گرم مزاجان دو گروه هستند:

در طب سنتی و در گروه افراد با مزاج گرم دو نوع تقسیم‌بندی وجود دارد. گروهی از افراد دارای طبع گرم و تر هستند که در گروه طبع

بهاری یا دموی قرار می‌گیرند و گروهی مزاج گرم و خشک دارند که به گروه صفرا مزاج‌ها مشهورند.

برای افراد با مزاج گرم و خشک مصرف بالای سیر، پیاز، ادویه‌های تند، گوشت قرمز، موز، خربزه،‌ آناناس، انجیر، غذاهای سرخ‌کرده،

گردو، پسته، فندق و نارگیل مضر است. مصرف زیاد این نوع مواد غذایی بدن این افراد را از حالت تعادل خارج می‌کند

صفرا مزاج یا گرم و خشک

افراد با طبع گرم و خشک، این افراد لاغراندام هستند و رنگ چهره‌شان سفید است. این افراد دچار دهانی خشک هستند کم‌خواب

بوده و به مصرف ترشی علاقه دارند به‌طوری‌که مصرف لواشک و سرکه و غذاهای سرد مثل خیار و کاهو علاقه دارند. این گروه از افراد

نباید پرخوری کنند و باید مصرف شیرینی را کم کنند. همچنین غذاهای پرحجم مثل آش رشته و ماکارونی برایشان مفید نیست.

میوه‌هایی مثل انار و شاتوت، زرشک، تمشک، زردآلو، هلو، سیب، گلابی و خیار برای آن‌ها مفید است و مصرف هویج، کاهو، کدو،

اسفناج، گشنیز و نخودفرنگی برایشان توصیه می‌شود.

غلامرضا کرد افشاری، متخصص طب سنتی نیز در مورد افراد با مزاج گرم و خشک می‌گوید: این افراد لاغراندام بوده و رنگ چهره آن‌ها

متمایل به زردی است. تحمل گرما را ندارند و معمولاً خواب کمی دارند. افراد با مزاج گرم و خشک، عطش زیاد و دهانی خشک دارند،

زود عصبانی می‌شوند و زود هم آرام می‌گیرند. این افراد پرجنب‌وجوش و پرانرژی هستند.

برای افراد با مزاج گرم و خشک مصرف بالای سیر، پیاز، ادویه‌های تند، گوشت قرمز، موز، خربزه،‌ آناناس، انجیر، غذاهای سرخ‌کرده،

گردو، پسته، فندق و نارگیل مضر است. مصرف زیاد این نوع مواد غذایی بدن این افراد را از حالت تعادل خارج می‌کند و آن‌ها را دچار

علائمی مثل خشکی پوست، اضطراب، بی‌خوابی و تپش قلب می‌کند.

در مقابل، مصرف سوپ جو و گوشت مرغ، آش تشکیل شده از ماست،‌ کدو، اسفناج و گشنیز برای آن‌ها مناسب است.

و اما شربت‌های مناسب برای این گروه نیز شربت لیمو، آلو، نارنج، ماءالشعیر، سکنجبین و دوغ ترش است و مصرف هویج، انار، سیب،

گلابی،‌ آلبالو، زرشک،‌ گوجه‌سبز، کدو و اسفناج برای این افراد توصیه می‌شود.

از دیدگاه طب سنتی افراد با مزاج گرم برون‌گرا و اجتماعی هستند و باید در مصرف برخی غذاها مثل ماکارونی و فست فود باید پرهیز

داشته باشند.

گرم مزاجان دو گروه هستند:

در طب سنتی و در گروه افراد با مزاج گرم دو نوع تقسیم‌بندی وجود دارد. گروهی از افراد دارای طبع گرم و تر هستند که در گروه طبع

بهاری یا دموی قرار می‌گیرند و گروهی مزاج گرم و خشک دارند که به گروه صفرا مزاج‌ها مشهورند.

مزاج دموی یا گرم و تر

افراد با مزاج گرم و تر یا دموی دارای حجم خون بالایی هستند اشتهای زیادی برای غذا خوردن دارند و به همین دلیل معمولاً دارای

اضافه‌وزن و چاقی هستند و رنگ چهره آن‌ها متمایل به قرمز است. این افراد از نظر شخصیتی، روحیه‌ای مهربان و برون‌گرا دارند و بسیار

اجتماعی هستند و چون مستعد ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی و سکته‌های مغزی هستند باید از غذاهایی با طبع لطیف برای

کاهش غلظت خون خود استفاده کنند.
افرادی که دارای مزاج گرم و تر یا دموی هستند بهتر است غذاهای نشاسته‌ای کمتر بخورند و مصرف فست‌فود و سرخ‌کردنی و

غذاهای تند و پرادویه برایشان خوب نیست.

