جهاد
در فضیلت جهاد
اما بعد، فان الجهاد باب من ابواب الجنه، فتحه الله لخاصه اولیائه.
پس از حمد و ثناي خداوندي، جهاد (با دشمنان خدا) دري از درهاي بهشت است، که (خداوند این در را) به روي خواص اولیاء
خود باز کرده است.
ماده ي جهد، در همه ي ابواب و مشتقاتش، مانند اجتهاد، جهد، به معناي تکاپو و تلاش است. پس مجاهد یعنی تکاپوگر و تلاشگر
و در آن هنگام که در میدان کارزار و یا در موقع آمادگی براي ورود در میدان نبرد استعمال می شود، مفهومی از جانبازي را دربر
دارد. تفاوت جهاد با قتال در این است که کلمه ي جهاد در اصطلاح مکتب اسلام، اگر مطلق هم به کار برده شود، تکاپو در راه
هدف الهی را تا از دست دادن حیات نیز دربر دارد. ولی قتال و مقاتله، تلاش و گلاویزي در مرز زندگی و مرگ است، که اگر با
هدف الهی بوده باشد، جهاد نامیده میشود.
بنابراین تعریف، از اندك حرکت هدفدار و بدون توقع عوض مادي گرفته، تا کشته شدن در راه هدف الهی جهاد نامیده میشود.
اندیشه براي رسیدن به یک نتیجه ي مفید به حال خود و اجتماع، با تکیه به این که خدا به چنین اندیشه دستور داده است،
جهاد نام دارد.
به طور کلی، هر حرکتی با اعتقاد به مفید یا ضروري بودن آن و یا به انگیزگی دفع شرر از خود و یا انسانهاي دیگر، که مورد
خواست خداوندي است، جهاد نامیده میشود.
در روایتی معتبر آمده است:
«. تلاشگر در راه تحصیل زندگی عائله اش، مانند مجاهد در راه خداست »
هدف از جهاد فی سبیل الله
در اغلب آیات قرآن مجید، کلمه ي فی سبیل الله، به معناي در راه خدا، وجود دارد. از مصادیق فی سبیل الله، می توان از موارد ذیل نام
برد:
1. تنظیم مسائل اقتصادي و ریشه کن کردن فقر، فی سبیل الله است.
2. دفاع از وطن، که آشیانه ي زندگی است و مبارزه براي اصلاح دودمان، فی سبیل الله است.
3. جهاد فی سبیل الله، در مقابل جهاد فی سبیل الطاغوت قرار دارد.
4. مسیر رشد، مسیر سبیل الله است.
ملاحظه می شود که جهاد در راه خدا، انگیزه اي جز الله و مشیت او درباره ي بندگانش، که سعادت مادي و معنوي و آزادي است،
ندارد. پیکار در راه به دست آوردن آزادي مثبت و قرار دادن انسانها در مسیر کمال، جهاد فی سبیل الله نامیده میشود.
نهج البلاغه /علامه جعفری/ص126