صداقت در گفتار، رفتار و پندار نقش بسزایی در سازندگی انسان دارد. پیشرفت و

تعالی بشر، در گرو پای بندی آنان، به راستی در کردار و گفتارشان است

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّه َ وَکُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ. (توبه: 119)

ای مؤمنان، از خدا بترسید و همگام با راستان باشید

راستی در گفتار و کردار، انسان را محبوب دل ها و منبع شایسته اعتماد برای

مردم می سازد. در حالی که ریا و نفاق و دروغ، افزون بر آنکه شخص را در جامعه

و پیش خدا، بی اعتبار می سازد، سبب گسستن پیوندهای اجتماعی نیز می

شود و افراد را پیش یکدیگر بی اعتماد می کند.

شیخ عبدالقادر گیلانی رحمهم الله می گوید:

من از همان دوران کودکی به راستگویی تربیت شدم. باری برای طلب علم و

دانش، از مکه مکرمه به بغداد عازم شدم. مادرم به من چهل دینار داد تا خرج راه

و سفرم بسازم و از من تعهد گرفت که راستگویی را همیشه پیشه بگیرم. همین

که به سرزمین (همدان) رسیدیم، گروهی از دزدان جلوی ما را گرفتند و اجناس و

وسایل کاروان را تصاحب کردند. دزدی از کنارم گذشت و گفت: چه همراه داری؟

گفتم: چهل دینار دارم. او فکر کرد که شوخی می کنم، مرا رها کرد. فرد دیگری

آمد و همان سؤال را از من پرسید. من حقیقت را به او گفتم، او مرا پیش رئیس

دزدان برد. سر گروه دزدان از من پرسید: چه چیزی تو را به راستگویی وادار کرده

است؟ گفتم: مادرم از من تعهد گرفته است که همیشه راست بگویم. ترسیدم

که مبادا به عهد خویش خیانت کرده باشم. ترس و وحشت همه وجود رئیس

دزدان را فرا گرفت. همان وقت فریاد برآورد و گریبان چاک کرد و گفت: عجب! تو

می ترسی از اینکه مبادا پیمان مادر را بشکنی، پس من چگونه نترسم که عهد

خداوند را بشکنم؟ سپس دستور داد، همه کالاهای کاروان را برگردانند. آن گاه به

شیخ عبدالقادر گیلانی گفت: من دیگر به دست تو توبه می کنم، دزدان دیگر

گفتند: شما در دزدی سر گروه ما بوده اید، چه خوب است که امروز در توبه کردن

هم سرگروه ما باشید. ما همگی توبه می کنیم. بدین ترتیب، به برکت

راستگویی، همگی توبه کردند.