مصرف خاکشیر، تخم ریحان، سوپ یا آش جو، نان جو، برگ زردآلو، هلو و انجیر برای این افراد مناسب است اما باید مصرف آب یخ،

نوشابه، تخم‌مرغ، بادنجان، نوشیدنی همراه با غذا، ترشی، سرکه، سیر و چای را کم کنند.

خوراکی‌های مناسب برای مزاج گرم و تر

لبنیات: کشک، قراقروت.

حبوبات: باقلا خشک، برنج، جو، ذرت، عدس، ماش، ارزن.

سبزیجات: گشنیز، ریواس، ترشک.

میوه‌ها: آلبالو، انارترش، ازگیل، بالنگ، تمرهندی، زالزالک، زرشک، زیتون، زغال‌اخته، سنجد، غوره، گریپ‌فروت، لیموعمانی، نارنج.

فرآورده حیوانی: گوشت گاو، گوشت بز، سیرابی، قلوه گوسفند.

توت و بذرها: بارهنگ، تمشک، شاه‌توت.

ادویه‌ها و چای‌های سنتی: قهوه، نشاسته.

مغزهای گیاهی: بلوط، شاه دانه، شاه‌بلوط.

مواد فرآوری شده: سرکه.

نکاتی را که باید در زندگی روزمره رعایت کنید: (مزاج گرم و تر)

1- از غذاهای با فیبر بالا استفاده نمایید تا اجابت مزاج طبیعی داشته باشید.

2- انجام حجامت سالی 2 الی 3 بار برای شما خیلی مفید می‌باشد.

3- کم خوری و استفاده از غذاهای کم‌کالری و ساده، بخصوص در ماه‌های گرم سال برایتان مفید است.

4- بهتر است از مصرف زیاد ادویه‌های تند و انواع شور، گوشت زیاد، غذاهای نشاسته‌ای (ماکارونی، برنج، سیب‌زمینی) و گرمی جات،

پرهیز کنید.
5- خوردن آب و چای را حتی‌المقدور با چند قطره آب لیموشیرین تازه همراه کنید.

6- هر روز 15 الی 30 دقیقه پیاده‌روی و یا دویدن صبحگاهی داشته باشید.

7- شش تا هفت ساعت خواب در شبانه‌روز برای شما کافی می‌باشد.

غذاها و نوشیدنی‌هایی که مصرف مستمر یا زیاده‌روی در آن‌ها برای افراد با مزاج گرم و تر مناسب نیست:

گوشت‌ها و غذاها: گوشت گوسفند، بره، بوقلمون، جگر، اردک، تخم اردک و مرغابی، رشته‌فرنگی، ماکارونی، کیک‌ها و بیسکویت‌ها

سبزیجات: زیتون، زنجبیل تازه، پیاز، سیر، نعناع، شوید

آجیل و میوه‌جات: خرما، انبه، بادام، پسته، موز، فندق، انجیر، انگور

دانه‌ها و حبوبات: گندم

روغن‌ها: روغن کرچک، روغن‌زیتون، روغن آفتابگردان

ادویه‌جات: فلفل سیاه، فلفل سفید، زنجبیل خشک‌شده، رازیانه، آویشن

نوشیدنی‌ها و شیرین‌کننده‌ها: عصاره انبه، آب انگور، آب گرم، عسل، شکر، نمک، چای‌های گیاهی با طبع گرم و اغلب غذاهای شور و

شیرین

دم‌نوش‌هایی برای داشتن خواب راحت

* مصرف برخی دم‌نوش‌ها مثل گل‌گاوزبان، جوشانده عناب و سنبل‌الطیب آرام‌بخش بوده و برای داشتن خوابی آسوده توصیه می‌شوند

همچنین مصرف عرق بیدمشک، دم‌نوش به‌لیمو و نبات نیز موثر است.

* اصلاح برنامه غذایی و نخوردن غذاهای نفاخ در شب راهی برای رفع اختلالات خواب است.

* مصرف سبزیجاتی مثل کاهو یا خوراکی‌هایی که رطوبت زیادی دارند مثل جو و بادام خام قبل از خواب به دلیل حفظ آب و رطوبت بدن

توصیه می‌شوند.

* به جای خوردن چای و قهوه قبل از خواب بهتر است چای بابونه و بیدمشک خورده شود.

