شهادت آیة اللَّه سعیدی رحمه الله (1349 هجری شمسی)
«یَأَیهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا هَلْ أَدُلُّکمْ عَلی تجَرَةٍ تُنجِیکم مِّنْ عَذَابٍ أَلِیمٍ* تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ رَسولِهِ وَ تجَهِدُونَ فی سبِیلِ اللَّهِ بِأَمْوالِکمْ وَ أَنفُسِکُمْ ذَلِکمْ خَیرٌ لَّکمْ إِن کُنتُمْ تَعْلَمُونَ* یَغْفِرْ لَکمْ ذُنُوبَکمْ وَ یُدْخِلْکمْ جَنّاتٌ تجْرِی مِن تحْتهَا الأَنْهارُ وَ مَسکِنَ طیِّبَةً فی جَنّاتٌ عَدْنٍ ذَلِک الْفَوْزُ الْعَظِیمُ* وَ أُخْرَی تحِبُّونهَا نَصرٌ مِّنَ اللَّهِ وَ فَتْحٌ قَرِیبٌ وَ بَشرِ الْمُؤْمِنِینَ؛(1)
ای کسانی که ایمان آوردهاید! آیا شما را به تجارتی راهنمایی کنم که شما را از عذاب دردناک رهایی میبخشد؟! به خدا و رسولش ایمان بیاورید و با اموال و جان هایتان در راه خدا جهاد کنید؛ این برای شما (از هر چیز) بهتر است اگر بدانید! (اگر چنین کنید) گناهانتان را میبخشد و شما را در باغهایی از بهشت داخل میکند که نهرها از زیر درختانش جاری است و در مسکنهای پاکیزه در بهشت جاویدان جای میدهد؛ و این پیروزی عظیم است! و (نعمت) دیگری که آن را دوست دارید به شما میبخشد، و آن یاری خداوند و پیروزی نزدیک است؛ و مؤمنان را بشارت ده (به این پیروزی بزرگ)!»
بالیدن خدا بر اهلِ جهاد
«پیامبرصلی الله علیه وآله: یُباهی اللَّهُ تَعالی المَلائِکَةَ بِالمُجاهِدینَ؛(2) خداوند بزرگ با مجاهدان بر فرشتگان میبالد.»
گوشهای از زندگی شهید سعیدی
20 خرداد 1349 ه.ش، آیت اللَّه سید محمد رضا سعیدی در زندان رژیم شاه به شهادت رسید. آیت اللَّه سعیدی سال 1308 ه. ش. در نوغانِ مشهد دیده به جهان گشود.
وی که از ابتدا به امور مذهبی و ستیز با ظلم علاقهمند بود، پس از آموختن مقدمات علوم ادبی و عربی، نزدِ بزرگانی همچون ادیب نیشابوری، شیخ هاشم و شیخ مجتبی قزوینی به فراگیری منطق و اصول پرداخت. آیت اللَّه سعیدی پس از آنکه مقدمات و سطح را در مشهد گذراند، رهسپار حوزه علمیه قم شد و در درس خارج آیت اللَّه بروجردی شرکت کرد. بعد از مدتی آیت اللَّه سعیدی بتدریج در مکتب امام خمینی پرورش ویژه یافت و از نظر علمی و اخلاقی و دینی و از نظر احساس تکلیف نسبت به سرنوشت اسلام و مردم و میهن اسلامی، شخصیت ویژهای پیدا کرد. علاقه بین امام خمینی و شهید سعیدی بتدریج چنان محکم شد که امام در نامهای خطاب آیت اللَّه سعیدی نوشت: من از افرادی مثل شما آنقدر خوشَم میآید که شاید نتوانم عواطف درونی را آن طور که هست ابراز کنم. من قادر نیستم عواطف امثال شما را جواب بدهم، لکن خداوند متعال قادر است.
شهید به کویت عزیمت کرد. آیت اللَّه سعیدی پس از آنکه از کویت بازگشت، در ایران به عنوان یکی از سربازان پرشور امام خمینی در خطِّ مقدّم جهاد و مبارزه قرار گرفت. بعد از تبعید امام خمینی، شهید سعیدی مخفیانه به عراق رفت و در آنجا نیز با سخنرانیهای خود به تشریح اهداف قیام امام خمینیرحمه الله پرداخت.
