ثواب تربیت کودک

خداوند سبحان ، انسان راخلق کرده است وبرای هدایت اوپیامبران رافرستاده وهرکسی که برای سعادت بشر وتقرب او به سوی خداوند بزرگ گام بردارد واورااز پلیدی¬ها و کجروی¬ها ومفاسد وجنایات دورنگه دارد،در راه انبیاء گام برداشته است .ازجمله علمای دین وپدران ومادران ومعلمین باتقوا که دراین مسیر قدم برمی دارند.اگرمادری باتقوا ،فرزندی صالح ودیندار تحویل جامعه بدهد، درواقع همان کار بزرگ انبیاء راانجام می دهد.

امام خمینی «قدس سره» می فرماید:«شغل تربیت فرزند…ازهمه شغل ها بالاتراست، اگر یک فرزند خوب تحویل جامعه بدهید، برای شما بهتر از همه عالم است. اگرشما یک انسان تربیت کنید،برایتان به قدری شرافت دارد که من نمی توانم بیان کنم».

آن قدری که اخلاق مادر در بچه تأثیر دارد وبه او منتقل می شود ، ازدیگران عملی نیست.مادرها مبدأ خیرات هستند … یک مادر ممکن است یک بچه خوب را تربیت کند وآن بچه یک امت رانجات دهد.

کارکردهای زن درخانه وخانواده، موسسه قدرولایت،ص4

تاچه اندازه باید یک مادر به کودک محبت داشته باشد؟
وظیفه یک مادر تنها پوشاندن وغذادادن نیست ،بلکه سلامت روانی کودک نیز به عهده ی اومی باشد.
محبت وعلاقه نیازطبیعی کودک است که بسیار حایز اهمیت می باشد،ولی محبت باید اصول داشته باشد .محبت مادربایددرمرحله اول بدون هیچ قید وشرط ابراز شود ودوم بایدسوزوگداز داشته باشد .اینگونه رفتار می تواند سرنوشت زندگی فردرانیز دگرگون سازد وجرأت آموزی رادراوزیادکند.ابراز محبت مادر به طرق مختلف انجام پذیر است وکمترین آن ،درآغوش گرفتن ،نوازش کردن وبوسیدن است .سفارش اسلام نیز همین است که فرزندتان راببوسید.
کمبود وفقدان محبت مادربه کودک ،می تواند زمینه ابتلائات بسیاری ازبیماری ها ازجمله :بدخواهی ،ترس ،اضطراب و…درکودک باشد.بخصوص فقدان محبت درچهارسال اول زندگی بسیارحایز اهمیت است .اگرمحبت کم باشد ،زمینه رابرای اضطراب وتشویش کودک فراهم می سازد واوعصبانی اززندگی وناراضی می شود وتقریبا تندخویی وخشونت ابراز می نماید.ممکن است هرفرددیگر راپناهگاه خودقرارداده وبامحبت های ظاهری یا فریب دادن دیگران تن دردهد که بعضی ازآنها خطرناک است .از طرف دیگر نیز افراط درمحبت ممکن است عدم مسولیت پذیری ،عدم رشد عقلی،توقع زیاد،سلطه پذیری وغیره رادر کودک بالا ببرد واگر زیاد ازحد باشد ،فرزند راغیرمنطقی ولوس بار می آورد.
خانواده وبهداشت روانی کودک ونوجوان،حسین میرزابیگی،ص93-94

علت دروغگویی درکودکان چیست؟
اولاکودک بایددرک صحیحی ازدرستی ونادرستی دروغگویی داشته باشد،مثلا:کودک سه ساله نمی داند،ولی درسن نه تاده سالگی ممکن است دروغ را درک کند.بایددانست دروغگویی بدون دلیل نیست وعلت های متفاوتی داردکه عبارتند از:
1. دروغ ممکن است جهت جلب توجه دیگران باشد وچون درحالت عادی کسی به اوتوجهی ندارد ،اودروغ می گوید تاتوجه دیگران رابه خود جلب کند.
2. دروغ ناشی ازترس یاتنبیه بدنی ،که اوازاینکه درخطرقرارنگیرد ،دروغ می گوید.
3. وقتی کودک نتواندراست بگوید ،یعنی ترس ازراست گفتن دارد .اگرراست بگوید ،موردتنبیه قرارمی گیرد،یاچیزی رااز دست می دهد،پس به ناچاردروغ می گوید.
4. دروغ ممکن است برای انتقام ازدیگران باشد.خشم ونفرت ازافراد باعث دروغگویی می شود.
5. دروغ حساب شده برای فریب دادن افکار دیگران وبه دست آوردن منافع باشد.
6. دروغی که بخاطرتخیل باشد.
7. ممکن است بخاطرتعهد دربرابرفرددیگرباشد ،یعنی مجبورباشد رازی رانگه دارد .دروغ ممکن است برای به دست آوردن موقعیت اجتماعی باشد که شخص می خواهد خودرامطرح کند.

