در روایـات مـعصومین علیهم السلام و فقه اسلامی ، تحت عنوان ((آداب خوردن و آشامیدن )) به چگونه خوردن غذا پرداخته که به آنها اشاره می کنیم :

1. شـسـتـن دسـت ها قبل از غذا و خشک نکردن با حوله . پیامبر(صلی الله علیه و آله  ) فرمود: ((شستن دست ها، پـیـش از غـذا شـفـای تـن و 2. در آوردن کـفـش هـااز پـا هـنـگـام غـذا خـوردن ، رسـول خـدا(ص ) فرمود: ((چون غذا نهاده شد، کفش هایتان را درآورید، چرا که هم رفتاری است زیبا و هم موجب آسایش ‍ بیشتر پاهایتان می شود.))

3. نـام خـدا بـردن و بـسم الله گفتن ، امام علی (علیه السلام  ) فرمود: ((برای کسی که برای غذای خود نام خدا را ببرد، ضمانت می کنم که از آن غذا به هیچ درد و رنجی گرفتار نشود.))

4. بعد از گذاشتن نان در سفره منتظر چیز دیگری نماند.

5 . شروع غذا با دعا و شکر الهی

6 . آغاز کردن غذا با نمک

7. با دست راست خوردن ، با سه انگشت یا بیشتر وبا دو انگشت نخورد.

8 . پاره نکردن نان با کارد و نگذاشتن نان زیر ظروف غذا

9. آغاز کردن از سبک ترین غذاها، مانند، سوپ ، سالاد و… .

10. زیاد نشستن سر سفره و طول دادن غذا خوردن

11. خوردن غذای گرم قبل از سرد شدن

12. پرهیز از خوردن غذای داغ

13. پرهیز از فوت کردن در غذاها و نوشیدنی ها

14. کراهت پاک کردن کامل گوشت استخوان

15. پرهیز از خوردن غذا در حال جنابت

16. برداشتن لقمه کوچک و جویدن کامل آن

17. دست کشیدن از غذا قبل از سیر شدن کامل .

18. پرهیز ازخوردن در حال سیری

19. پایان بردن غذا با نمک

20. خوردن از قسمت جلوی خود

21. نگاه نکردن به صورت دیگران در موقع غذا خوردن

23. دعا کردن پس از غذا

24. به پشت دراز کشیدن پس از غذا و پای راست را روی پای چپ گذاشتن .

25. نخوابیدن بلافاصله پس ازخوردن غذا

26. خلال یا مسواک زدن پس از غذا

27. غسل نکردن با آب سرد پس از خوردن ماهی

28. خـوردن چـنـد خـرمـا یـا مـقـداری عـسـل (یـا چـیـز گـرم ) پـس از خـوردن مـاهـی قبل از خواب

29. شستن گوشت قبل از پختن

30. نخوابیدن بلافاصله پس ازخوردن ماهی تازه

31. شستن میوه با آب

32. خوردن میوه در فصل خود

33. خوردن میوه با پوست (برخی میوه ها)

34. دور نیاختن میوه پیش از خوردن کامل آن .

يكي از فوايد مهم حجاب در بُعد اجتماعي، حفظ و استيفاي نيروي كار در سطح جامعه است. در مقابل، بي‎حجابي و بدحجابي باعث كشاندن لذت‎هاي جنسي از محيط و كادر خانواده به اجتماع، و در نتيجه، تضعيف نيروي كار افراد جامعه مي‎گردد. بدون ترديد، مردي كه در خيابان، بازار، اداره، كارخانه و … همواره با قيافه‎هاي محرّك و مهيّج زنان بدحجاب و آرايش كرده مواجه باشد، تمركز نيروي كار او كاهش مي‎يابد. برخلاف نظام‎ها و كشورهاي غربي، كه ميدان كار و فعاليت‎هاي اجتماعي را با لذت‎جويي‎هاي جنسي درهم مي‎آميزند،[1] اسلام مي‎خواهد با رعايت حجاب و پوشش، محيط اجتماع از اين‎گونه لذت‎ها پاك شده، و لذت‎هاي جنسي، فقط در كادر خانواده و با ازدواج مشروع انجام شود[2].

پی نوشتها

___________________________________

[1]. براي آگاهي از گستره‌ي كشانده شدن لذت‌هاي جنسي به محيط‌هاي كاري و اجتماع، و اعترافات صريح بعضي از زنان كشورهاي غربي درباره‌ي مزاحمت‌هاي جنسي نسبت é ê به زنان و كودكان، ر.ك: احمد صبوري اردوباري، بهايِ يك نگاه؛ محمدتقي فلسفي، كودك از نظر وراثت و تربيت، ج 2، و روح‌الله حسينيان، حريم عفاف.
[2] . سه بُعد قبل، از كتاب مسئله‌ي حجاب، استاد مطهري، ص 84ـ94، (با دخل و تصرف) اقتباس شده است.

