گواهینامه نماز
چگونه قبولى تمام كارها، مشروط به قبولى یك عمل همچون نماز مىشود؟
پلیس راهى را در نظر بگیرید كه از رانندهاى گواهینامه رانندگى مطالبه مىكند. اگر راننده، گواهینامه پزشكى، گذرنامه سیاسى، پروانه ساختمان، كارت بازرگانى و اجازه اجتهاد و یا هر مدرك دیگرى به او نشان دهد، پلیس از او نمىپذیرد و تنها اگر گواهینامه رانندگى داشت اجازه عبور مىدهد و گرنه مانع او مىشود. در قیامت نیز شرط رسیدن به مقصد، گواهینامه نماز است كه اگر نباشد، هیچ عملى مورد قبول و نجاتبخش نیست.
خودفریبی انسان به کرم خدا
یا أَیُّهَا الْإِنْسانُ ما غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَریمِ * الَّذی خَلَقَكَ فَسَوَّاكَ فَعَدَلَكَ * فی أَیِّ صُورَةٍ ما شاءَ رَكَّبَكَ * کَلّا … (انفطار/6-9)
اى انسان! چه چیزى تو را به پروردگار بزرگوارت مغرور كرده است؟ همان كسى كه تو را آفرید و اندامت را درست و نیكو ساخت و متعادل و متناسب قرار داد، و تو را در هر نقش و صورتى كه خواست تركیب كرد. این چنین نیست [كه سبب ارتكاب گناهانتان مغرور بودنتان به بزرگوارى پروردگار باشد]
پیام آیات
در یک کلام آیات 6 تا 9 سوره انفطار سرپیچی از خداوند و فرو رفتن در معصیت پروردگاری كه تدبیر کننده امور انسان است و نعمتهاى ظاهرى و باطنیش سراسر وجود او را فرا گرفته را كفرانى میخواند كه هیچ فطرت سالمى در زشتى آن شك ندارد و بیتردید مرتكب آن را مستحق عذاب مىداند؛ به ویژه اگر آن پروردگارِ نعمت دهنده، كریم هم باشد.
شرح آیه
1ـ منظور از این «انسان»ی که در آیهی شریفه مورد عتاب و سرزنش قرارگرفته است، افرادى هستند كه منكر روز جزایند؛ زیرا در ادامه میفرماید: «كَلَّا بَلْ تُكَذِّبُونَ بِالدِّینِ» یعنی این چنین نیست [كه دلیل گناهانتان مغرور بودن شما به بزرگوارى پروردگار باشد]؛ بلكه روز جزا را تكذیب مىكنید [و با این تكذیب، راه گناه را به روى خود باز مىنمایید.]
تکذیب قیامت، یعنی انکار دین و شریعت الهی و این نشان میدهد چنین کسی از اساس، منکر ربوبیت خداوند متعال است.
2ـ در این آیه، غرور انسان را به دو ویژگی رب بودن و کَرَم خداوند متعال پیوند زده تا بفهماند علت عتاب و توبیخ چه بوده است. که چرا انسان، خداوندی که غرق نعمتش ساخته و کریمانه با او رفتار میکند را عصیان کرده و از فرمان او سرپیچی میکند؟
3ـ کریم بودن خدا یعنی اگر نعمتى مىدهد و عطایى مىكند هیچ سودى را براى خود در نظر نمیگیرد. علاوه بر این در احسانى كه مىكند بدیها و نافرمانیهاى طرف مقابل را در نظر نگرفته و از همه چشمپوشی مىكند. برای همین است كه كفران چنین ربى باز هم زشتتر و مذمت آن شدیدتر خواهد بود.
اى انسان! چه چیز سبب شد به پروردگار كریمت كه تو را آفرید و اعضاء و قوایت را هماهنگ با هم آفرید مغرور شوى؟
4ـ استفهامى که در آیه به کار رفته است از نوع توبیخى است؛ یعنی انسان را در قالب پرسش، نسبت به كفران نعمتهاى پروردگار کریمش ، سرزنش مىكند.