خانواده وبهداشت روانی کودک ونوجوان،حسین میرزابیگی،ص96

من فرزندی دارم که اطرافیان می گویند تیزهوش است وخودم نمی دانم تیزهوشی چیست وکودکان تیزهوش چه رفتاری دارند؟
تحقیقات نشان می دهد که کودکان تیز هوش عملاازنظر جسمانی واجتماعی ازهمسالان خودقوی ترهستند وازنظر تحقیقات ،بیشتری راکسب می نمایند ومعمولا خصوصیات ذیل رادارا می باشند:
-خزانه لغات آنها زیادتراست وحتی درکودکی می توانند کلمات زیادی رایاد بگیرند.
-علایق آنهازیاداست وبه چیزهای زیادی علاقه دارند.
-قدرت تجزیه وتحلیل علت ومعلول هارا بیشتردارند.
- درکارها هنری مثل :نقاشی،موسیقی وهنرهای دیگررا زیاددارند.
- درکارهادقیق هستند وبه زمان توجه خاصی دارند.
- دقیق،زیرک وکنجکاوهستند.
- هرچیزبرای آنها چرایی دارد وهیچ چیزرابدون دلیل پذیرا نیستند.
- جملات راکامل می سازند ودرداستان سازی قوی هستند.
- درکلاسی که بازدهی کم دارد،خسته می شوند ونیازبه آموزش بالایی دارند وعلاقه زیادی به یادگیری دارند.
- دوست دارندازدیگران برتر باشند.
-معمولاشوخ طبع وبذله گوهستند.
- ترجیح می دهندباافراد بالاتر ازخودشان برخوردنمایند.
- به کارهای انفرادی علاقه دارند.
-خلاق ،مبتکر ونوگرایند ومی خواهند ازهمه کارها سردربیاورند.
خانواده وبهداشت روانی کودک ونوجوان،حسین میرزابیگی،ص64-65

حق انتخاب یک کودک درخرید وپوشیدن پوشاک چقدر است؟
درموقع خریدپوشاک برای کودکان ،مسئولیت ماایجاب می کندکه تصمیم بگیریم آنهاچه چیزی نیازدارند وچه قدر بایدبرای آنها بودجه درنظرگرفته شود.
درداخل مغازه ماچندنمونه راانتخاب می کنیم.نمونه هایی که باسلیقه وبودجه ی مامطابقت دارند.کودک آن چیزی راکه بیشتردوست دارد،انتخاب می کند؛به این صورت حتی یک بچه ی شش ساله هم می تواند درمورد پوشاک حق انتخاب داشته باشد.
دربسیاری از خانواده ها ،بچه هاکمترین تجربه یامهارتی دررابطه باخرید لباس برای خودشان به دست نمی آورند وهمین هاهستند که وقتی بزرگ می شوند،برای خریدلباس ،بایدیک نفر راباخودببرند،زیراخودآنها قادرنیستند به راحتی انتخاب وتصمیم گیری کنند.
کودکان بزرگتر بایداجازه داشته باشند،پوشاکی انتخاب کنند که با استانداردهای مورد قبول دوستان آنها تفاوت چندانی نداشته باشد.اگراکنون کودکان برای راه مدرسه کفش های ورزشی استفاده می کنند ومایک کفش چرمی مهمانی برای اوبخریم واستدلال کنیم که این ازکفش ورزشی بهتر یاشیک تر است،بی جهت اورادرمعرض تمسخرات دوستان وهم شاگردی هایش قرارداده ایم .والدین بایدمتوجه آنچه که امروز بین بچه ها رایج است،باشند.
خانواده وبهداشت روانی کودک ونوجوان،حسین میرزابیگی،ص46

فردی،پسرپنج ساله خودرانزدامام صادق(علیه السلام)آوردوگفت:این بچه مراکلافه کرده است؛مدام سوال میکند که خدارابه من نشان بده ومن نتوانسته ام جواب اورابدم.اما م(علیه السلام )فرمودند:این کارتونیست من به اویاد میدهم .سپس بدون آنکه کودک متوجه شود ،امام(علیه السلام)دستوردادند:مقداری شکردرآب حل کرده وبیاورند.وقتی آنراآوردند،امام روبه کودک کرده وفرمودند:بنوش! سپس امام(علیه السلام سوال کردند:چه مزه ای می دهد؟کودک گفت:شیرین است.امام فرمودندچراشیرین است؟اوگفت:حتما قندیاشکرداخل آن است.امام ازکودک خواستند قندیاشکررانشان دهد.کودک گفت:دیده نمی شود.امام سوال کردند:پس از کجامتوجه شدی که شیرین است ؟کودک گفت:ازمزه اش می فهمم.امام (علیه السلام)نیزفرمودند:آفرین،خداهم دراین عالم حضوردارد وهمان لذت هایی که از مشاهده ی کوه ،دشت ،طبیعت وبهرمندی از خوردنی ها ودیگرزیبایی هامی بری ،بیانگرحضورخالق آن هایعنی خداست که باچشم نمی توان آن رادید.همه این نعمت ها ولذت ها ازجانب خداست،همانطورکه شیرینی آب لیوان ،به خاطروجودشکراست.(آداب وآفات تربیت کودک ونوجوان،سیدداوود میرزایی؛سیدعلی شاهرخی؛هادی قطبی،ص63

