e="font-size: medium;">جلوه دیگر علاقه قلبى برخاسته از معرفت عمیق امام به‏اهل‏ بیت‏ علیهم السلام ، صفاى زیارت است. امام در حدود پانزده‏سالى كه در نجف بود، هر شب در ساعتى خاص كنار مرقد حضرت‏على(ع) آمده، زیارت جامعه كبیره را مى‏خواند.

زیارتى كه دست ‏كم یك ساعت وقت مى‏ خواهد، ولى انسان با خواندن‏ مفاهیم آن احساس مى ‏كند واقعا در برابر امامان معصوم‏ علیهم‏السلام آنچه حق آنان است، بازگو مى‏ كند و در حقیقت ‏یك دوره امام ‏شناسى است. تنها در شب‏ هایى كه بیمار بود و حتى نمى‏توانست‏ به ‏بیرونى منزل بیاید یا اوقاتى كه در كربلا بود، این برنامه راترك مى ‏كرد.

از مرحوم شهید حاج آقامصطفى خمینى نقل شده است: شبى‏ هوا توفانى‏ بود و بیرون رفتن از خانه مشكلاتى در برداشت. به امام عرض‏كردم: امیرمومنان(ع) دور و نزدیك ندارد، زیارت جامعه را كه درحرم مى‏خوانید، امشب در خانه بخوانید. امام فرمودند: مصطفى،تقاضا دارم روح عوامانه را از مانگیرى. همان شب بالاخره به حرم‏مشرف شد. در نجف اشرف گاه در حرم مطهر حضرت على(ع) در میان‏مردم زیارت‏كننده، تنه مى‏خورد و مورد آزار قرار مى‏گرفت; بویژه‏آن كه برخى زوار ساكن روستاهاى عراق بى‏مبالات و ناموزون راه‏مى‏رفتند و گاه به ایشان صدمه مى‏زدند. امام تمام این فشارها ورنج‏ها را در مشاهد مشرفه تحمل مى‏كرد، ولى از این كه افرادى درجلو یا پشت‏سرش به عنوان همراه یا مراقب حركت كنند، بیزاربود. كسى نقل مى ‏كرد: امام را در حرم مطهر حضرت امام حسین(ع)

دیدم كه در میان انبوه زوار گیر كرده، نمى ‏توانست قدم ى‏پیش‏ گذارد. جلو رفتم و به كنار زدن مردم پرداختم. امام با تغیرو تعرض مرا منع كرد، ولى بى‏ توجه به نهى‏ایشان كارم را ادامه‏ دادم. ناگهان متوجه شدم امام از مسیرى كه برایشان راه بازكرده‏ ام نیامده، تغییر جهت داده‏ اند.

تشرف امام خمینى(ره) به حرم مطهر حضرت على(ع) با آن آداب خاص‏زیارت نیز شایان توجه است. با كمال متانت و ادب اذن دخول‏ مى‏ خواند. بعد از طرف پایین پاى مبارك، وارد حرم مى‏ شد و مقیدبود چنانكه در روایات وارد شده، از بالاى سرمطهر عبور نكند.

هنگامى كه مقابل ضریح مطهر مى‏رسید، زیارت امین‏ الله یا زیارت‏دیگرى را بانهایت اخلاص مى‏خواند. بعد دو باره به سوى پایین پابرگشته، در گوشه‏اى از حرم نماز مستحبى و زیارت و دعا به حالت ‏نشسته مى‏ خواند. سپس دو ركعت نماز مى‏ خواند و با رعایت آداب واخلاص حرم را ترك مى‏كرد.

امام(ره) از روى مفاتیح دعا مى‏خواند، در حالى كه عادت مراجع ‏نیست چنین كنند و اگر دیده شده، در منزل و جاى خلوت چنین ‏مى‏ كنند.كیفیت زیارت امام، كه بادعاهاى طولانى همراه بود، یك‏ حالت از خود بى ‏خود شدن وعمق اتصال روحى را با صاحب ضریح وامامى كه زیارت مى ‏كرد، نشان مى‏داد. همین حالت درحرم حضرت‏ اباعبدالله و حضرت ابوالفضل‏ علیهما السلام نیز مشاهده مى ‏شد. یك‏بارهم كه در ابتداى ورودش به عراق، به كاظمین و سامرا عزیمت‏كرد، همین برنامه دیده مى‏شد. درآن اوایل امام صبح ها و شب ها به‏  حرم نخستین امام مشرف مى ‏شد، ولى به دلیل تدریس و سایر مشاغل ‏دیگر صبح‏ها نمى‏رفت.

در سحرگاه هراس انگیز آخرین شبى كه امام در نجف بود و مقررگردید عراق را ترك گوید، فرمود: ناگزیر از اینجا باید بروم.

در اینجا با حرم مطهر امیرمومنان(ع) انس داشتم، اما خدامى ‏داند دراین مدت من از دست اهل اینجا چه كشیدم. و باكنایه ‏بخشى از رنجهایى را كه متحمل شده بود، بیان كرد. این برنامه‏ما را به یاد جدبزرگوارش حضرت على(ع) مى‏اندازد كه مى‏فرماید:

بعد از رحلت رسول اكرم(ص)، آن قوم چه رنجهایى برایش فراهم ‏كردند و كوشیدند دست از كارش بردارد; ولى او چنین نكرد. امام‏ هم چنین روشى را در تاریخ مبارزات خود اتخاذ كرد.