مقام حضرت زهرا (سلام الله علیها)
سوال : بر اساس روايات، شيعيان معتقدند كه حضرت فاطمه عليها السلام برترين زنان جهان است؛ اين عقيده چگونه با آيه 42 سوره آل عمران كه حضرت مريم عليها السلام را برترين زنان عالم معرفى مىكند، سازگار است؟ مفسران دو پاسخ به اين سؤال دادهاند: 1- مراد آيه شريفه، برترى حضرت مريم بر همه زنان جهان در عصر خود است. اين پاسخ، هم مشابه قرآنى دارد و هم دليل روايى: 1- 1- خداوند درباره بنىاسرائيل فرموده است: «وَ أَنِّى فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعالَمِينَ»[1]؛ «و همانا من شما را بر جهانيان برترى دادم». در تفسير نمونه آمده است: شايد بعضى تصور كنند كه منظور از «فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعالَمِينَ» اين باشد كه آنها را بر تمام جهانيان، در تمام ادوار برترى بخشيده است؛ ولى با توجه به ساير آيات قرآن، روشن مىشود كه مقصود برترى آنها نسبت به افراد محيط و عصر خودشان است؛ زيرا در قرآن مىخوانيم: «كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ …»[2]؛ «شما (مسلمانان) بهترين امتى بوديد كه براى نفع انسانها آفريده شدهايد»[3]. 1- 2- در تفسير نورالثقلين از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله نقل شده است كه فرمود: «مريم سرور زنان جهان در عصر خود بود؛ اما دخترم فاطمه عليها السلام سرور همه زنان جهان از آغاز تا پايان است»[4]. 2- آيه شريفه قيد زمانى ندارد و مربوط به همه زمانها است؛ ولى قيد موضوعى دارد و از همين رو منافاتى با سرورى حضرت زهرا عليها السلام بر همه زنان عالم در كمالات عالى و والاى انسانى ندارد. توضيح اينكه در قرآن مجيد، يكسرى از ويژگىها و امتيازات براى حضرت مريم بيان شده است. اين ويژگىها از اختصاصات او نيست و افراد ديگرى نيز در رتبه او و چه بسا بالاتر از او به چنين مقاماتى رسيدهاند؛ اما آنچه ازاختصاصات حضرت مريم است و بدان وصف بر همه زنان عالم امتياز يافته، چگونگى ولادت فرزند وى است. علامه طباطبايى قدس سره در الميزان مىنويسد: « [اين كلمه] از خصايص وجودى حضرت مريم، انگشت روى هيچ خصيصهاى به جز ولادت عجيب فرزندش نمىگذارد. اين است كه «اصطفاء» از هر جهت نيست؛ بلكه آن گونه فرزند آوردن مراد است». اما غير از كلمه «اصطفاء»، كلمات ديگرى درباره حضرت مريم آمده است كه اختصاص به وى ندارد؛ مانند: «تطهير»، «تصديق به كلمات خدا و كتب او»، «قنوت» و «محدثه بودن». در تفسير اطيب البيان نيز امتياز خصوصى حضرت مريم عليها السلام بر ديگر زنان، چگونگى زاييدن حضرت عيسى عليه السلام بيان شده و در سرّ بيان «وَ اصْطَفاكِ عَلى نِساءِ الْعالَمِينَ»[5] آمده است: «بيان اين جمله براى اين است كه ديگر زنى نتواند چنين ادعايى بكند و بهانه به دست آورد». بنابراين اگر آيه داراى قيد زمانى نباشد، حضرت مريم را فقط در چگونگى فرزند آوردن از همه زنان جهان ممتاز دانسته است و اين نافى برترى حضرت زهرا عليها السلام در مجموع كمالات عالى انسانى نيست. ……………………………………… [1]. بقره ( 2)، آيه 47. [2]. اعراف ( 3)، آيه 137. [3]. ناصر، مكارم شيرازى و …، تفسير نمونه،( تهران: دارالكتب الاسلامية، چاپ سى و دوم، 1374)، ج 1، صص 221- 222. [4]. عبد على بن جمعه، العروس الحويزى، تفسير نورالثقلين، تحقيق سيد هاشم الرسولى محلاتى،( قم: اسماعيليان، الطبعة الرابعة، 1412 ه. ق)، ج 1، ص 338 و ص 336. [5]. آل عمران ( 3)، آيه 42.