پس از مدّتی اقامت در عراق، شهید سعیدی احساس کرد، لازم است به ایران بازگردد و درباره قیام امام خمینی به روشنگری بپردازد. آیت اللَّه سعیدی چراغ مبارزه در مسجد امام موسی بن جعفرعلیه السلام را با زحماتِ زیادی چندین سال روشن نگه داشت.
گرچه ساواک در این مدّت به طور مرتّب به آزار و اذیّت آیت اللَّه سعیدی میپرداخت ولی وی به هر نحوی که ممکن بود این کانون را حفظ کرد و از مردم نیز به طور مداوم درخواست مینمود که دست از مقاومت برندارند. سال 1349 ه.ش، سال هجوم سرمایه داران آمریکایی به سوی ایران بود. آنها میخواستند آخرین رمق اقتصادی ایران را نیز از بین ببرند و در کنار غارت ذخایر و داراییهای ایران، فرهنگ اسلامی و بومی ایران را نیز غارت کنند. آیت اللَّه سعیدی با درک این موقعیّت حساس، به پا خواست و شجاعانه اعلامیه ای در این زمینه صادر کرد. اعلامیّه و نامه آیت اللَّه سعیدی در سکوت مرگبار آن زمان، چنان شوری در جامعه ایجاد کرد که از زمان تبعید امام خمینی سابقه نداشت.
آیت اللَّه سعیدی در بخشی از این اعلامیه چنین نوشت: هیأت حاکمه ستمگر و عامل استعمار، چنان در برابر استعمارگران خاضع گردید که طوق بندگی و عبودیّت آنان را بر گردن افکنده و درصدد برآمده است نوامیس ملّت ایران را نیز به آنها تقدیم کند … امروز، روز فریاد و اعتراض است، صدای خود را با اعتراض بلند کنید، داد بزنید، فریاد کنید، یکپارچه و متحد علیه این قرارداد خائنانه مبارزه نمایید … اعلامیه آیت اللَّه سعیدی چنان وحشتی در میان سران رژیم شاه افکند که فوراً دستور دستگیری آن عالم مبارز را صادر کردند.
بدین ترتیب، آیت اللَّه سعیدی روز 11 خرداد 1349 به زندان انتقال یافت و در 20 خرداد به طرز بسیار وحشیانه ای در تاریک خانه زندان به شهادت رسید. شهادت آیت اللَّه سعیدی، سبب پدید آمدن خشم و اندوه در میان اقشار مذهبی و حوزههای علمیه شد. امام خمینی؛ هم پس از شنیدن خبر شهادت آیت اللَّه سعیدی، پیامی فرستادند و در بخشی از پیام خود فرمودند:
«من شهادت فجیع این سیّد بزرگوار و فداکار را که برای حفظ مصالح مسلمین و خدمت به اسلام، جان خود را از دست داد، به ملّت اسلام عموماً و خصوصاً به ملّت ایران تعزیت میدهم و از خداوند متعال رفع ید دستگاه جبّار و عمال کثیف استعمار را مسئلت مینمایم.»
آیت اللَّه سعیدی و دنیا
ما سربازان امام حسینعلیه السلام هستیم. قیام مالِ ماست، گرسنگی مال ماست، در به دری متعلّق ماست. ما سربازان شیعه از دنیا هیچ نمیخواهیم، تبعید مسافرت ماست، کتک خوردن کیف کردن و خوشگذرانی ما شیعه هاست و زندان استراحتگاه ما.(3)
برای آخرت
پا بر سر جان نهاده، دل کرده فدا
بگذاشته از بهر یکی هر دو سرا
فخرالدین عراقی
* کلام شهید روحانی: به خدا قسم اگر مرا بکشید و خونَم را به زمین بریزد هر قطر خون من نام مقدّس خمینی؛ را صدا خواهد زد.
* این تنها مرحوم سعیدی نیست که با این وضعِ اسف انگیز در گوشه زندان از پای در میآید بلکه چه بسا افراد مظلوم و بیگناه به جرم حق گویی در سیاه چال های زندان مورد ضرب و شتم و شکنجههای وحشیانه و رفتار غیر انسانی قرار میگیرد.(4)
پی نوشتها:
1) سوره مبارکه صف، آیه 10 تا 13.
2) جامع الأخبار: 93.
3) یادها و یادمان ها: 151.
4) صحیفه نور 1: 154
صفحات: 1· 2