چگونه همنشین شیطان می شویم ؟
زمانی می توانیم در این مبارزه به پیروزی امید داشته باشیم که آگاهانه به جهاد برخیزیم: «چیزی از معصیت خدا نیست، مگر اینکه با میل و رغبت عمل می شود. پس رحمت خداوند بر کسی که شهوت خود را مغلوب و هوای نفس را سرکوب کند؛ زیرا کار مشکل بازداشتن نفس از شهوت است که پیوسته خواهان نافرمانی و معصیت است.» (2)
تعقل و تفکر
تعقل و تفکر دو نیرویی است که انسان می تواند به وسیله آن‌ها در مقابل نفس بایستد. اگر این دو در وجود انسان حاکم شوند، قطعاً جایی برای نفس اماره نخواهد بود.
خداوند در درون انسان دو دل قرار نداده است؛ دل یا جای خداست یا شیطان. امام علی علیه السلام می‌فرماید: هر کس عقل را زنده کند، باعث مرگ شیطان شده و درهای هدایت و سعادت برایش باز می شود.» (3)
تعقل انسان را در مبارزه با نفس یاری می کند و باعث ضعف یا بیرون شدن نفس اماره از وجود او می شود.
انسان عاقلی که به خود علاقمند باشد، به وسوه‌های نفس اماره توجه نمی‌کند و از افتادن در دام گناه و معصیت دوری می‌کند: «آن کس که توجهش را از خویشتن باز دارد، در تاریکی‌ها متحیر می‌ماند و در مهلکه‌ها غوطه‌ور می‌شود و شیاطین او را در مسیر طغیان پیش می‌رانند و اعمال ناشایسته‌اش را در نظرش جلوه می‌دهند … ای بندگان خدا! شما را به خدا، شما را به خدا! مراقب عزیزترین و محبوب‌ترین اشخاص نسبت به خویش (که خودتان هستید) باشید!»
تفکر است که بصیرت می آورد، سبب پند آموزی می شود و در صدد مقابله با هوای نفس بر می آید تا انسان را از راه هایی که به سقوط و گمراهی می کشاند، باز دارد.
