سونامی فرهنگ آرایش در زنان
چرا زنان ایرانی همواره در قله آمارهای مصرف لوازم آرایش و جراحی های زیبایی دنیا قرار دارند و این صدرنشینی ریشه در چه عواملی دارد؟
همه ما بارها در آمارهای بین المللی مصرف لوازم آرایش شنیده ایم که زنان ایرانی پس از عربستان بیشترین مصرف لوازم آرایش در خاورمیانه و رتبه هفتم جهانی را دارند. پرسشی که در این میان مطرح می شود این است که چرا ما همواره در قله آمارهای مصرف لوازم آرایش و جراحی های زیبایی دنیا قرار داریم و این صدرنشینی ما ریشه در چه عواملی دارد؟
مصرف سرانه ای که سر به فلک کشیده است.
براساس تحقیق موسسه تحقیقاتی TMBA، حدود 14 میلیون دختر و زن بین 15 تا 45 سال ساکن شهرهای بزرگ ایران، بطور متوسط ماهانه 7/5 یورو برای خرید لوازم آرایشی هزینه میکنند. در این تحقیق همچنین آمده است که زنان و دختران ایرانی به دلیل توجه خاصی به چهره خود میکنند. دخترانی هستند که بیش از یک ساعت جلوی آینه آرایش میکنند.
آمار و ارقام مصرف لوازم آرایش نشان می دهد که هر زن ایرانی در سال 150 دلار و هر زن در خاورمیانه تقریبا 36 دلار لوازم آرایشی مصرف میکند. ضمن آن که زنان ایرانی اغلب از اجناس چینی استفاده میکنند و در این زمینه شاید حجم بیشتری از لوازم آرایشی را مصرف کنند. سهم برندهای معتبر اروپایی و آمریکایی که دارای کیفیت و ترکیبات قابل اعتمادتری هستند، به دلیل قیمتهای بالایی که در ایران دارند، کمتر از یک درصد بازار تخمین زده میشود. متاسفانه سهم تولیدکنندههای ایرانی از این بازار بزرگ رو به گسترش بسیار ناچیز است و حداکثر در حدود پنج درصد تخمین زده میشود.
خواهی نشوی رسوا؛ همرنگ جماعت شو!!
اینکه دختران و زنان کشور ما روزانه این همه پول صرف خرید لوازم آرایشی می کنند و ساعات طولانی جلوی آیینه وقت صرف رنگ رخسار می کنند، مسلما دلایل بسیاری باید داشته باشد. مریم. م 22 ساله دانشجو است. او در خصوص دلیل آرایش کردن می گوید: راستش را بخواهید ما یک ضرب المثل داریم که فلسفه آرایش کردن من هم تقریبا در راستای همان است؛ «خواهی نشوی رسوا همرنگ جماعت شو». زمانی که می بینم همه دخترها هم سن و ساله من پس از ساعت ها آرایش در محیط دانشگاه جامعه حاضر می شوند، من هم برای اینکه مثل آنها باشم و به قولی از آنها کم نیاورم، مجبورم مانند آنها رفتار کنم.
در دوره و زمانه ای که ماهواره ها حتی به زندگی عشایر و کوچ نشینان کشور هم رسوخ پیدا کرده و بیرون هر چادری می توان رد پای دیش را پیدا کرد، دیگر نمی شود از تاثیرات خانه مان برانداز فرهنگ القایی ماهواره ها صحبتی به میان نیاورد. همین القائات باعث می شود که زن ایده ال همان هنرپیشه و خواننده ای باشد که ساعت ها زمان صرف آرایش خود کرده و از جراحی های زیبایی بسیاری برای تغییر صورت و اندامش استفاده کرده است
آرایش می کنم تا شوهر پیدا کنم!
رویا 27 سال دارد و شاغل است. او هم از طرفداران پر و پا قرص آرایش است. زمانی که دلیل آرایش کردنش را جویا می شویم، می گوید: من هنوز مجرد هستم و بالاخره باید ظاهرم در سطح جامعه و محیط کارم به نوعی باشد که اگر کسی قصد ازدواج داشت رغبت کند به من پیشنهاد بدهد. اما اگر متاهل بودم دلیلی برای آرایش نمی دیدم. وقتی در پاسخ به رویا می گوییم : مردی که قصد ازدواج داشته باشد به خاطر لوازم آرایش پیشنهاد ازدواج نمی دهد ادامه می دهد: نه خانم. مردم عقلشان به چشمشان است و اگر بدون آرایش کسی را ببینند فکر می کنند خوشگل نیست.
