سوال
گاهی در حین نماز خواندن به خودم می گویم که این عمل تو را هیچ کس جز خداوند نمی بیند و با گفتن این حرف علی رغم میل باطنی ام یک حالت کم رغبتی به آن عمل(نماز) پیدا می کنم. البته این بدین معنی نیست که آن عمل را ترک می کردم، چون واجب است و فقط حال کم رغبتی به من دست می دهد؛ چرا این کم رغبتی به وجود می آید و چگونه باید آن را درمان کرد؟ و آیا آن عمل من به کل باطل بوده یا فقط از ثواب مراتب بالای اخلاص محروم می شوم؟
پاسخ
یکی از بزرگترین نعمت های الهی بهره¬مند بودن از لذت عبادت است. خوشا به حال کسانی که عاشقانه خدا را عبادت می¬کنند و از عبادت او هیچ چشم داشتی ندارند. شاید گروه اندکی از بندگان خدا موفق به چنین حالتی شوند، ولی هر مؤمن و مسلمانی باید سعی کند که این حالت را در خود بوجود بیاورد. یکی از راه هایی که موجب شوق و رغبت به عبادت و در نهایت لذت بردن از آن می¬شود، تفکر است. حکما فرموده اند تفکر بر پنج قسم است:
تفکر در آیات و نشانه های خدا که موجب توحید و یقین می شود!
تفکر در نعمت های خداوند که موجب تشکر و محبت به خداوند می شود!
تفکر در وعده عذابی که خداوند داده است، که موجب ترس از عذاب و مجازات های الهی می شود!
تفکر در وعده های نیکی که خداوند داده است، که موجب رغبت به اطاعت از او می شود!
تفکر در کوتاهی خود از اطاعت خدا در مقابل آن همه احسان پروردگار که موجب حیاء انسان می-شود. (مواعظ العددیه، خماسیات، سخنان حکما)
اگر انسان در اوقات شبانه روز، ساعاتی را برای تفکر در مواردی که گفته شد قرار دهد، بی رغبتی نسبت به عبادت جای خود را به رغبت و شوق خواهد داد ان شاء الله.
نکته دیگری که باید دائما به آن توجه داشته باشیم، این است که همه چیز غیر از خدا در حال فنا و نابودی است و سزاوار نیست که لحظه ای از عمر خود را در راه غیر خدا صرف کنیم. اما هر چه در راه خدا صرف شود، از بین نخواهد رفت و باقی می ماند و از آن جمله عبادت های متعارف نظیر نماز، روزه، حج و… که اگر خالصانه انجام شود، ماندگار خواهد بود و سرمایه معنوی انسان خواهد بود. پس تذکر و توجه به این نکته نیز موجب رغبت خواهد شد.
اما اینکه آیا عبادت هایی که بدون رغبت انجام می شود، باطل است یا نه؟ باید بگوئیم که رغبت به عبادت و نماز، شرط صحت آن نیست بلکه شرط قبولی و شرط کمال است. پس عبادت و نماز بدون رغبت باطل نیست، ولی دارای مراتب بالای اخلاص نیز نیست.

مشاهده شده در حوزه نت