5ـ انسان در برابر این سۆال جوابى ندارد و نمىتواند بگوید: پروردگارا! كرم تو مرا مغرور كرد؛ چرا که پروردگارش پیش از این به او گفته بود:
«تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَإنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّكُمْ وَ لَإنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابِی لَشَدِیدٌ» : پروردگارتان اعلام كرد كه اگر سپاسگزارى كنید، بیتردید [نعمتِ] خود را بر شما مىافزایم و اگر ناسپاسى كنید، بىتردید عذابم سخت است.[1]
اینگونه آیات تصریح مىكند منکران و مخالفان عقیده و راه حق، گریزى از عذاب ندارند و كرم خدا در قیامت شامل آنان نمىشود؛ هم چنان كه در جاى دیگر فرمود:
«وَ رَحْمَتِی وَسِعَتْ كُلَّ شَیْءٍ فَسَأَكْتُبُها لِلَّذِینَ یَتَّقُونَ» : و رحمتم همه چیز را فرا گرفته است، پس به زودى آن را براى كسانى كه [از شرك، كفر و معصیت] مىپرهیزند مقرّر و لازم مىدارم.
با این بیان، دیگر عذرى برای گنهکار نمىماند و او نمیتواند بگوید: خدایا! كرم تو مرا مغرور كرد.چرا که بعد از بیان، دیگر عذرى باقی نمیماند.
6ـ اینکه برخی گفتهاند: آوردن كلمه «كریم» در آیه از باب تلقین عذر و دلیل است [2]، كه آن نیز مظهرى از كرم خداست؛ درست نیست؛ زیرا چگونه ممكن است خداوند چنین قصدی داشته باشد و حال آن که سیاق آیه، سیاق تهدید است و در پایان فرموده است: «وَ إِنَّ الْفُجَّارَ لَفِی جَحِیمٍ یَصْلَوْنَها» : و مسلماً گناهكاران در دوزخاند. [3]
7ـ آیه «الَّذِی خَلَقَكَ فَسَوَّاكَ فَعَدَلَكَ» ربوبیت توأم با كرم خدا را بیان مىكند و مىفرماید: یكى از موارد تدبیر او این است كه انسان را با همهی اجزاى وجودیاش خلق كرد و سپس به تسویهاش پرداخت؛ یعنی هر عضو او را در جاى مناسبش كه حكمت اقتضاى آن را دارد قرار داد، و سپس به عدلبندى او پرداخت؛ یعنی بین اعضا و قوای او توازن و تعادل برقرار كرد و همه اینها مظاهرى از تدبیر خداى تعالى است؛ او است كه این نعمتها را افاضه مىکند، بی آنكه منفعتى براى خود خواسته باشد و یا اینكه ناسپاسى انسانها مانع افاضه او شود؛ این نیز نمایی از كرم کریمانهی اوست.
کریم بودن خدا یعنی اگر نعمتى مىدهد و عطایى مىكند هیچ سودى را براى خود در نظر نمیگیرد. علاوه بر این در احسانى كه مىكند بدیها و نافرمانیهاى طرف مقابل را در نظر نگرفته و از همه چشمپوشی مىكند. برای همین است كه كفران چنین ربى باز هم زشتتر و مذمت آن شدیدتر خواهد بود
8ـ آیهی «فِی أَیِّ صُورَةٍ ما شاءَ رَكَّبَكَ» جملهی «عَدَلَكَ» آیه قبل را شرح مىدهد به همین جهت در اول آن واو عاطفه نیامده است.
و معنایش این است كه: اى انسان! چه چیز سبب شد به پروردگار كریمت كه تو را آفرید و اعضاء و قوایت را هماهنگ با هم آفرید مغرور شوى؟
9ـ در آیهی «كَلَّا بَلْ تُكَذِّبُونَ بِالدِّینِ» كلمهی «كَلّا» که معنای انكار را مىرساند، مغرور بودن انسان به كرم خداوند متعال را كه انسانهاى ناسپاس آن را وسیله و بهانهی كفر و معصیت خود قراردادهاند را رد کرده، مىفرماید: مغرور نشوید كه این غرور سودى به حال شما نخواهد داشت.
