قبول عمل و پذیرش صالح(1)
رسول خدا (صلی الله علیه وآله) در خطبه شعبانیه می‌فرماید: «انفاسکم فیه تسبیح» نفس‌های شما در این ماه خود تسبیح است، هر نفسی که می‌کشید مثل آن است که گفته باشید «سبوح قدوس» . «و نومکم فیه عبادة» خوابتان در این ماه عبادت است . «و اعمالکم فیه مقبولة» کارهای جزیی را که انجام می‌دهید خدا قبول می‌کند . قبولی عمل مقدمه است‌برای این که خداوند خود انسان را قبول فرماید . لذا در قرآن کریم دو نمونه تعبیر دارد:
1 - این که خداوند عمل عده‌ای را قبول می‌کند .
2 - خدا عده‌ای را قبول می‌کند، نه این که فقط عمل آنان قبول شود . چون گروهی عمل صالح دارند و گروهی خود صالح هستند . آنان که جزء «الذین آمنوا و عملوا الصالحات» هستند یعنی کارهای خوب دارند ولی هنوز به آن مقام نرسیده‌اند که ذات و گوهرشان خوب بشود، احیانا ممکن است در معرض خطر باشند، اما دسته دوم، جزء صالحین هستند، مثل ابراهیم خلیل که قرآن در شانش می‌فرماید: «و انه فی الآخرة لمن الصالحین» صالح یعنی کسی که گوهر ذاتش شایسته شده است . اینها را خدا قبول می‌کند . یا قرآن راجع به حضرت مریم این تعبیر را دارد «فتقبلها ربها بقبول حسن و انبتها نباتا حسنا» خدای کریم، مریم را قبول کرد . پس کاری کنیم که خدای کریم خود ما را قبول کند .

ماه مبارک، ماه محاسبه
برای گروهی آغاز سال، اول فروردین است . یک نوجوان اول فروردین تلاش می‌کند برای خود لباس نو تهیه کند . درخت‌ها اول سالشان فروردین است که لباس‌های نو و تازه در بر می‌کنند . اول سال کشاورز پاییز است، که درآمد مزرعه را حساب می‌کند . تاجر و صنعتگر، هر کدام فرصت دیگری را به عنوان اول سال تعیین می‌کنند . مرحوم سید بن طاوس می‌گوید: «اهل سیر و سلوک اول سالشان رمضان است»(2)حساب‌ها را از ماه مبارک تا ماه مبارک بعد بررسی می‌کنند که ماه مبارک گذشته چه درجه‌ای داشته و امسال در چه درجه‌ای است . ماه مبارک برای سالکان الی الله ماه محاسبه است . از این رو امام سجاد علیه السلام فرمود: «ماه رمضان در بین ما اقامت داشت و جای حمد و ثنا بود، زیرا به همراه خود رحمت آورد . و رفیق بسیار خوبی برای ما بود، ما در همراهی او به نعمت هایی رسیدیم . ما سودی که در این ماه بردیم، هیچ تاجری در هیچ گوشه دنیا نبرد، و هیچ کس در سراسر عالم به اندازه ما از این ماه استفاده نکرده است .(3)
بوی دهان روزه‌دار
از امام صادق (علیه السلام) نقل شده که فرمود: خداوند به حضرت موسی وحی فرستاد که چرا با من مناجات نمی‌کنی؟ عرض کرد: خدایا روزه دارم و در حال روزه، دهان خیلی معطر نیست . خداوند فرمود: ای موسی بوی دهان روزه دار پیش من از مشک خوشبوتر است .(4)

گرفتن روزه در روز گرم
امام صادق (علیه السلام ) فرمود: اگر کسی در روز گرمی روزه بگیرد و تشنه شود، خدای سبحان هزار فرشته را موکل می‌کند تا چهره او را مسح کنند و تا هنگام افطار به او بشارت دهند و هنگام افطار خداوند (عزوجل) می‌فرماید: «ما اطیب ریحک و روحک یا ملائکتی اشهدوا انی غفرت له» عجب معطری و چه بوی خوشی داری! فرشتگان من شاهد باشید که من او را آمرزیدم .(5)

ماه رمضان، ماه دعوت به میهمانی خدا
مردم در ماه رمضان میهمان خدایند «هو شهر دعیتم فیه الی ضیافة الله» میهمان باید کاری کند که صاحب خانه می‌کند . روزه دار، میهمان خدایی است که «یطعم و لا یطعم» اطعام می‌کند ولی خود اطعام نمی‌شود، پس او هم می‌تواند «یطعم و لا یطعم» باشد . اگر خدای سبحان می‌بخشد و نمی‌گیرد، انسان هم بایستی در این ماه خویی پیدا کند که ببخشد و نگیرد، چون هیچ دستی بهتر از دست‌بخشنده و هیچ دستی بدتر از دست‌بگیر نیست . اگر کسی تلاش و کوشش کرد که دیگران در کنار سفره او به بهشت‌بروند، دست او دست‌بخشنده است، و اگر کسی تلاش کرد که به برکت دیگران به بهشت‌برود، او دست گیرنده دارد .(6)

پاورقی ها:
(1).پایگاه حوزه مجله پاسدار اسلام شماره 228، گفته‌ها و نوشته‌ها.
(2). اقبال الاعمال، ص‌250
(3). فرازهایی از دعای 45 صحیفه سجادیه.
(4).روضة المتقین، ج‌3، ص‌229.
(5).روضة المتقین، ج‌3، ص‌229.
(6).کافی، ج‌6، ص‌294.