برخی از کارشناسان معتقدند نماز خواندن تنها غذای روح انسان نیست , بلکه جسم انسانها را نیز تقویت می کند و آنها را در مبارزه با مشکلات روزمره یاری می دهد . وقتی چشمها در حالت نماز ثابت می ماند جریان فکر هم خود به خود آرام شده و در نتیجه تمرکز فکر افزایش می یابد. ثابت ماندن چشم باعث بهبود ضعف و نواقصی مانند نزدیک بینی می شود و به لحاظ روانی این حالت باعث افزایش مقاومت عصبی فرد شده و بی خوابی و افکار ناآرام را از انسان دور می کند. ایستادن در حالت نماز باعث تقویت حالت تعادلی بدن شده و قسمت مرکزی مخچه که محل کنترل اعمال و حرکات ارادی است را تقویت می کند و این عمل باعث می شود فرد با صرف کمترین نیرو و انرژی به انجام صحیح حرکات بعدی بپردازد. نماز قسمت فوقانی بدن را پرورش داده و ستون مهره ها را تقویت کرده و آن را در حالت مستقیم نگاه می دارد. تقویت احشاء و ماهیچه های شکم , حفظ سلامت دستگاه گوارش و رفع یبوست مزمن سوء هاضمه و بی اشتهایی از دیگر خواص نماز خواندن و رکوع در نماز است. کارشناسان می گویند در حالت رکوع ماهیچه های اطراف ستون مهره ها منبسط می شود که در متعادل و آرام کردن سمپاتیک موثر است. مدت زمان خواندن ذکر رکوع نیزباعث تقویت عضلات صورت و گردن ساق پا و رانها می شود و به این ترتیب به جریان خون در قسمتهای مختلف بدن سرعت می بخشد. تنظیم متابولیسم بدن فراهم نمودن زمینه از بین رفتن اکثر بیماری ها از بدن , کمک به افزایش حالت استواری و استحکام مغز و بهبود ناراحتی های تناسلی و نارسایی های تخمدان از دیگر خواص رکوع در نماز است. سجده نیز ستون مهره های بدن را تقویت کرده و دردهای سیاتیک را آرام می کند. سجده علاوه بر از بین بردن یبوست و سوء هاضمه ,پرده دیافراگم را تقویت کرده و به دفع مواد زاید بدن به دلیل فشرده شدن منطقه شکمی کمک می کند. سجده همچنین باعث افزایش جریان خون در سر شده که این امر با تغذیه این غدد باعث حفظ شادابی , زیبایی و طراوت پوست می شود. حالات سجده به واسطه بازشدن مهره ها از یکدیگر باعث کشیده شدن اعصابی که قسمتهای مختلف بدن را به مغز وصل می کند,شده و این اعصاب را در یک حالت تعادلی قرار می دهد که این امر برای سلامت انسان بسیار حائز اهمیت است سجده باعث آسودگی و آرامش در فرد شده و عصبانیت را تسکین می دهد. استحکام بخشیدن و تقویت عضلات پاها و ران ها , کمک به نفخ معده و روده , بهبود فتق , از خواص نشستن بعد نماز است.هر اندازه که محور طولی انسان کاهش یابد، میزان در معرض اشعه‌های الکترومغناطیسی قرار گرفتن او نیز کم می‌شود.

در زمان سجده کردن هم محور طولی انسان و هم به دنبال آن میزان تاثیرگذاری الکتریسیته‌ها کم می‌شود و سپس عمل تخلیه از طریق تماس پیشانی با زمین صورت می‌گیرد، البته در زمان سجده به دلیل آنکه دیگر نقاط بدن هم با زمین ارتباط می‌یابند، عمل تخلیه آسان تر انجام می‌شود و انسان از بیماری‌های روحی، جسمی و حتی سرطان در امان می‌ماند.

شیوه درست تخلیه الکتریسیته‌ی بدن به همان شیوه‌ای است که انسان در زمان نماز گزاردن دارد و به سوی مکه نماز می‌خواند، چرا که این حالت بهترین حالت است و شخص احساس آرامش و راحتی بیشتری خواهد داشت. الا بذكر الله تطمئن القلوب (سوره رعد/آیه 28)

 روشن است که نماز فلسفه خاص خود را دارد که معراج مومن و مایه ی قرب به حق است و آن را باید فقط برای خداوند تعا لی خواند و نه به انگيزه فواید و آثاری از این دست, ولی آگا هی ازاین دست نظرات علمی نیز می تواند برای برخی مفید باشد.