این آیه، ناظر به آیهی «ما غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِیمِ» است. از آن جمله استفاده مىشود كه علت كفر و عصیان آنها مغرور شدن آنان به كرم الهى است و گر نه ایشان به قیامت و جزای آن روز معترفند و آن را قبول دارند؛ چرا که فطرت سلیم بر آن حكم مىكند. در این جمله دست روی علت واقعی گذاشته و مىفرماید: نه، علت این نیست؛ بلكه علت واقعى این جرأت و جسارت بر كفران و نافرمانى، آن هم بدون كمترین ترسى از سزای آن، این است كه روز جزا را منكرید.
10ـ آخر اینکه در آغاز با آیه «یا أَیُّهَا الْإِنْسانُ» خطاب را متوجه انسان نموده، شش مرتبه ضمیر كاف خطاب مفرد به آن برگردانید؛ اما ناگهان در آیه نهم «بَلْ تُكَذِّبُونَ بِالدِّینِ»؛ ضمیر مفرد مخاطب را تبدیل به جمع مخاطب كرد، تا بفهماند تنها علت كفر و نافرمان انسانها نداشتن ایمان به روز جزا است.
در این آیه، غرور انسان را به دو ویژگی رب و کَرَم بودن خداوند متعال پیوند زده تا بفهماند علت عتاب و توبیخ چه بوده است. که چرا انسان، خداوندی که غرق نعمتش ساخته و کریمانه با او رفتار میکند را عصیان کرده و از فرمان او سرپیچی میکند؟
نکته
برخی گفتهاند و میگویند: وقتی که خدا ما را با چنین خطابی توبیخ کرد ما نیز در جوابش همین چیزی را که خودش به ما یاد داد و به اصطلاح در دهانمان گذاشت خواهیم گفت: که کرم تو یا کریم! یعنی طمع به دریای کرمت باعث شد ما آلودهی گناه شویم به این گمان که کرم تو ما را در برخواهد گرفت و ما آمرزیده خواهیم شد.
اما همان گونه که گذشت این سخن برخاستهی از توهم است؛ زیرا هیچ حکیم و عاقلی در مقام توبیخ و محاکمهی مجرم، در باغ آزادی و راه فرار را به او نشان نمیدهد تا چه رسد به اینکه این قاضی حکیم و عادل خداوند متعال باشد.
و اگر در آیه فرمود: «برَبِّكَ الْكَرِیمِ» براى تكمیل استدلال و رسا بودن توبیخ است به این معنا که: ای انسان! چرا با كسى كه تو را تربیت كرده و بزرگوار است و از نیكى به تو قصد بهرهبردن ندارد مخالفت مىكنى؟!
پی نوشت:
1. ابراهیم(ع) / 7
2. نظیر كلام یعقوب كه گفت مىترسم یوسفم را گرگ پاره كند، كه با این سخن به دهان بچهها گذاشت كه در مراجعت اگر از شما پرسیدم پسرم را چه كردید؟ بگویید گرگ او را پاره كرد.
3. انفطار / 14
گنجشکی که باخدا قهربود!
روزها گذشت و گنجشک با خدا هیچ نگفت.
فرشتگان سراغش را از خدا میگرفتند و خدا هر بار به فرشتگان اینگونه میگفت:
می آید، من تنها گوشی هستم که غصه هایش را میشنود و یگانه قلبی ام که دردهایش را در خود نگه میدارد…
و سرانجام روزی گنجشک روی شاخه ای از درخت دنیا نشست. فرشتگان چشم به لبهایش دوختند، گنجشک هیچ نگفت و خدا لب به سخن گشود :
“با من بگو از آنچه سنگینی سینه توست”
گنجشک گفت:
“لانه کوچکی داشتم ، آرامگاه خستگیهایم بود و سرپناه بی کسی ام. تو همان را هم از من گرفتی. این طوفان بی موقع چه بود؟ چه می خواستی از لانه ی محقرم؟ کجای دنیا را گرفته بود؟”
و سنگینی بغضی راه را بر کلامش بست.
سکوتی در عرش طنین انداز شد. فرشتگان همه سر به زیر انداختند.
خدا گفت:
“ماری در راه لانه ات بود.خواب بودی. باد را گفتم تا لانه ات را واژگون کند. آنگاه تو از کمین مار پر گشودی.”
گنجشک خیره در خداییِ خدا مانده بود.