مدارا و مهربانی با همسر
رسول خدا (صلي الله عليه وآله) چند روز بعد از عروسي حضرت فاطمه عليها السلام به ديدار آنها رفت. از علي عليه السلام خواست تا چند لحظه از اتاق بيرون رود، پس از فاطمه عليها السلام پرسيد: دخترم! همسرت را چگونه يافتي؟ عرض کرد: پدرجان، خدا بهترين مردان را نصيب من کرده، لکن زنان قريش که به ديدنم آمدند به جاي تبريک، عقده اي بر دلم نهادند و گفتند: پدرت تو را به مردي فقير و تهيدست کابين بسته، با اينکه ثروتمندان و رجال بزرگي خواستگار تو بودند. رسول خدا (صلي الله عليه وآله) دخترش را دلداري داد و فرمود: نور ديده ام! پدر و شوهر تو فقير نيستند، به خدا سوگند. گنجهاي زمين را بر من عرضه داشتند، ولي من نعمتهاي اخروي را بر ثروت و مال دنيا ترجيح دادم. عزيزم! من براي تو همسري برگزيدم که از همه زودتر اسلام آورد او از حيث علم و دانش و عقل بر تمام مردم برتري دارد. خدا در بين بشر، من و شوهرت را برگزيد. تو همسر خوبي داري، قدرش را بدان و از فرمانش سرپيچي نکن. سپس علي عليه السلام را خواند و فرمود: با همسرت مدارا و مهرباني کن. بدان که فاطمه عليها السلام پاره تن من است. هر کس او را آزاد کند مرا اذيت کرده و هر کس او را خشنود کند مرا خشنود کرده است.
فاطمه زهرا بانوی نمونه اسلام ص 68
ده پیام فاطمی
يكم: فاطمه عليهاالسلام و خداشناسى
پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه وآله وسلم روزى از فاطمه عليهاالسلام پرسيد: از خدا چه درخواستى دارى؟ هم اكنون فرشته وحى در كنار من است و از سوى خداوند پيام آورده كه هر حاجتى دارى، برآورده مىشود.
فاطمه عليهاالسلام در پاسخ فرمود:
«شَغَلنى عَن مَسألتهُ، لِذةَ خِدمتهِ، لاحاجةَ لى غيرَ النظرَ الى وجهه الكريم.»(1)؛ لذت خدمت او مرا از تمنّا باز داشته است جز به ديدار جمال والاى خدا، نيازى ندارم.
دوم: فاطمه عليهاالسلام و پيامبر صلى الله عليه وآله
وقتى آيه 63 سوره نور «لا تجعلوا دُعاءَ الرَسولَ كدعاءِ بَعضكُم بَعضاً»؛ نازل گرديد، شکوه و عظمت بيشتري در دلم جاى گرفت و پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم را به عنوان «اى پدر!» خطاب نمىكردم و مدام يا رسول الله مىگفتم.
يكى، دو يا سه بار از من روى برگرداند، سپس رو كرد به من و فرمود: اين آيه درباره رفتار تو و بستگانت و فرزندانت نيست، تو از منى و من از تو؛ اين آيه درباره آنهاست كه بىمهرانه و با خشونت و از راه گردنكشى با من برخورد كرده اند.
تو با واژه «اى پدر» با من سخن بگو، كه دل را بهتر زنده مىكند و خدا را بيشتر خشنود مىسازد.(2)
سوم: فاطمه عليهاالسلام و ولايت
قالت فاطمة عليهاالسلام: «انَّ السعيدَ حَق السَعيد مَن اَحبَ عَليّاً فى حَياتهِ و بعدَ مُوتهِ»(3)؛ سعادتمند راستين كسى است كه على عليهالسلام را در زندگى و پس از مرگ او دوست بدارد.
چهارم: فاطمه عليهاالسلام و قرآن
قالت فاطمه عليهاالسلام: «حَبّبَ الّى مِن دنياكُم ثَلاثَ: تَلاوةَ كتابَ اللهِ والنظرَ فى وجهِ رسول الله و الانفاقِ فى سبيلِ الله»(4) ؛ از دنياى شما سه چيز را دوست دارم: تلاوت كتاب خدا، نظاره به چهره رسول خدا و بخشش در راه خدا.