باورقلبی والدین نسبت به مفاهیم دینی،بسیارمهم است.معلمی به دانش آموزگفت:چراامروزدیرآمده ای؟گفت:پل روستاخراب بود،رفتم دورزدم آمدم.معلم گفت:دورزدن ندارد،روایت داریم که بسم الله الرحمن الرحیم بگووپایت راروی آب بگذار رد می شوی.فرداآن شاگردازهمه زودترآمد.معلم سوال کرد:چطورامروززودآمدی؟گفت:همان چیزی که شماگفتید من عمل کردم.معلم تعجب کردوگفت:واقعاازآب ردشدی؟
بعدازدرس باهم رفتند.وقتی به آب رسیدند،به شاگرد گفت:توجلوتربرو.آن بچه هم بسم الله الرحمن الرحیم گفت وپارا روی آب گذاشت وردشد.آن طرف رودخانه که رسید معلم راصداکرد وگفت:حالاشمابیایید!معلم هم گفت:بسم الله الرحمن الرحیم،اماداخل آب افتاد.چون اوبه اثر معجزه آسای نام خداباورقلبی نداشت.
درهندنیزبرخی هندوها برای ردشدن ازآتش ،نام مقدس امام حسین(علیه السلام)رامی گویند ورمزموفقیت رادراین ذکرمی دانند.
باید بپذیریم که مشکل مادر ضعف باورها واعتقاداتمان است وبه همین دلیل نمی توانیم به فرزندمان خدارابشناسانیم.
(آداب وآفات تربیت کودک ونوجوان،سیدداوود میرزایی؛سیدعلی شاهرخی؛هادی قطبی،ص54و55)

هرامری که آهنگ واقعی خودراازدست دهد،غیرطبیعی وناخوشایند است ؛بلوغ جسمی _جنسی زودرس ،درابتدای نوجوانی نیز درکش برای فرزندان دشواربوده،موجب استرس وبه هم ریختگی روحی ،روانی آنان می شود ؛این ناهنجاری خانواده ها رانیزاز نظرتربیتی نگران ودرگیر می کند.
بلوغ قبل از سن 8سالگی رابلوغ زودرس می نامند واین امر دردختران نسبت به پسران 5برابرشایع تراست ،همچنین افرادمبتلا به چاقی بیشتربه بلوغ زودرس دچارمی شوند.
طب نوین علت بلوغ زودرس دردختران راناشناخته عنوان می کند وبه اختلال عمل تخمدان ها وترشح هرمون های تناسلی مربوط می داند .
بااندک تأملی،برروند زندگی امروز نوجوانان می توان تااندازه ای به ریشه های این معضل پی برد؛برهیچ کس پوشیده نیست که عارضه بلوغ زودرس یادیررس ازدست آوردهای زندگی صنعتی وتولیدات شیمیایی مدرن است؛وجودتغذیه ناسالم باانواع نگاه دارنده ها وافزودنی های شیمیایی که محققین انواع آن را بین 3تا4هزار ماده شیمیایی عنوان کرده اند ،ازیک سووانواع محرک های جنسی شنیداری ودیداری مانند رادیو،تلویزیون ،اینترنت،ماهواره و… ازسوی دیگر،سبب شده اند هیجانات واحساسات جنسی پیش ازموعد فعال شوند؛می توان گفت هردوبلوغ ازنوع زودرس ودیررس نشان ازعدم سلامتی دارد.
متأسفانه عده ای ازوالدین بامصرف داروهای شیمیایی ،تلاش دارندبادستکاری زمان عادت ماهیانه،شروع قاعدگی راتاآنجاکه اماکن داردبه تأخیربیندازند؛این نوع حرکت ها ،درسلامتی روحی وجسمی دختران امروز ومادران فردا تأثیر مخربی برجای خواهدگذاشت.حال آنکه می توان بابکارگیری شیوه هایی صحیح درزندگی وداشتن تغذیه سالم ،روندبلوغ رادرمسیر طبیعی اش هدایت نمود،تاسلامتی فرزندانمان تضمین شود. 1
باادامه مطالب باهمراه باشید…..
1.خدایابادردهایم چه کنم،زبیده خدایی،ص126