ابوعبدالله جعفر بن محمد ، در سال 260 هجری قمری در رودک سمرقند به دنیا آمد ، بعد از ظهور اسلام ، او نخستین شاعر بزرگ بود ، که به رودکی شهرت یافت . رودکی حافظه فوق العاده‌ای داشت و با تلاش و جدیت و علاقمندی توانست در سن هشت سالگی ، تمام قرآن را حفظ کند .
رودکی با اینکه کور بود و از نعمت بینائی بهره‌ای نداشت ، با کار و کوشش شبانه روزی توانست ، خدمات ادبی فراوانی نماید ، به طوری که رودکی را بنیانگذار نظم فارسی می‌نامند .

رودکی ، دارای مقام بلندی در سرودن اشعار پر معنی و جذاب بود ، و به همین دلیل مورد حسادت افراد حسود و فرومایه درباری قرار گرفت ، روزگار تلخ و بدی به او روی آورد ، در پیری و سالخوردگی آخر عمر به فقر و تنگدستی مبتلا شد ، سرانجام به سال 329 هجری با دردمندی زندگی را به درودگفت .
اما نام نیک و ارزش علمی و فرهنگی او ، از خاطر مشتاقان فرهنگ و ادب هیچگاه محو نخواهد شد .
شاعر توانا ((سنائی غزنوی)) هم می‌گوید :
مرد چون رنج برد ، گنج برد - - مرغ راحت به باغ رنج برد
رنج ماری است ، خفته بر سر گنج - - رنج بردار ، تا بیابی گنج .

پی نوشتها:

1-  داستانهای کودکی مردان بزرگ ، ص 256 .

2- فرهنگ شاعران زبان پارسی ، ص 242 .

3- چکیده اندیشه‌ها ، ج 2 ، ص 203 .