يكي از فوايد مهم حجاب در بُعد خانوادگي، اختصاص يافتن التذاذهاي جنسي، به محيط خانواده و در كادر ازدواج مشروع است. اختصاص مذكور، باعث پيوند و اتصال قوي‌تر زن و شوهر، و در نتيجه استحكام بيش‌تر كانون خانواده مي‎گردد؛ و برعكس، فقدان حجاب باعث انهدام نهاد خانواده است. يكي از نويسندگان، تأثير برهنگي را در اضمحلال و خشكيدن درخت تنومند خانواده، اين گونه بيان كرده است:
در جامعه‎اي كه برهنگي بر آن حاكم است، هر زن و مردي، همواره در حال مقايسه است؛ مقايسه‌ي آنچه دارد با آنچه ندارد؛ و آنچه ريشه‌ي خانوده را مي‎سوزاند اين است كه اين مقايسه آتش هوس را در زن و شوهر و مخصوصاً در وجود شوهر دامن مي‎زند. زني كه بيست يا سي سال در كنار شوهر خود زندگي كرده و با مشكلات زندگي جنگيده و در غم و شادي او شريك بوده است، پيداست كه اندك اندك بهار چهره‎اش شكفتگي خود را از دست مي‎دهد و روي در خزان مي‎گذارد. در چنين حالي كه سخت محتاج عشق و مهرباني و وفاداري همسر خويش است، ناگهان زن جوان‎تري از راه مي‎رسد و در كوچه و بازار، اداره و مدرسه، با پوشش نامناسب خود، به همسر او فرصت مقايسه‎اي مي‎دهد؛ و اين مقدمه‎اي مي‎شود براي ويراني اساس خانواده و بر باد رفتن اميد زَني كه جواني خود را نيز بر باد داده است؛ و همه‌ي خواهران جوان لابد مي‎دانند كه هيچ جواني نيست كه به ميانسالي و پيري نرسد و لابد مي‎دانند كه اگر امروز آنان جوان و با طراوت‌اند در فرداي بي‎طراوتي آنان، باز هم جواناني هستند كه بتوانند براي خانواده‌ي فرداي آنها، همان خطري را ايجاد كنند كه خود آنان امروز براي خانواده‎ها ايجاد مي‎كنند.[1]

پی نوشتها

__________________________________

[1] . غلامعلي حداد عادل، فرهنگ برهنگي و برهنگي فرهنگي، ص 69ـ70.

“لامنس”
یک کشیش بلژیکی است که در زبان عربی و تاریخ عرب مهارت داشت. او درباره علی (علیه السلام ) می گوید:” برای عظمت علی این بس که تمام اخبار و تواریخ علمی اسلامی از او سرچشمه می گیرد. او حافظه و قوه شگفت انگیزی داشت. علمای اسلام از مخالف و موافق، از دوست و دشمن مفتخرند که گفتار خود را به علی مستند دارند چرا که گفتار او حجیت قطعی داشت، او باب مدینه علم بود و با روح کلی پیوستگی تام داشت."- “مادام دیالافوا"، در مقام تعریف حضرت علی (علیه السلام ) چنین می نویسد:” احترام علی (علیه السلام ) در نزد شیعه به منتها درجه است و حقاً هم باید این طور باشد زیرا این مرد بزرگ علاوه بر جنگ ها و فداکاری هایی که برای پیشرفت اسلام کرد، در دانش، فضائل ، عدالت و صفات نیک بی نظیر بود و نسلی پاک و مقدس نیزاز خود باقی گذارد. فرزندانش نیز از او پیروی کردند و برای پیشرفت مذهب اسلام مظلومانه تن به شهادت دادند. علی(علیه السلام ) کسی است که در قضاوت به منتها درجه عدالت رفتار می کرد و در اجرای قوانین الهی اصرار و پافشاری داشت. علی کسی است که اعمال و رفتارش نسبت به مسلمانان منصفانه بود، او کسی است که تهدید و نویدش قطعی بود. “