* ماساژ درمانی، رعایت درجه دما و نور اتاق که خیلی سرد یا گرم نباشد یا روشن نباشد و حمام کردن برای رفع اختلالات خواب توصیه

می‌شوند.
* مصرف یک لیوان آب یا شیر قبل از خواب نیز برای داشتن خوابی راحت توصیه می‌شود.

* مصرف عسل و خرما نیز موثر است.

بادرنجبویه

* دم‌کرده بادرنجبویه و آویشن نیز توصیه شده است.

* از مصرف ترشی قبل از خواب پرهیز شود و در مقابل ترکیب روغن‌زیتون، عسل و سرکه مصرف شود.

* برای رفع بی‌خوابی مصرف گشنیز بسیار موثر است.

* همچنین کدوتنبل نیز سرشار از ویتامین A است و شیره تخم کدو همراه با شیر یک مسکن محسوب می‌شود.

* کاهو نیز سرشار از ویتامین A، B،C است و به دلیل داشتن مواد معدنی مانند آهن، کلسیم، فسفر، منیزیم، منگنز، ید، روی و مس

در رفع بی‌خوابی موثر است.

* همچنین بهتر است فرد بی‌خواب در مکانی تاریک و کم‌نور بخوابد و کمی گلاب در آن محل پاشیده شود.

* مصرف غذاهایی مثل آش جو، آش کدو و کاهو و هویج مناسب است. همچنین می‌توان زعفران و دارچین را بر پیشانی گذاشت.

* دم‌کرده گل بیدمشک نیز روزانه دو تا سه فنجان مصرف شود چرا که اعصاب را آرام و خواب را زیاد می‌کند.

* گیاه ترخون نیز از بی‌خوابی جلوگیری می‌کند. این گیاه همانند یک آرام‌بخش عمل می‌کند.

* دم‌کرده گیاه خرفه نیز برای رفع بی‌خوابی و راحتی اعصاب موثر است.

* همچنین جوشانده برگ گشنیز، کاهو، زعفران و برگ شقایق، به‌صورت ماساژ سر توصیه می‌شود.

* بوئیدن گل نیلوفر و مالیدن جوشانده گل بنفشه بر سر و بر شقیقه‌ها مفید است. همچنین می‌توان از گیاه بابونه استفاده کرد چون

به آرام‌بخشی شهرت دارد. این گیاه حتی برای کودکان مفید و بی‌ضرر است.

اساساً رطوبت و تری بدن موجب افزایش خواب می‌شود و افرادی که دارای طبیعتی سرد و تر همچنین گرم و تر هستند، بیشتر از

سایر افراد می‌خوابند به دلیل اینکه بدن این افراد دارای رطوبت است و علت خواب، تری و رطوبت است.

طب سنتی

خواب یکی از مهم‌ترین مسائل در طب سنتی ایران است البته باید دانست که در مزاج سرد و تر افراد نیاز بیشتری به خواب دارند و

همچنین در مزاج گرم و تر نیز به دلیل اینکه رطوبت مغز بیشتر است، افراد به خواب بیشتری نیاز دارند.

خواب انواع خستگی را از بین می‌برد و موادی که بیش از حد میل به تخلیه دارند را در بدن ذخیره می‌کند البته خوابیدن می‌تواند موجب

دفع مواد زائد شود.

دفع عرق بدن در زمان خواب فعال‌تر از زمان بیداری است و اگر کسی هنگام خواب بدون علت خارجی بسیار عرق می‌کند، نشانه آن

است که بیش از حد غذا مصرف کرده و گرمی بدن او افزایش پیدا کرده است.

خواب سنگین خوابی است که پس از مصرف غذا و آرامش بعد از آن انجام شود که خوابیدن قبل از چنین آرامشی خوابی خوش و

پیوسته نیست البته خوابیدن در هنگام روز می‌تواند موجب افزایش سردی و رطوبت بدن شود. به همین دلیل موجب تنبلی و کسل

شدن افراد می‌شود.

بهتر است افراد با طبیعت سرد و تر و سردمزاج روزانه ۸ ساعت خواب داشته باشند همچنین افرادی که دارای طبیعت گرم و تر هستند

روزانه به ۷ ساعت خواب نیاز دارند و افرادی که دارای طبیعت سرد و خشک هستند روزانه به ۶ ساعت خواب نیاز دارند و افرادی که

گرم‌مزاج هستند نیز روزانه به ۶ ساعت خواب نیاز دارند.

مصرف برخی دم‌نوش‌ها مثل گل‌گاوزبان، جوشانده عناب و سنبل‌الطیب آرام‌بخش بوده و برای داشتن خوابی آسوده توصیه می‌شوند

همچنین مصرف عرق بیدمشک، دم‌نوش به‌لیمو و نبات نیز موثر است

هنگام خواب حرارت به درون بدن پیش می‌رود، درون بدن فرد گرم است ولی خارج از بدن سرد است به همین دلیل در گرمای تابستان

نیز افراد نیازمند پوشاندن بدن خود به هنگام خواب هستند.

