اهمیت دادن والدین به نماز اول وقت، باعث می شود كه روح معنوی نماز در بین فرزندان به رشد و شكوفایی برسد. پدر و مادر نمازخوان الگوی مناسب و به جایی برای فرزندان در خواندن نماز هستند.
یكی از مکان های مهم جامعه كه اسلام به آن توجه زیادی کرده “خانه” است، چرا كه اکثر فضایل اخلاقی و رذایل اخلاقی از همین محیط به وجود می آید.

محیط خانه مكانی است مقدس، اعضای این خانه را پدر و مادر و فرزندان تشكیل می دهند و احترام هر كدام واجب است و هر كدام از اینها مسئولیت خاصی نسبت به همدیگر دارند.

برای سالم ماندن خانه و آرامش افراد آن، بایستی روح معنویت و یاد خدا به وسیله نماز و ذكر او در فضای آن ایجاد شود و فضایل اخلاقی در هر كدام از اعضا خانواده ایجاد شود و رذایل اخلاقی از روح تک تک افراد آن زدوده شود، چرا كه در غیر این صورت، هم اهل خانه نابود می شوند و هم اعمال آنها از قبیل نماز و غیره را از بین می برد.

نیازهای معنوی خانه و ایجاد فضایل اخلاقی و پاک نمودن روح از رذایل اخلاقی است و اگر معنویت در خانه نباشد، آن خانه به گفته قرآن مجید “تاریک” است.

یكی از عوامل به وجود آورنده معنویت، نماز است. نمازی كه جزو برنامه های دینی تمام پیامبران الهی و در تمام ادیان و شریعت های آسمانی وارد شده است و پیامبران الهی به انجام آن مأموریت داشته اند و نخستین سفارش خداوند به حضرت عیسی (علیه السلام) درباره نماز بود ، در سوره مریم، آیه 31 می فرماید : «خداوند مرا مادام كه زنده ام به نماز و زكات توصیه نموده است» .

اهمیت دادن والدین به نماز اول وقت باعث می شود كه روح معنوی نماز در بین فرزندان به رشد و شكوفایی برسد. پدر و مادر در نماز خواندن الگوی مناسب و به جایی هستند و والدینی كه نماز نخوانند چگونه می توانند به فرزندشان بگویند نماز بخوان و وقتی فرزندانی بی نماز شدند و فردا سر از گمراهی بر داشتند، چه می كنند؟ قطعا كسی كه نماز نخواند و خداوند دست عنایت خود را از او برداشته و به گمراهی های عجیبی می رسند که امروزه مصادیق زیادی را مشاهده می کنیم.

والدین باید خود اهل نماز باشند و با شیوه های مختلف فرزندان خود را تمرین نماز دهند، آن هم از كوچكی، دستور از ائمه علیهم السلام رسیده كه به بچه از هفت سالگی تمرین نماز یاد بدهیم.
به تجربه ثابت شده كه اگر فرزندمان به مسجد نرود، اگر در جمع نباشد و نماز خواندن جمع را نبیند به این كار تشویق نخواهد شد. چون حضور در جمع مشوق انسان است، آدم بزرگ هم وقتی خودش را در جمع اهل عبادت می بیند روح عبادت بیشتری پیدا می كند.

این را باید توجه داشته باشیم كه یاد دادن و وادار كردن با زور هیچ نتیجه ای ندارد و كوشش نماییم كه فرزندمان از اول به نماز خواندن رغبت داشته باشد و به این كار تشویق بشود.

به هر شكلی كه می توانیم موجبات تشویق فرزندمان را فراهم كنیم كه با ذوق و شوق نماز بخواند، جایزه بدهیم، اظهار محبت كنیم كه بفهمد و قتی نماز می خواند بر محبت ما نسبت به او افزوده می شود.

دیگر این كه بچه را باید در محیط مشوق نماز خواندن برد.

به تجربه ثابت شده كه اگر فرزندمان به مسجد نرود، اگر در جمع نباشد و نماز خواندن جمع را نبیند به این كار تشویق نخواهد شد. چون حضور در جمع مشوق انسان است، آدم بزرگ هم وقتی خودش را در جمع اهل عبادت می بیند روح عبادت بیشتری پیدا می كند.

طرح و گفتگو درباره نماز

اگر والدین در حضور کودک و نوجوان، مسایل و معارف مربوط به نماز را طرح و درباره آن گفت ‌و گو کنند، به طور غیر مستقیم بر آن ‌ها تأثیر خواهد گذاشت، صحبت و گفت ‌و گو درباره نماز می ‌تواند در قالب شعر و سرود، قصه و حکایت، توضیح مطالب مربوط به نماز، طرح و نقاشی و مانند آن انجام شود تا در ذهن و روان کودک و نوجوان، اثر گذاشته و با توجه به حس کنجکاوی‌ای که دارند، خود به فعالیت فکری و عملی در این موضوع وا دار شوند.