مى شود فرصت ديدار مهيّا حتماً

بد به دل راه مده مى رسد آقا حتماً

اى كه دنبال دواى غم هجران هستى

مى شود درد نهان تو مداوا حتماً

اگر امروز نشد بوسه به دستش بزنيم

وعده ى ما همه افتاده به فردا حتماً

ثمر گريه ى ما خنده ى روز فرج است

آن زمان مى شكفد خنده به لب ها حتماً

دورى غيبت طولانى و تأخير ظهور

امتحانى است براى همه ى ما حتماً

كار ما منتظران چيست؟ اميد و تقوا

غم نخور مى شود آخر گره ها وا حتماً

هركه در زمره ى ما منتظران مى باشد

مى كند تا به ابد پشت به دنيا حتماً

انبياء منتظر آمدنش مى باشند

مى رسد پشت سرش حضرت عيسى حتماً

كاش باشيم و ببينيم كه روز رجعت

مى سپارد عَلَم خويش به سقّا حتماً

زره شير خدا بر تن و شمشير به دست

مى رسد منتقم حضرت زهرا حتماً

انتقام دَرِ آتش زده را مى گيرد

و به آتش بكشد آن دو نفر را حتماً

چه زمانی باید غذا خورد؟ و اسلام در خوردن به چند وعده غذا توصیه می کند؟

روایات مربوط به وعده غذایی را می توان به چند دسته تقسیم کرد:

1. بـرخی روایات به دو وعده اشاره دارند. امام صادق علیه السلام  فرمود: ((صبحانه و شام بخور و در فـاصـله مـیان آنها چیزی نخور، چرا که موجب تباهی تن است ، مگر نشنیده ای که خداوند می فرماید: و آنان (بهشتیان ) صبحگاهان و شامگاهان ، روزی ویژه خویش را دارند.))

2. بـرخـی بـر یک وعده و آن هم صبحانه تاءکید دارند، امام صادق (علیه السلام  ) فرمود: ((مؤ من را بـایـسـتـه اسـت ، تـا غـذا نخورده ، از خانه بیرون نرود، چرا که این کار به او استواری بیشتر می بخشد.))

3. بـرخـی دیـگـر بـه خـوردن شـام بـویـژه بـرای افـراد سـالخـورده سـفـارش مـی کند. رسـول خـدا(صلی الله علیه و آله  ) می فرماید: ((خوردن شام را وامگذارید… من بر امت خویش از این بیمناکم که از واگذاردن شام ، پیری به سراغشان آید، چرا که شام ، موجب نیرومندی پیر و جوان است .)) و برخی روایات به شام خوردن پیامبران اشاره دارد.

امام علی (علیه السلام  ) فرمود: ((شام خوردن پیامبران ، پس از تاریکی شب بوده است .))

امام صادق (علیه السلام  ) فرمود: ((شام پیامبران پس از نماز عشا می باشد.))

4. امـام رضـا(علیه السلام  ) در روایـتـی هـر 8 سـاعـت یـک بار وعده غذایی را از مجموع این چند دسته روایـات چـنـیـن اسـتـنـبـاط مـی شـود کـه دو وعـده غـذایـی ، یـعـنـی اول روز و آخـر روز بـرای خـوردن غـذا کافی است ، و چنانچه در میان روز گرسنه شد از مـیان وعده های غذایی استفاده کند، آنچه در رساله های عملی درباره استحباب غذا خوردن در اول روز و اول شب و خودداری از غذا در بین روز و بین شب آمده ، در تاءیید دو وعده تغذیه است . بنابراین نظریه غالب می بایست روایت امام رضا(علیه السلام  ) را توجیه کرد.

در کنار این روایات ، به روایاتی بر می خوریم که بحث گرسنگی و اشتها را ملاک می دانند و سلامتی انسان را در این می دانند که تا گرسنه نشده غذا نخورد.

امـام عـلی ( علیه السلام ) بـه امـام حـسـن (علیه السلام  ) فـرمـود: ((بـر سر سفره نمی نشینی ، مگر آن هنگام که گرسنه ای … اگر این کار را کردی از طبیب بی نیاز می شوی .))

پژوهشگران اعلام کردند مردان فقط از نصف مغز خود برای شنیدن استفاده می کنند، در حالی که زنان هر دو بخش مغز را برای شنیدن به کار می برند و حجم بیشتری از مغز خود را به امر شنیدن اختصاص می دهند.

پیش از این تحقیقات، پژوهشگران ثابت کرده بودند که زنان بر خلاف مردان می توانند در یک لحظه به دو گفتگوی مجزا گوش دهند. از آنجایی که زنان از هر دو بخش مغزشان برای شنیدن استفاده می کنند لذا اگر دچار سکته مغزی شوند، نسبت به مردان زودتر توانایی سخن گفتن خود را باز خواهند یافت.

رسول اللّه‏ صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم :
أطعِموا نِساءَکُم الحَوامِلَ اللُّبانَ ؛ فَإِنَّهُ یَزیدُ فی عَقلِ الصَّبِیِّ .
پیامبر خدا صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم :
به زنان آبستن خود ، کُندُر بدهید؛ چرا که عقل کودک را افزون مى‏کند.
بحارالأنوار ، جلد ۶۶ ، صفحه ۴۴۴ ، حدیث ۸ ؛ الفردوس ، جلد ۱ ، صفحه ۱۰۱ ، حدیث ۳۳۱ عن ابن عمر دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ /۲۴۸