خدا گفت:
“و چه بسیار بلاها که به واسطه محبتم از تو دور کردم و تو ندانسته به دشمنی ام برخاستی.”
اشک در دیدگان گنجشک نشسته بود. ناگاه چیزی در درونش فرو ریخت.
های های گریه اش ملکوت خدا را پر کرد.
خدایا شکرگذار مهربونیاتیم…
فايدهي حجاب در بُعد اقتصادي
استفاده از حجاب و پوشش، به ويژه در شكل چادر مشكي، به دليل سادگي و ايجاد يكدستي در پوشش بانوان در بيرون منزل، ميتواند از بُعد اقتصادي نيز تأثير مثبت در كاهش تقاضاهاي مدپرستي بانوان داشته باشد؛ البته به شرط اينكه خود چادر مشكي دستخوشِ اين تقاضاها نگردد. متأسفانه بعضاً مظاهر مدپرستي در چادرهاي مشكي نيز مشاهده ميگردد، به گونهاي كه برخي از بانوان به جاي استفاده از چادرهاي مشكي متين و باوقار، به چادرهاي مشكي، توري، نازك و داراي طرحهاي جِلف و سبك كه با هدف و فلسفه حجاب و پوشش تناسبي ندارند روي ميآورند.
يكي از دانشجويان محجبه دربارهي رواج فرهنگ مدگرايي در خاطرات قبل از انقلاب خود گفته است:
يادم ميآيد آن وقتها كه حجاب نداشتم، اگر دو روز پشت سر هم قرار بود كه به خانهي كسي بروم، لباسي را كه امروز پوشيده بودم، حاضر نميشدم فردا بپوشم! احساس ميكردم مسخره است و سعي داشتم حتي اگر شده، لباس ديگران را به عاريه بگيرم و بپوشم، تا من هم با لباس جديدي رفته باشم. اين كارها واقعاً رفاه حال و راحتي را از خانمها سلب كرده بود.[1]
علاوه بر فوايد ياد شده، به طور فهرستوار فوايد و آثار ديگري نيز براي حجاب و پوشش ميتوان نام برد، كه مهمترين آنها عبارتند از:
ـ حفظ ارزشهاي انساني؛ مانند عفت، حيا و متانت در جامعه و كاهش مفاسد اجتماعي.
ـ هدايت،كنترل و بهرهمندي صحيح و مطلوب از اميال وغرايز انساني.
ـ تأمين و تضمين سلامت و پاكي نسل افراد جامعه.[2]
پي نوشتها
_____________________________________
[1]. ر.ك: احمد اردوباري، آيين بهزيستي اسلام، ج 3، ص 222.
[2]. براي آگاهي بيشتر دربارهي آثار و فوايد حجاب و پوشش ر.ك: مجموعه مقالات پوشش و عفاف، دومين نمايشگاه تشخص و منزلت زن در نظام اسلامي؛ همچنين دربارهي ضررهاي بدحجابي ر.ك: اسدالله محمدينيا، آنچه بايد يك زن بداند، بخشهاي 3، 4 و 5.
رعایت نکاتی برای سفر با نوزاد
زوج های بسیاری با فرزنددار شدن نگران هستند تا دیگر نتوانند به سفرهای های هیجان انگیز خود ادامه دهند.
زوج های بسیاری که تا قبل از بچه دار شدن همیشه اهل مسافرت رفتن و به قول قدیمی ها اهل جاده بوده اند، با فرزنددار شدن نگران هستند تا دیگر نتوانند به سفرهای های هیجان انگیز خود ادامه دهند.
به طور کلی بسیاری از والدین جدید از سفر رفتن با نوزاد ترس و واهمه دارند. البته سفر رفتن با نوزاد به راحتی سفرهای دو نفره یک زوج بالغ نیست، اما با رعایت کردن برخی از نکات قابل انجام خواهد بود.
انتخاب مقصد مناسب
حتما مکانی را برای سفر انتخاب کنید که برای نوزاد مناسب باشد یعنی نه خیلی گرم یا خیلی سرد و یخبندان نباشد. اگر پیش از این عادت به کمپ زدن داشته اید، به شما توصیه می کنم که این عادت را برای مدتی که فرزند شما هنوز نوزاد است به دست فراموشی بسپارید و مکان اقامت خود را قبل از آغاز حرکت مشخص کنید.
