شاخصه هاي جهاد اقتصادي در قرآن

رهبر معظم انقلاب، حضرت آيت الله خامنه اي (مد ظله العالي) سال 1390 هجري خورشيدي را به نام سال جهاد اقتصادي نامگذاري نمودند و در پيام نوروزي خويش فرمودند: «من اين سال را سال جهاد اقتصادي نامگذاري مي كنم  و از مسئولان كشور، چه دولت، چه مجلس، چه بخش هاي ديگر كه مربوط به مسائل اقتصادي مي شوند و همچنين از ملت عزيزمان انتظار دارم كه در عرصه اقتصادي با حركت جهادگونه كار كنند، مجاهدت كنند. حركت طبيعي كافي نيست، بايد در اين ميدان حركت جهشي و مجاهدانه داشت.»
ما مسلمانان معتقد هستيم در قرآن كريم آياتي است كه هر يك از آن ها خود به تنهايي مي تواند شاخصه اي از شاخصه هاي عدالت اقتصادي و مرزبندي بين برنامه هاي اقتصاد پيشرفته اسلام با ساير برنامه هاي اقتصادي ساخته فكر بشر باشند. با اين بيان در اين نوشتار سعي بر آن است كه به برخي از شاخصه ها با مراجعه به آيات قرآن پرداخته شود.

دعوت از عموم مردم درايجاد بازار تجاري سالم

يكي ازموضوعاتي كه در اقتصاد ديروز وامروز جهان نقش كليدي و اساسي را عهده دار است و مي توان گفت نبض جهان اقتصاد وابسته به آن است،بازار معاملاتي كشور هاي جهان است. در هنگام معامله يكي از اموري  كه براي هر دو طرف معامله مهم است اين است كه از جانب طرف ديگر مطمئن باشد واين احساس امنيت را داشته باشدكه معامله از جانب طرف مقابل به هم نمي خورد قرآن كريم نيز به اين مسئله توجه نموده است و مي فرمايد:«يا ايها الذين آمنوا افوا بالعقود…»(مائده/1)اي كساني كه ايمان آورده ايد به قرارداد ها وفا كنيد…ودر جاي ديگر مي فرمايد:«و افوا بالعهد ان العهد كان مسئولا…»(اسراء/34)و به پيمان خود وفا كنيد كه از پيمان مورد پرسش قرار مي گيريد واين آيه شريفه مانند غالب آياتي كه وفاي به عهد را مدح و نقض آن را مذمت كرده، هم شامل عهدهاي فردي و بين دو نفري است و هم شامل عهد هاي اجتماعي و قومي است.

استفاده صحيح از پول ومال در مبادلات اقتصادي

از مهمترين ابزاري كه در معاملات اقتصادي جوامع مختلف به كار مي رود پول رايج مردم ان كشور است.اسلام به منظور مبارزه با هر گونه بهره وري نادرست و ستيزه هاي ابليسي، جمع مال و ثروت به صورت غير مشروع را محكوم داشته  و باليدن وهدف دانستنش را به بار انتقاد گرفته مي فرمايد:«ويلٌ لكلّ همزةٍ لمزةٍ الّذي جمع مالاً و عدّده يحسب أنّ ماله أخلده كلّا لينبذنّ في الحطمه»(همزه/1-4)واي بر هر بسيار بدگوي وعيب جوي! همان كسي كه ثروت را جمع آوري كرده و آن را شمارش نمود.مي پندارد ثروتش او را ماندگار كرده است هرگز چنين نيست،به طور قطع در دوزخ در هم شكنده افكنده مي شود.

برخورداري آحاد جامعه از تامين اجتماعي

عدالت در مورد وضعيت اقتصادي مردم ايجاب مي كند كه براي نيازمندان تامين اجتماعي برقرار شود تا بي نياز شوند.در روايتي نيز از امام صادق «عليه السلام » آمده است:«ما اوسع العدل،ثم قال ان الناس يستغنون اذا عدل بينهم…»(اصول كافي،ج3،ص568)عدل چقدر وسيع است!سپس فرمود:به تحقيق هر گاه ميان مردم عدالت اجرا شود،بي نياز مي شوند.درهمين راستا اسلام عزيز صدقه وزكات را قرار داده است و خطاب به ولي امر مسلمين مي فرمايد:«خذ من أموالهم صدقه تطهّرهم»(توبه/103)همچنين راه هاي توزيع اين اموال رابيان مي نمايدو مي فرمايد:«إنّما الصّدقات للفقراء و المساكين…»(توبه/60)قرآن كريم در مسير بي نيازي اقشارمختلف جامعه خمس راتشريع فرموده و مي فرمايد:«واعلموا أنّما غنمتم من شيء فإنّ لله خمسه وللرّسول ولذي القربي واليتمي والمساكين وابن سبيل إن كنتم ءامنتم بالله وما أنزلنا علي عبدنا يوم الفرقان يوم التقي الجمعان والله علي كل شيءٍ قديرٍ»(انفال/41)وبدانيد جز اين نيست غنيمت گرفتيد از چيزي پس به درستي كه براي خداست پنج يك آن ،روزي كه به هم رسيدند آن دو گروه.

منبع: برگرفته از پايان نامه سطح3 خانم ژيلا شفيع زاده