکمة، ج4، ص557)
بی شک حسن سلیقه بسیاری از پدران ومادران در انتخاب نام پیشوایان پاک اندیش وقدسی برای فرزندان وبرتری شور وعشق مدیران در گزینش اسمی شایسته وبایسته برای مکان های مختلف ومؤسسات گوناگون چونان آینه ای تمام نما برای امروز به جامعه معرفی کنند ورسالت سنگین خود را در معرفی چهره های سعادت ساز وپیروزی آفرین انجام دهند.
مشاهده شده در کتاب جوانان پرسش ها وپاسخ ها،ج1،ص315-320