عوامل عفوني مختلف اعم از باکتري ها، ويروس ها و انگل ها، مي توانند باعث درگيري دستگاه گوارش انسان و مشکلات متعدد ناشي از آن شوند. اين مشکلات مي توانند از يک خارش ساده شبانه بر اثر ابتلا به نوعي انگل، تا اسهال هاي وحشتناک تظاهر کنند. اما يکي از برجسته ترين مواردي که در آن شعار معروف علم طب: ” پيشگيري هميشه مؤثرتر از درمان است ” صدق مي کند، همين مورد عفونت هاي گوارشي است.

دانش پزشکي، امروزه عامل انتقال بسياري از عوامل عفوني را اصطلاحاً Fecal Oral (مدفوعي ـ دهاني) شناسايي کرده است که يک گروه عمده از اين عوامل عفوني داراي اين ويژگي هستند که پس از اجابت مزاج بر روي دست باقي مي مانند و بعداً در موقع غذا خوردن و از طريق دهان وارد بدن مي شوند و ايجاد بيماري مي نمايند .

از اين جهت امروزه در همه ممالک پيشرفته اولين اصل بهداشتي که براي مقابله با عفونت هاي گوارشي به همگان (به خصوص کودکان) آموزش داده مي شود، شستشوي دست ها قبل از غذا خوردن و پس از اجابت مزاج است و به اين ترتيب تأثير نظافت دست ها در پيشگيري از گروه زيادي از بيمار هاي عفوني، باور نکردني است.

فرمان وضو که در آيه شريفه ۶ از سوره مبارکه مائده در قرآن مجيد-، صادر شده است، به سادگي و صراحت امر به شستشوي دستان (تا آرنج) مي کند و ۱۴ قرن پيش با بيان دستوري پيرامون نماز ، پيام آور نکته اي مي شود که علم بشري در آستانه قرن ۲۱ به اهميت بيش از پيش آن، دست يافته است.

مقارنت اوقات نماز با سه وعده معمول غذايي (صبحانه و نهار و شام) يا حتي وعده هاي غذا هنگام روزه داري (سحر و افطار) سبب مي شود که شخص نماز گزار، موقع انجام وضو (که معمولا متعاقب اجابت مزاج نيز هست) خود به خود به شستشوي دست ها بپردازد و هر گونه عامل بيماري زاي عفوني را از دست هاي خويش بزدايد و در نتيجه موقع صرف غذا، هيچ عامل عفوني ناشي از دست هاي آلوده موفق به ايجاد بيماري در بدن او نشود.

تأثير نماز بر سلامت کليه ها

سلامت دستگاه ادراري انسان، به خصوص کليه ها، تأثير بي نهايت  مهمي در ادامه حيات انسان دارند و بيماري کليوي از دردناک ترين و پر مخاطره ترين، گرفتاري هاي جسمي است.

در اين ميان عفونت دستگاه ادراري که يکي از شايع ترين علل مراجعه بيماران به مطب پزشکان مي باشد، علاوه بر آن که خود بخود و به تنهايي  بيماري آزار دهنده اي است، گاهي سبب بروز بيماري هاي ديگر نيز در بدن انسان مي شود.

به عنوان مثال برخي عفونت هاي دستگاه ادراري مي توانند، گاهي باعث نارسا شدن و از کارافتادگي کليه شوند يا عفونت کليوي در خون و در نتيجه در تمام بدن پخش شود يا برخي عفونت ها ممکن است به ايجاد سنگ کليه در بيماران منتهي شوند، که همه اينها نشانه اهميت موضوع است.

 ادرار پس از آنکه توسط دو کليه انسان توليد شد، توسط دو لوله موسوم به ” حالب” که کليه ها را به مثانه وصل مي کنند، به مثانه تخليه مي شود تا بدان وسيله از بدن دفع گردد.

حال چنانچه مثانه به موقع از ادرار خالي نشود، ادرار از مثانه به حالب ها و حتي کليه باز مي گردد و همين “برگشت ادرار از مثانه به حالب ها، سبب ايجاد استعداد در فرد براي ابتلا به عفونت کليه مي شود” و به اين ترتيب کساني که در شبانه روز، بنا به هر علتي به ندرت ادرار مي کنند به طور جدي در معرض خطر هستند.

