اعتقاد طب سنتی این است که خشکی پوست در میان افرادی با مزاج‌های «گرم و خشک» و «سرد و خشک» شایع‌تر است. غلبه سردی و خشکی در این افراد باعث خشکی بیشتر پوست و در نتیجه، خارش خواهد شد. ضمن اینکه مصرف خوراکی‌هایی با مزاج‌های گرم و خشک و سرد و خشک هم می‌تواند خشکی و خارش پوست را تشدید کند. معمولا مرکز تنظیم خشکی‌ها در بدن، کبد است. یعنی خشکی پوست و خارش‌های آن در اغلب موارد با افزایش رطوبت کبد از بین می‌رود یا تا حد زیادی تخفیف پیدا می‌کند.
برای افزایش رطوبت کبد و درمان خارش، دو روش مصرف دارو و اعمال یداوی در طب سنتی وجود دارد. اعمال یداوی شامل ماساژها و حجامت می‌شوند. عرق کاسنی یا عرق شاه‌تره که خوشبختانه در کشور ما هم به وفور پیدا می‌شوند هم می‌توانند حرارت کبد را پایین بیاورند و تاحد زیادی جلوی خارش‌های پوستی و خشکی آن را بگیرند. مصرف این دو عرق در افرادی با مزاج گرم و خشک، می‌تواند به سرعت رطوبت کبد را افزایش دهد اما افرادی که مزاج سرد و خشک دارند هم می‌توانند از عرق کاسنی و شاه‌تره برای رفع خارش‌های خود استفاده کنند اما در کنار آنها باید خوراکی‌های دیگری مانند روغن زیتون و عسل هم بخورند.

نکته دیگر درباره اصول پیشگیری یا درمان‌های موضعی برای رفع خشکی و خارش پوست در طب سنتی است. برای این منظور می‌توان نقاطی از بدن را که دچار خارش است یا پوستش خشک می‌شود، با انواع روغن‌های موضعی مانند روغن زیتون، بادام شیرین یا گل بنفشه ماساژ داد. این روغن‌های موضعی باعث افزایش رطوبت در سطح پوست می‌شوند و استفاده از آنها برای همه گروه‌های سنی مناسب است. اگر دقت کرده باشید، در بیشتر مرطوب‌کننده‌های صنعتی هم از روغن بادام شیرین استفاده می‌شود و دلیل آن، همان افزایش رطوبت و کاهش خارش‌ ناشی از خشک شدن پوست بدن است.

درنهایت باید به این نکته هم اشاره کنم که بهترین راه درمان سنتی خشکی و خارش پوست، در مواردی که به این درمان‌ها جواب نمی‌دهد، انجام حجامت است؛ مخصوصا حجامت کبد به‌وسیله پزشکان طب سنتی یا پزشکانی که دوره‌های طب سنتی را گذرانده‌اند.

دکتر محمد فصیحی‌دستجردی، متخصص بیماری‌های عفونی و محقق طب سنتی