ارتباط با دوستانِ نمازخوان

والدین سعی کنند با خانواده‌ها و افراد متدین، ارتباط و رفت و آمد داشته باشند، چرا که چنین خانواده ‌هایی، فرزندان متدین و نماز خوانی دارند که می ‌توانند بر افکار و اعمال کودک آنان، اثر مثبت و سازنده بگذارند.
نماز خواندن فرزندان

نماز در حضور کودک و نوجوان

یکی از عواملی که می‌تواند باعث شوق و علاقه به نماز و آداب الهی در کودک و نوجوان شود، آموزش بصری است، زیرا این ‌گونه آموزش‌ ها به دلیل اثر بخشی و تأثیر بیشتر، موجب یادگیری، تغییر رفتار یا ایجاد رفتار تازه می‌ شود. علاوه بر این، آموزش بصری عمیق ‌تر بوده و دیرتر فراموش می ‌شود و زودتر از آموزش ‌های دیگر تأثیر می‌ گذارد.
والدینی که هر چند وقت یک ‌بار، کودک و نوجوان خود را با اخلاق حسنه و دعوت محبت آمیز به مساجد و اماکن مذهبی می ‌برند، در علاقه ‌مند کردن فرزندان خود به نماز، موفق‌ تر از دیگرانند. البته این کار در صورتی موفقیت‌ آمیز است که به خستگی و دلزدگی کودک و نوجوان منجر نشود.

کلام آخر آنکه:

کودکان و نوجوانان تا نماز را عادت نکنند، برایشان سنگین است و به همین علت است که ائمه علیهم السلام به شیعیانشان امر می کنند که بچه هایتان وقتی هفت ساله شدند به نماز دعوتشان کنید. (طباطبائی، سنن النبی، 157)

در حقیقت باید به آنها کمک کنیم ؛ چگونه است که در درس کمک می کنیم، خانه و مدرسه دست به دست هم می دهند ، تشویق می کنند، جدیت به خرج می دهند، سخت می گیرند، گاهی تنبیه می کنند تا بچه درس خوان شود.

آن وقت که راه افتاد و لذت درس خواندن را فهمید، درس برایش لذت بخش و آسان می شود.

نماز هم همین است. باید فرزندان را کمک کنیم، تشویق کنیم. بلندشان کنیم، بعضی از محبت های خودمان را به نماز گره بزنیم تا او به دور بیافتد.

اگر از هفت سالگی شروع کردیم، بچه های ما در سنی که نماز بر آنها واجب می شود نماز خوان شده اند.

عده ای از پدر مادرها گله می کنند که چه کنیم فرزندمان نماز بخواند؟ و وقتی می پرسیم از کی برای نماز با فرزندتان کار کرده اید و شروع نموده اید؟
برای شروع، سن تکلیف دیر است … از سنی که روح و حالت فرمانبری در فرزند است و حرف پدر و مادر برای بچه حجت است باید کار را شروع کرد …

می گویند از سن تکلیف…

حواسمان باشد برای شروع، سن تکلیف دیر است … از سنی که روح و حالت فرمانبری در فرزند است و حرف پدر و مادر برای بچه حجت است باید کار را شروع کرد …

«وَأْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلَاةِ وَاصْطَبِرْ عَلَیْهَا« (132، طه) ؛ … به پیامبر اکرم صلی الله و علیه و آله می فرمایند: که اهلت را به نماز امر کن بعد داریم باز که می فرماید: «وَإِنَّهَا لَكَبِیرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخَاشِعِینَ» (45، بقره)

باید یک حالت خضوع و خشوعی پیش آید که نماز بخواند و این حالت هم پیش نخواهد آمد تا وقتی انسان نماز بخواند.

با این نماز است که دل کم کم نرم می شود و تحولی برای او به وجود می آید و حال آنکه وقتی کسی نماز نخواند این حالت پیش نمی آید.

این در مورد نماز شب خواندن هم صدق می کند … عده ای می گویند که برای نماز شب بلند می شویم اما لذت نمی بریم و برایمان سخت است، در نتیجه رها می کنند.

در حالی که این اشتباه است … باید نماز را بخوانیم … خلوت با خدا را داشته باشیم تا آن حال خلوت به ما داده شود … زمان می برد و نیازمند تکرار و تمرین است.