پنجم: فاطمه عليهاالسلام و قيامت
قالت فاطمه عليهاالسلام: «الويل ثمّ الويل لمن دخل النّار»(5)؛ واى، باز هم واى بر كسى كه به آتش جهنّم وارد شود!
صفحات: 1· 2
بهشت و پیراهن خون آلود حسین
حضرت صادق آل محمّد صلوات اللّه عليهم حکايت فرمايد:
آن هنگام که صحراي محشر بر پا شود و خداوند تمامي بندگانش را زنده احضار نمايد، صدائي به گوش همگان خواهد رسيد که: اي جماعت! چشم هاي خود را ببنديد و سرهاي خود را به زير افکنيد، چون که فاطمه دختر محمّد صلي اللّه عليه و آله مي خواهد از پل صراط عبور نمايد.
پس همگان چشم هاي خود را مي بندند و حضرت فاطمه زهراء سلام اللّه عليها در حالي که هفتاد هزار فرشته او را مشايعت و همراهي مي کنند، وارد مي شود و در يکي از موقف هاي مهمّ محشر توقّف مي فرمايد.
پس از آن پيراهن به خون آغشته حضرت ابا عبداللّه الحسين عليه السلام را در دست گرفته و به محضر ربوبي پروردگار عرضه مي دارد: پروردگارا! اين پيراهن فرزندم، حسين مي باشد، تو خود آگاهي که با فرزندم چگونه رفتار کردند.
در اين هنگام، صدائي از طرف خداوند متعال مي رسد: اي فاطمه! هر خواسته و تقاضائي داري بگو، که برآورده خواهد شد.
و حضرت زهراء سلام اللّه عليها اظهار دارد: خدايا! انتقام مرا از قاتلين فرزندم، حسين بگير.
پس شعله اي مهيب از آتش بر پا شود و زبانه کشان يکايک قاتلين امام حسين عليه السلام را فرو بلعد، همان طوري که پرنده اي که دانه از زمين برچيند.
و سپس به عمق دوزخ برگردد و تمامي آن افرادِ ظالم، به عذاب هاي دردناک مجازات و عقاب خواهند شد.
بعد از آن، فاطمه زهراء سلام اللّه عليها به سوي بهشت حرکت مي نمايد و در حالي که ذراري و دوستان و علاقه مندانش همراه او مي باشند، وارد بهشت خواهند شد؛ و از انواع برکات و نعمت هاي آن بهره مند مي گردند.[1] .
امالي مفيد ص 130 ،ج 6 -و احقاق الحق ج 25 ص 222
آداب عزاداری از دیدگاه حضرت زهرا سلام الله علیها
پس از رحلت رسول الله صلی الله علیه و آله زنان مدینه در عزای پیامبر اکرم به عزاداری و نوحه خوانی پرداختند.
در بین عرب سوگواری و مراسم عزاداری با سنتهای خاص و گاهی خارج از حدّ تعادل و معقول بود
. در این هنگام فاطمه زهرا علیها السلام با نکته ای کوتاه ولی پر معنی جهتی صحیح به عزاداری آنان دادند و فرمودند:
«اُتْرکْنَ التَّعْدادَ وَ عَلَیْکُنَّ بِالدُّعا».(1) ؛
ای زنان عزادار! دست از شمارش افتخارات و صفات بردارید و به دعا و عبادت بپردازید.
و این همچون دیگر توصیه های معصومین علیهم السلام است که سفارش کردند تا گریه های خود را جهت معنوی و ارزشی بخشید
و هر گاه خواستید بر شهید و یا غریبی گریه کنید بر حسین بن علی علیه السلام گریه کنید.
«قال الرضا علیه السلام: اِنْ کُنْتَ باکِیاً لِشَیءٍ فَابْکِ لِلْحُسَیْن بْنِ عَلِیِّ بْنِ اَبی طالِبٍ». (2) .
حضرت رضا علیه السلام فرمودند: اگر در شرایطی و بر چیزی خواستی گریه کنی، پس بر حسین پسر علی ابن ابی طالب گریه کن.