امنیت نوزاد در ماشین
مهمترین نکته ای که باید رعایت کنید امنیت نوزاد در خودرو است. لطفا از در آغوش گرفتن نوزاد در اتوموبیل در حال حرکت خودداری کنید. زیرا حتی اگر شما کمربند ایمنی خود را بسته باشید، ترمز ناگهانی می تواند شما را شوکه کند و نوزاد اولین کسی خواهد بود که آسیب می بیند.
نوزاد را در صندلی مخصوص ماشین روی صندلی عقب خودرو قرار دهید و از محکم بودن کمربند ایمنی صندلی عقب خودرو مطمین شوید.
با خود جعبه کمک های اولیه همراه داشته باشید و گوشی خود را قبل از حرکت حتما شارژکنید یا از شارژر خودرو استفاده کنید تا در صورت نیاز فوری بتوانید تماس بگیرید و درخواست کمک کنید.
اگر قرار است رانندگی کنید، حتما شب قبل خواب خوب و راحتی داشته باشید تا در راه خسته نباشید، خستگی یکی از علت های اصلی تصادفات جاده ای محسوب می شود.
برای سفر برنامه داشته باشید
سفر خود را برنامه ریزی کنید و اگر سفر شما به گونه ای است که مسیر طولانی را باید در جاده باشید از قبل برای استراحت خود در بین راه برنامه داشته باشید. به ویژه اگر به غیر از نوزاد، فرزند دیگری دارید حتما سعی کنید در بین راه توقف کنید زیرا کودکان بعد از مدتی که در خودرو باشند، بهانه گیر و خسته می شوند که در این صورت می خواهند کمربند ایمنی خود را باز کنند یا در خودرو حرکت کنند.
توقف های کوتاه از خستگی کودکان جلوگیری می کند و همچنین یک استراحتی برای راننده است. سعی کنید حتما آب و مقداری خوراکی در داخل خودرو داشته باشید.چمدان بستن برای نوزاد
چند روز قبل از سفر از وسایلی که مورد نیاز خود و نوزادتان است لیستی تهیه کنید. حتما دمای مقصدی که قصد سفر دارید را بررسی کنید. اگر به مکانی می روید که احتمال بارندگی دارد و سرد است حتما اطمینان حاصل کنید که لباس مناسب برای خود و نوزاد خود برداشته اید و اگر به مکان گرم سفر می کنید کرم و لباس های نخی راحت را برای نوزاد فراموش نکنید.
از بردن وسایل بیش از حد پرهیز کنید، چون بسیاری از وسایلی را که با خود می خواهید ببرید از جمله پوشک را می توانید از هرجایی تهیه کنید و تنها تعدادی پوشک که برای حین سفر جاده ای نیاز است را به همراه داشته باشید.
چند نکته را برای حفظ سلامت دندان ها پیشنهاد میشود
مراقبت از دندان میتواند از صرف هزینه های سنگین دندانپزشکی در آینده پیشگیری کند. در حالی که ویزیت های منظم دندانپزشک نقش مهمی در مراقبت های کلی بازی میکند، راه حل های کوچک خانگی هم میتواند باعث بهبود سلامت دندان ها شود.
-مقدار زیادی آب بنوشید. آب شستشودهنده طبیعی دهان است که به کاهش لکه های ناشی از قهوه و نوشیدنی های گازدارکمک کند.
-در رژیم غذاییتان مقدار زیادی میوه و سبزیجات اضافه کنید. با خوردن میوه های ترد مثل سیب، خیار، هویج و کرفس، دهانتان به طور طبیعی تمیز می شود. پلاک ها و ذرات غذا که بین دندان ها مانده اند در طول خوردن این میوه ها از بین میروند.
-یک تکه پنیر بخورید. بعد از شام، مقداری پنیر چدار برداشته و بجوید، این کار باعث خنثی شدن اسید در دهان شما می شود.
-آدامس های بدون قند بجوید.جویدن آدامس تولید بزاق را افزایش میدهد. بزاق به شستن اسید پلاک و شستن دندان در مواد معدنی که برای تقویت مینای دندان لازم است کمک می کند.