آرایش می کنم تا به چشم بیایم!
طلا، تنها 17 سال دارد اما آنقدر لوازم آرایش روی پوستش ماسیده است که فکر می کنی لااقل 25 ساله است. وقتی درباره دلیل آرایش غلیظی که بر صورتش نقش بسته می پرسی می گوید: وقتی با آرایش در جامعه حضور پیدا می کنم همه به من بیشتر توجه می کنند و احساس دیده شدن پیدا می کنم. انگار همه من را بزرگ می دانند و من از نظرشان دیگر کودک نیستم. این مسئله باعث می شود آرایش کنم تا به چشم بیایم و همه به من توجه کنند! اما زمانی که از طلا می پرسیم این دیده شدن به چه قیمتی اتفاق می افتد پاسخی نمی دهد.
آرایش می کنم تا شوهرم را نگه دارم!
نازنین 32 سال دارد، زنی زیبا که دو سه سالی است ازدواج کرده است و این روزها خانه داری می کند. نازنین هم مثل خیلی های دیگر ماهانه مبالغ زیادی را صرف خرید لوازم آرایشی می کند. وقتی درباره دلیل این کارش می پرسیم، می گوید: در دوره ای که خانم ها با چنین آرایش و حجابی در سطح جامعه ظاهر می شوند، اگر من در خانه به خودم نرسم و با آرایش و ظاهر مناسب پذیرای شوهرم نباشم ، ممکن است شوهرم خدای نکرده به زن دیگری که بیشتر از من به ظاهرش می رسد، توجه کند. من هم برای اینکه همیشه از نظر شوهرم زیبا و مرتب باشم، هر ماه مبالغ زیادی را صرف خرید لوازم آرایشی و بهداشتی می کنم.
دختران و زنان کشور ما از همان سنین نوجوانی صورت خود را نیازمند لوازم آرایش می دانند که بتوانند چهره شان را زیباتر کنند و هر چه سنشان بالاتر می رود این احساس نیاز بیشتر شده و به تدریج جای خود را به جراحی های پلاستیک و تزریق بوتاکس برای جوان سازی پوست می دهد
رسانه ای که فرهنگ را تغییر داده
یکی از مهم ترین دلایلی که در سالهای اخیر باعث گسترش روز افزون گرایش به لوازم آرایش و جراحی ها پلاستیک در کشور شده، گسترش ماهواره ها است. در دوره و زمانه ای که ماهواره ها حتی به زندگی عشایر و کوچ نشینان کشور هم رسوخ پیدا کرده و بیرون هر چادری می توان رد پای دیش را پیدا کرد، دیگر نمی شود از تاثیرات خانه مان برانداز فرهنگ القایی ماهواره ها صحبتی به میان نیاورد. همین القائات باعث می شود که زن ایده ال همان هنرپیشه و خواننده ای باشد که ساعت ها زمان صرف آرایش خود کرده و از جراحی های زیبایی بسیاری برای تغییر صورت و اندامش استفاده کرده است. در این میان این زنان جامعه هستند که برای نزدیک شدن به الگوی القایی غربی مجبور هستند خود را به دست لوازم آرایش و جراحی های پلاستیک بسپارند.
مواد آرایشی
اعتماد به نفسی که نیست
از دیگر عوامل مصرف جنون بار لوازم آرایش در کشور ما اعتماد به نفس پایین زنان و دختران جامعه است. آمارها نشان می دهد که زنان و دختران کشور فرانسه که بزرگترین قطب تولید لوازم آرایش در جهان است، کم ترین مصرف این لوازم را در دنیا دارند. البته ماجرای مصرف کم لوازم آرایش در کشورهای توسعه یافته امری بدیهی است. اما دختران و زنان کشور ما از همان سنین نوجوانی صورت خود را نیازمند لوازم آرایش می دانند که بتوانند چهره شان را زیباتر کنند و هر چه سنشان بالاتر می رود این احساس نیاز بیشتر شده و به تدریج جای خود را به جراحی های پلاستیک و تزریق بوتاکس برای جوان سازی پوست می دهد. مسئله این است که زنان و دختران ما هیچ گاه از ظاهر خود رضایت نسبی را ندارد و همواره برای رسیدن به چهره ایده آل القائی به دنبال مصرف لوازم ارایش هستند.
به هر رو تا زمانی که الگوی زن برتر در جامعه ما مدلها و خواننده های اروپایی باشد، وضعیت به همین منوال ادامه پیدا خواهد کرد و در این میان چاره ای نیست جز تغییر فرهنگ و نگرش جامعه در خصوص معیارهای زن ایده آل.