دل های مردم وحشی است،پس هر کس با آنان انس والفت گرفت،به سوی او روی می آورند.
قَالَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ -علیه السلام-: قُلُوبُ الرِّجَالِ وَحْشِيَّةٌ فَمَنْ تَأَلَّفَهَا أَقْبَلَتْ عَلَيْهِ.
دل های مردم وحشی است،پس هر کس با آنان انس والفت گرفت،به سوی او روی می آورند.
نهج البلاغه/محمدتقی جعفری/ص1052
ملاک شایستگی و ولایت
امام علی -علیه السلام-
إِنَ وَلِيَ مُحَمَّدٍ مَنْ أَطَاعَ اللَّهَ وَ إِنْ بَعُدَتْ لُحْمَتُهُ
وَ إِنَّ عَدُوَّ مُحَمَّدٍ مَنْ عَصَى اللَّهَ وَ إِنْ قَرُبَتْ قَرَابَتُهُ
دوست محمد کسی است که خدا را فرمان برد،هرچند با آن حضرت رابطه خویشاوندی دوری داشته باشد
ودشمن آن حضرت کسی است که خدا را نافرمانی کند،هرچند نسبتش با آن حضرت نزدیک باشد.
نهج البلاغة (للصبحي صالح) / ص : 484
فزونی اشتباه
مشتري آبرو
ماءُ وَجْهِكَ جامِدٌ يُقْطِرُهُ السُّؤالُ ، فَانْظُرْ عِنْدَ مَنْ تُقْطِرُهُ.
آبـروي تـو بـر جـبين تو بسته است و خواهش ، آن را قطره قطره مي چكاند. پس بنگر كه آن را نزد چه كس فرو مي چكاني!
منبع. نهج البلاغه ، ح 347.
روش حفظ آبرو
مَنْ ضَنَّ بِعِرْضِهِ فَلْيَدَعِ الْمِراءَ
هر كه آبروي خود را دوست دارد ، بايد از بگو مگو بپرهيزد.
منبع. نهج البلاغه ، ح 354 ، ص 1255.
آبرومندي
وَ لا تَجْعَلْ عِرْضَكَ غَرَضاً لِنِبالِ الْقَوْلِ
آبرويت را آماج تيرهاي گفتار قرار مده.
منبع: نهج البلاغه ، ن 69 ، ص 1067.
صبر و بردباری
نوجوان باید خود را بسازد چون روح «تربیتپذیری» دارد
نوجوان باید آیندهنگر بوده و خود را برای فردای بهتر آماده کند.
نوجوان باید روابط اجتماعی خود را تنظیم کند
نوجوان باید انواع آگاهی و علوم را به دست آورد
اما چگونه؟
و با چه روشهائی میتوان به برتریهای یاد شده دسترسی پیدا کرد؟
امام علی علیهالسلام میفرماید تمام مراحل یاد شده را تنها با صبر و بردباری میتوان سپری کرد.
و تمام ارزشهای یاد شده را با صبر و تحمل مشکلات میتوان در جان خویش پیاده ساخت.
ضرورت صبر و بردباری
قال علی علیهالسلام:
«و عود نفسک التصبر علی المکروه»
(نفس خویش را بر استقامت در برابر مشکلات عادت ده). نامهی 16/31 نهجالبلاغه المعجمالمفهرس.
انواع صبر
امام پس از آنکه به یکی از رهآوردهای صبر و بردباری اشاره فرمود، انواع صبر را مورد ارزیابی قرار میدهد، و این حقیقت را طرح میفرماید که، صبر و بردباری هیچگاه به ضرر و زیان کسی نخواهد بود، پس باید بر همهی سختیها و مشکلات بردبار بود.
قال علی علیهالسلام:
«الصبر صبران، صبر علی ما تکره و صبر علی ما تحب»
(صبر و بردباری دو قسم است، یکی صبر بر انجام کاری که خوش نداری و دیگری صبر بر کاری که دوست داری) .حکمت 55 نهجالبلاغه المعجمالمفهرس.
پس عامل اساسی، در مباحث نوجوانان، و به بارنشستن ارزشها، در خودسازی و تربیت نفس، صبر و بردباری و تحمل مشکلات است.
نوجوانان باید خویشتن را با صبر و بردباری عادت دهند و از عجله و شتابهای دروغین بپرهیزند.
انشاءالله
قانونگرائی
نوجوان سعی دارد با حساب و کتاب سخن بگوید.
و دوست دارد که دیگران نیز با نظم و قانون باشند.
و با او قانونمند برخورد کنند.
سن و سال نوجوانی با نظم و ترتیب و قانون و حساب و کتاب هماهنگ است.
اگر مربیان تربیتی، پدران و مادران، نوجوانان را با قوانین و مقررات اجتماعی آشنا سازند، چون زمینهی پذیرش قانون در نوجوانان بسیار فراهم است، روح قانونگرائی و نظمگرائی در آنان به کمال خواهد رسید.
ضرورت آشنائی با قوانین الهی
قال علی علیهالسلام:
«ان الله افترض علیکم فرائض فلا تضیعوها»
(همانا پروردگار بزرگ حقوقی را بر شما واجب کرده است پس آن را
ضایع نگردانید).حکمت 105 نهجالبلاغه المعجمالمفهرس.
رهآورد آمادگی برای اجرای قوانین
ما پیش از هر چیز باید قوانین الهی را بشناسیم و در عمل کردن به آن از دیگران سبقت بگیریم
با مطالعهی رسالههای عملیه مراجع تقلید، حلال و حرام الهی را بشناسیم طهارت و نجاست را بدانیم
روا و ناروا را درک کنیم
اموال خود و اموال دیگران را شناخته به آن احترام بگذاریم.
قال علی علیهالسلام:
«الفرائض الفرائض ادوها الی الله تودکم الی الجنه»
(واجبات الهی واجبات الهی را برای خدا انجام دهید تا شما را به بهشت جاویدان برساند). خطبه 2/167 نهجالبلاغه المعجمالمفهرس.
ممکن است اجرای قوانین و رعایت حقوق اجتماعی برای برخی ناخوشایند باشد، اما عدالت اجتماعی وقتی تحقق میپذیرد که قوانین به خوبی اجرا شود.