حتما بعد از مصرف نوشیدنی های اسید مسواک بزنید، البته بعد از نوشیدن آب پرتقال و نوشابه های گازدار نباید این کار را انجام دهید، حداقل 20 دقیقه صبر کنید تا احتمال سایش پوشش مینای دندان کاهش پیدا کند.
-دهانتان را با آب اکسیژنه شستشو دهید. مقدار کمی از این مخلوط با آب، سه شستشو دهنده عالی ضدباکتری به وجود می آورد که بعد از مسواک زدن دندان را سفید می کند. البته یادتان باشد که آن را قورت ندهید! جوش شیرین هم یک ساینده ملایم است که مثل خمیردندان عمل میکند.
-از نی استفاده کنید. شاید فکر کنید که نوشیدن قهوه با نی خیلی زشت است، اما انجام این کار به کاهش تماس مستقیم بین دندان های سفیدتان با لکه های نوشیدنی کمک میکند.
-مسواکتان را نرم کنید. قبل از مسواک زدن ، مسواک را زیر آب داغ بگیرین تا برای دندان های حساس زیاد خشن نباشد و نرم شود.
-تمیز کردن زبان هم مهم است. تمیز کردن زبان به کاهش بوی بد دهان کمک کرده و وضعیت بهداشت دهان و دندان را بهبود می دهد، چون تعداد زیادی از باکتری ها در سطح چین دار زبان ساکن می شوند.
بیشتر دندانپزشکان حرفه ای می گویند علت بهداشت ضعیف دهان دندان مسواک نزدن، عدم استفاده از نخ دندان یا عدم شستشوی کافی است که به بیماری های لثه و پوسیدگی دندان منجر می شود.
-از مصرف بیش از حد شکر و نشاسته پرهیز کنید. شکر و کربوهیدرات می توانند باکتری ها را تغذیه کرده و به پوسیدگی دندان منجر شوند. بهتر است میان وعده های سالم مثل کرفس، هویج، میوه های تازه، آجیل و … را امتحان کنید.
-مسواک و نخ دندان را فراموش نکنید. به طور منظم پیش دندانپزشک بروید تا کرم خوردگی های احتمالی را چک کرده و دندان ها را جرم گیری کند. درست است که این کار هزینه دارد اما باعث صرفه جویی در هزینه های سنگین در آینده می شود.
ایمنی از سرگیجه
رسول اللّه صلى الله علیه و آله و سلّم :
مَن أکَلَ السَّدابَ ونامَ عَلَیهِ ؛ أمِنَ مِنَ الدُّوارِ وذاتِ الجَنبِ .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلّم :
هر کس سُداب بخورد و بر آن بخوابد ، از سرگیجه و ذات الجنب ، ایمن باشد .
طبّ النبیّ صلى الله علیه و آله و سلّم ، صفحه ۱۱ ، بحار الأنوار ، جلد ۶۲ ، صفحه ۳۰۰ ، دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۳۴۸ معناى سداب در ج۱ ، ص۲۴۷ آمد .
نوشیدن آب آلبالو در صبح به خواب بهتر در شب کمک میکند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه بررسیهای محققان دانشگاه روچستر در نیویورک که مشروح نتایج آن در مجله Medicinal food به چاپ رسیده است نشان میدهد مصرف یک لیوان آب آلبالوی بدون قند در صبح به خواب بهتر در شب کمک میکند.
محققان در پژوهشی که انجام دادند از داوطلبان خواستند هر روز دو نوبت صبح و عصر به مدت دو هفته آب آلبالو ترش مصرف کنند و بعد دو هفته دیگر که از این نوشیدنی استفاده نکرده بودند، وضعیت آنها مقایسه شد.
در دو هفتهای که داوطلبان این نوشیدنی را مصرف کرده بودند میزان بیخوابی در آنها به طور قابل توجهی کاهش پیدا کرد.
طبق آمار از هر 4 فرد بالغ یک نفر دچار بیخوابی است و 50 درصد این افراد کمتر از 5 ساعت در شب میخوابند.
به گفته محققان دلیل این ویژگی آب آلبالو وجود مقادیر فراوانی ملاتونین است. ملاتونین نوعی هورمون است که میتواند سیکل خواب را تنظیم کند.