نقش بنيادي حضرت زهرا"سلام الله عليها"
وجود مقدس فاطمه زهرا“سلام الله عليها” هم در زندگي فردي و هم در زندگي اجتماعي و سياسي پيامبر“صلي الله عليه و آله” و امام علي“عليه السلام” نقش داشت .
پيامبر“صلي الله عليه و آله”در زماني مبعوث شد ، كه فضاي جامعة جزيره العرب را بت پرستي و حاكميت فرهنگ جاهليت فرا گرفته بود .
از سوي ديگر مردم جزيره العرب با پيام صلح و آزادي پيامبر مخالف بوده و نسبت به ساحت مقدس او اهانت مي كردند.
فاطمه زهرا نه تنها در محيط خانه به پدر آرامش مي داد، كه در زندگي اجتماعي و سياسي او و در انجام رسالت الهي نقش بنيادي داشت و مشاوري امين براي رسول خدا بود و پرستاري پيامبر در جنگ را نيز بر عهده داشت.
كنية امّ ابيها گرچه علاقه و جايگاه فاطمه زهرا“سلام الله عليها” نزد پيامبر“صلي الله عليه و آله”را مي رساند، ولي حكايت از نقش بنيادي فاطمه زهرا“سلام الله عليها” در زندگي حضرت دارد.
از سوي ديگر دشمنان تصور مي كردند كه محمد بن عبدالله ابتر بوده و نسل او قطع خواهد شد، ولي غا فل از اين كه وجود مقدس زهرا“سلام الله عليها” ياد و خاطرة پيامبر“صلي الله عليه و آله” را در تاريخ جاودانه نمود: إنّا اعطيناك الكوثر. فصلّ لربّك وانحر. انّ شانك هو الابتر
مصطفي را وعده داد الطاف حق ، گر بميري تو، نميرد اين سبق
رونقت را روز روز افزون كنم ، نام تو بر زرّ و بر نقره زنم
فاطمه زهرا“سلام الله عليها” در زندگي امام علي"عليه السلام” نيز نقش بنيادي داشت.
تأثير گذاري يك زن در زندگي شوهر آن گاه ظهور مي كند كه زن براي شوهر خود احترام قايل بوده، تقاضاي غير منطقي از شوهر نداشته و فرزندان صالح تحويل جامعه دهد.
از سوي ديگر از حقوق سياسي و اجتماعي شوهر دفاع نموده و تا آخرين لحظة زندگي همراه شوهر باشد.
وصيت نامة سياسي و الهي ،
رويكرد سياسي حضرت زهرا “سلام الله عليها” را در طول تاريخ مشخص مي كند.
زيرا او با اين وصيت اعلام نمود كه خلفا حق علي “عليه السلام” را غصب نموده و نسبت به فاطمه زهرا“سلام الله عليها” نيز ستم روا داشته شده اند.
از سوي ديگر مخفي بودن قبر دختر پيامبر خدا حكايت از آن داردكه فاطمه زهرا“سلام الله عليها” در صدد بوده است كه افكار عمومي آينده جهان اسلام را نسبت به حقانيت امام علي“عليه السلام” و خاندان پيامبر جلب نموده و اين پرسش را به وجود آورد كه چرا قبر دخت پيامبر اسلام ـ با آن عظمت ـ مخفي باشد؟
نرم افزار پنج تن آل عبا
جامع ترين نرم افزار پيرامون پنج تن آل عبا
موسسه احرار انديشه
پانزده خصلت
پيامبر خدا صلي الله عليه وآله در پاسخ دخترش فاطمه عليها السلام كه پرسيده بود: اي پدر مردان وزناني كه نمازشان را سبك مي شمرند چه (جزايى) دارند؟
فرمود: اي فاطمه، هر كس ـ از مردان يا زنان ـ نمازش را سبك بشمرد ، خداوند او را به پانزده خصلت مبتلا مي كند:
شش خصلت در دنيا
سه خصلت هنگام مرگش، سه خصلت در گورش
سه خصلت در قيامت هنگامي كه از گورش بيرون مي آيد.