اما در رسايل فقهي توضيح المسائل، يکي از مبطلات وضو و نماز ، خروج بول و غائط و نفخ کليه (گاهي کليه ها را دردي مي گيرد شبيه به درد کليه اما شن يا سنگي در کليه ها يا مجاري ادراري وجود ندارد. اطباء سنتي معتقدند گاهي مقداري از گازها و حباب هاي هواي داخل خون از راه مويرگ ها به کليه منتقل شده و تجمع تعدادي از آنها در کليه ها حالتي را به نام نفخ کليه به وجود مي آورد)، از بدن انسان درج شده است و اين موضوع سبب مي شود که شخص نماز گزار و احياناً “دائم الوضو"، براي پرهيز از ابطال عبادتش به طور معمول و بر حسب عادت ، قبل از وضو ، به تخليه ادرار بپردازد.(تعبيه توالت در مجاورت وضو خانه مساجد در واقع به منظور پاسخ به اين عادت پسنديده و سلامتي بخش صورت مي گيرد).

به اين ترتيب حداقل سه بار، دفع ادرار از بدن، در زمان هايي به فواصل مناسب نسبت به يکديگر و در حدي که براي يک انسان طبيعي لازم است، فرد را در مقابل ابتلا به عفونت هاي کليه و دستگاه ادراري مصون مي سازد و مي تواند به عنوان نکته اي مهم پيرامون نماز مورد توجه قرار گيرد.

● تأثير نماز بر بيماري فشار خون

افزايش فشار خون يکي از شايع ترين دلايل مراجعه به پزشک در سرتاسر دنياست. به علت عوارض خطرناک و متعددي که اين بيماري براي بسياري از اعضاي بدن از جمله قلب، مغز، کليه و چشم و .. دارد، سعي و اهتمام فراواني در دانش پزشکي براي پيشگيري و کنترل اين بيماري وجود دارد.

در تمامي منابع معتبر علمي، براي پيشگيري از ابتلا به افزايش فشار خون و همچنين کنترل تعداد زيادي از بيماران که افزايش فشار خوني در حد خفيف يا متوسط دارند، رعايت برخي اصول و استفاده از درمان هاي غير دارويي توصيه مي شود. درمان هاي غير دارويي ضمن آن که هزينه چنداني را بر بيمار تحميل نمي کنند، در پايين آوردن فشار خون و ممانعت از بروز و پيشرفت آن مؤثرند.

چهار درمان اوليه و بسيار مهم غير دارويي که در منابع جديد علمي براي کنترل فشار خون مورد توجه قرار مي گيرند ، عبارتند از:

۱) کاهش اضطراب و استرس

۲) کاهش يا عدم مصرف الکل

۳) کم کردن وزن

۴) انجام ورزش هاي سبک به طور منظم در شبانه روز

اما با توجه به نقش بسيار مهمي که نماز هاي واجب يوميه، در ايمن کردن انسان در مقابل استرس ها و مشکلات گوناگون زندگي ايفا مي کنند( از جمله تأثير نماز بر اضطراب که در قسمت هاي بعدي مورد توجه قرار خواهد گرفت ) و نيز با توجه به الزامي که نماز به شخص نماز گزار مبني بر عدم مصرف مشروبات الکلي مي دهد، مي توان اين امر را قدم مؤثري در پيشگيري و کنترل فشار خون تلقي کرد.

از طرفي نماز با حرکات موزون و قيام و قعود و رکوع و سجود منظمي توأم است که قابل مقايسه با يک نرمش سبک روزانه مشابه آنچه که در درمان هاي غير دارويي فشار خون توصيه مي شود، مي باشد. همچنين اگر به ياد آوريم که مسلمان نماز گزار، رو به قبله مکتبي نماز مي خواند که خداي آن مکتب از پُرخوري و شکم پارگي بيزار است و مثلاً “عالمان فربه و چاق را دشمن مي انگارد ” متوجه خواهيم شد که هر چهار درمان غير دارويي مذکور، براي کنترل و پيشگيري افزايش فشار خون ، در وراي احکام نوراني نماز نهفته است.