هضم یکی از فعالیت‌هایی است که در هنگام خواب صورت می‌گیرد، به همین دلیل حرارت بدن داخل سیستم گوارشی جمع می‌شود

و به هضم غذا کمک می‌کند و اگر فرد شب گرسنه بخوابد چون معده او خالی است و حرارت به داخل معده می‌رود، موجب لاغری و

ضعف بدن فرد می‌شود.

خواب خوب خوابی است که وقتی فرد بیدار شود احساس آرامش و سبکی کند.

خواب زیاد موجب چاق شدن بدن می‌شود و سردی و رطوبت بدن را افزایش می‌دهد؛ افرادی که دارای طبیعت سرد و تر و گرم و تر

هستند به خواب بیشتر احتیاج دارند چرا که بدنشان رطوبت زیادی دارد. افرادی که دارای طبیعت گرم و خشک و سرد و خشک

هستند، چون بدنشان خشک است به خواب کمتری نیاز دارند.

خواب بعدازظهر یکی از مضرترین خواب‌هاست چرا که موجب ضعف حافظه، رخوت، کسلی و افزایش رطوبت بدن می‌شود.

غسل یکی از آداب دینی موکد اسلام است که به دلیل ندانستن دلیل علمی و روشنی برای

آن، بسیاری از ما تنها به عنوان رفع تکلیف به اجرای آن اقدام نموده  و یا با اکراه به

انجام،  مبادرت می ورزیم. امابه دور از  دلیل تراشیهای خیالی و اغراق آمیز برای این

عمل؛دلایل علمی بسیاری وجود دارد که ثابت میکند انجام غسل و وضو در دفعات توصیه

شده؛باتاثیر بسزایی که در افزایش رطوبت سطحی جسم  و تنظیم حرارت بدن به سمت

تعادل داردمی تواند دربرابر بسیاری از بیماریهای عصبی وجنسی، مدافع فرد باشد.

غذا خوردن سه مرتبه دارد:

1- به منظور لذت بردن از غذا و طعام است و بس؛ و اين موافق مقام و فهم حيوانات است كه تا آنجا كه از خوراكى لذت مى

‏برند مى‏خورند، و هيچ گونه رعايت بهداشت و تندرستى و يا ملاحظه روحانيت و معنويت نمى‏ كنند.

2- به منظور لذت بردن از خوراكى با حفظ بهداشت تن. و در اين مقام هر دو قسمت رعايت مى‏شود، و اشخاصى كه اين طور

هستند، در اثر علوم پزشكى‏ و بهداشتى و يا تجربه، مقيدند كه خوردن و التذاذ از طعام بيش از حدود بهداشتى نباشد.

3- به منظور حفظ روحانيت و براى توفيق در انجام وظائف الهى. و در اين مرتبه است كه چهار نوع مزبور متصور مى‏

شود،

و به اختلاف مقامات اصفياء، اتقياء، متوكلين، مؤمنين، نيت و مقصود در خوردن متفاوت خواهد شد.

الكل از بزرگترين علل ابتلاى به مرض سل ، مى باشد ريه ها در اثر الكل تورم يافته ؛ لكه هاى

بنفش يا سفيدى روى آنها ظاهر مى گردد، و لخته هاى خون در خلط شرابخوار ظاهر ميشود كه

نتيجه خرابى ريه است ، شرابخوار هر صبح در رختخواب مدتى سرفه مى كند خود مى اندازد و

گاهى لخته هاى خون يا صفراء به حال تهوع از دهانش بيرون مى آيد و بدون استثنا در اشخاص

الكلى عمل تنفس سخت و پر زحمت است .

مقصود از گرسنگى، بى خوراكى كامل نيست بلكه ما از كمبودهائى سخن مى گوييم كه بطور محرمانه و پنهانى بدون احساس 

گرسنگى وجود انسان را مى كاهد و ضربات تازيانه ى آن ايجاد غم و اندوه مى نمايد و پس از چندى ايجاد رنج و كسالت مى

كند. اين همان گرسنگى است كه بچه را در شكم مادر شقى مى كند و عده اى را جانى بالفطره بدنيا مى آورد. اين همان گرسنگى

است كه بيماريها را در يك خانواده ارثى مى كند. گرسنگى پنهانى برجسته ترين مصيبتى است كه تمدن جديد بانى آن بوده ولى

به آسانى قابل درمان نيست .