امّا آنچه در دنيا به او مي رسد: خداوند بركت را از عمرش بر مي دارد و نيز از روزيش ، سيماي صالحان را از چهره اش مي زدايد، به هر عملي كه انجام مي دهد پاداشي داده نمي شود، دعايش به آسمان نمي رود وششم اينكه براي او در دعاي صالحان نصيبي نيست.
وامّا آنچه هنگام مرگش به او مي رسد: نخستين آن ها اين است كه خوار مي ميرد، دوم گرسنه مي ميرد وسوم، تشنه مي ميرد، پس اگر از نهرهاي دنيا به او بنوشانند، سيراب نمي شود.
وامّا آنچه در گورش به او مي رسد: نخستين آن ها اين است كه خداوند فرشته اي مي گمارد تا او را در گورش آشفته سازد، دوم اينكه گورش را بر او تنگ مي كند وسوم اينكه گورش تاريك است.
وامّا آنچه روز قيامت هنگام بيرون آمدن از گورش به او مي رسد: نخستين آن ها اين است كه خداوند فرشته اي مي گمارد تا او را با صورت (روي زمين) بكشد در حالي كه مردم به او مي نگرند، دوّم اينكه بازخواست سختي مي شود وسوّم اينكه خداوند به او نمي نگرد و پاكش نمي سازد وعذابي دردناك دارد.
ميزان الحكمه 6» صفحه 318 - نرم افزار پنج تن آل عبا
مقام عصمت
بالاترين مرتبه كمال انسانيت ، مقام عصمت است
كه رضا و غضب انسان در همه امور، بر مدار رضا و غضب خدا باشد .
اگر عصمت كبري به آن است كه انسان كامل به جائي برسد كه در همه امور ، به رضاي خدا راضي شود و به غضب خدا ، غضب كند ؛ فاطمه زهرا كسي است كه خداوند متعال به رضاي او راضي مي شود و به غضب او ، غضب مي كند و اين مقامي است كه منشأ حيرت انسانهاي كامل است.
اوست كه در مكاشفات يوحنا ، علامتي است عظيم كه در آسمان ظاهر شده ؛ زني كه آفتاب را در بر دارد و ماه زير پايش ، و بر سر تاجي از 12 ستاره دارد . (مكاشفات يوحناي رسول ، باب 12)
اوست كه همسر و مادر دوازده رئيس از اولاد اسماعيل است
كه خداوند در سِفر تكوين تورات ، به حضرت ابراهيم خبر داد .
(باب 17 در سِـفـر تكوين تورات)
او در سوره ” دخان ” ، تـأويـل ” شب مباركه ” اي اسـت كه در آن
” هر امر استواري فيصله مي يابد”.
(” انا انزلناه في ليـلـة مباركة انا كنا منـذرين – فيها يفـرق كل امر حكـيم ”
(سوره مباركه دخان ، آيه 3 و 4 )
او در زمانه ، يگانه زني است كه خداوند متعال ،
دعاي او را در روز مباهله ،
هم طراز دعاي پيامبر اكرم و اميرالمؤمنين “صلوات الله عليهم”قرار داده است .
اوست كه در شب معراج رسول خدا ديد كه بر در بهشت نوشته شده است :
” فاطمة خيرة الله ” (فاطمه ، برگزيده خداست ) ،
( تاريخ بغداد، جلد 1 ، صفحه 274 )
در شخصيت او همين بس كه اول شخص وارد شونده بر بساط قرب الهي ، اوست ؛ چرا كه رسول خدا “صلي الله عليه و آله “فرمود :
” فاطمه نخستين كسي است كه به بهشت وارد ميشود .
” (اول شخص يدخل الجنة ، فاطمه)
(ميزان الإعـتدال ، جلد 2 ، صفحه 131 )
او يگانه گوهري است كه خداوند به بعثت پيغمبر خاتم بر مؤمنين منت نهاد ( سوره آل عمران آيه 64 )
و به وجود آن گوهر ، بر آن سرور منت نهاد و فرمود : ” ما به تو كوثر داديم ، پس بر پروردگارت درود فرست و قرباني كن ، ” ، ” انا اعطيناك الكوثر – فصل لربك وانحر” (سوره مباركه كوثر ، آيات 1 و 2)
نرم افزار پنج تن آل عبا
جامع ترين نرم افزار پيرامون پنج تن آل عبا
موسسه احرار انديشه