کودک بیش فعال از فعالیت بدنی غیر معمول و بسیار بالا برخوردار است

 شیوع بیش فعالی حدود 5 درصد است. این اختلال اغلب با افسردگی و تیزهوشی اشتباه گرفته می شود. همچنین عواملی مانند نداشتن تغذیه با شیر مادر، بد از شیرگرفتن کودک و سزارین می تواند در ابتلا به این اختلال موثر باشد.
استکی، روانشناس کودک، در پاسخ به سوال، درباره بیش فعالی و نقص توجه، اظهار داشت: اختلال بیش فعالی و نقص توجه سه دسته است که معمولاً زیر 7 سالگی تشخیص داده می شود برخی مبتلایان فقط دچار بیش فعالی هستند، برخی نقص توجه دارند و برخی نیز دچار بیش فعالی و نقص توجه هستند.
وی افزود: برخی مبتلایان فقط دچار نقص توجه هستند که معمولاً حواسپرت خوانده می شوند و معلمان درباره آنها از عبارت انگار در کلاس حضور ندارد استفاده می کند برخی نیز دچار تکانشگری هستند و قبل از اینکه سوال معلم تمام شود می خواهند پاسخ دهند. تعدادی هم دچار تکانشگری و نقص توجه هستند.
این متخصص گفت: شیوع بیش فعالی و نقص توجه در افراد هر جامعه حدود 5 درصد است اما به نظر می رسد در ایران تشخیص بیش فعالی بیش از میزان شیوع آن در جهان است.
وی ادامه داد: در تحقیقی که به تازگی انجام شده است، حدود 460 پسر و دختر توسط والدین و معلمان بر اساس معیار پرسشنامه بررسی شدند که در مورد 260 نفر آنها اختلال بیش فعالی و نقص توجه (ADHD) داده شد. این تحقیق نشان داد که ما در کشور بیش فعالی و نقص توجه را بزگ تر می بینیم و معیارهایمان برای تشخیص این اختلال با معیارهای جهانی متفاوت است.
علائم اختلال بیش فعالی
این روانشناس کودک تصریح کرد: کودک مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه باید حداقل 6 ماه در 2 یا 3 مکان مختلف علائمی مانند تکانش گری را نشان دهد. مثلاً کودک مبتلا رفتارهای خطرناکی از خود نشان می دهد، یکی از این رفتارها پریدن در قسمت عمیق استخر بدون داشتن مهارت شنا کردن است. همچنین برخی از این کودکان دست خود را در ماهیتابه داغ فرو می کنند تا سیب زمینی بردارند.

کودک بیش فعال توانایی دقّت و تمرکز بر روی یک موضوع را نداشته و یادگیری در او کند است

فرق بیش فعالی با افسردگی و تیزهوشی
استکی با بیان اینکه گاهی کودک علائم افسردگی را دارد اما به اشتباه بیش فعال تشخیص داده می شود، اظهار داشت: علائم افسردگی در کودکان با بزرگسالان متفاوت است گاهی کودک به افسردگی مبتلاست و رفتارهای تکانشی و پرخاشگرانه از خود نشان می دهد اما به اشتباه بیش فعال تلقی می شود.
وی ادامه داد: همچنین در برخی موارد تیزهوشی با ADHD اشتباه گرفته می شود برخی از کودکان درس را زودتر از سایر دانش آموزان یاد می گیرند و تحمل ماندن بیشتر سر کلاس و توجه به حرف های معلم را ندارند.
استکی افزود: همچنین گاهی والدین حوصله کودک را ندارند و هر علامتی را ADHD می بینند.
مبتلایان به بیش فعالی و نقص توجه دلبستگی آسیب دیده دارند
این متخصص حوزه بهداشت روان با اشاره به اینکه یکی از علائم مبتلایان به بیش فعالی و نقص توجه دلبستگی ناایمن است، اظهار داشت: دلبستگی عاملی است که از دوران بارداری و تولد شروع می شود، نوازش والدین موقع شیر خوردن کودک موجب شکل گیری دلبستگی اولیه می شود که تغذیه حسی خوانده می شود. هر چند که این عامل به عدم ابتلا مادر به اضطراب مربوط است و چنانچه مادر دچار اضطراب باشد نمی تواند کودک را به لحاظ حسی به خوبی تغذیه کند.
استکی گفت: عواملی مانند عدم تغذیه با شیر مادر، بد از شیرگرفتن کودک و سزارین نیز می تواند در شکل گیری تغذیه حسی نامناسب موثر باشد.
وی افزود: چنانچه کودک حس اولیه خوبی نداشته باشد دچار دلبستگی ناایمن می شود و وقتی والدین او از کنارش می روند تصور می کند که دیگر باز نخواهند گشت همچنین برخی از این کودکان نسبت به رفتن والدین خود بی اعتنا هستند، این در حالی است که کودکانی که دارای دلبستگی ایمن هستند پس از اینکه والدینشان آنها را ترک می کنند منتظر بازگشت آنها خواهند بود.
درمان بیش فعالی
این روانشناس کودک ادامه داد: دارو درمانی به موازات درمان های روانشناختی در بهبود مبتلایان به بیش فعالی و نقص توجه موثر است. هر چند که دارو درمانی موجب سرعت در جواب دادن به این اختلال می شود اما اگر درمان های روانشناختی در کنار آن نباشد بعد از حدود 5 ماه شاهد بازگشت علائم خواهیم بود زیرا مغز شروع به ایجاد ارتباط سیناپسی جدید می کند و نیاز به داروی بیشتری وجود دارد. در واقع درمان دارویی صرف علاوه بر اینکه در یادگیری تاثیری ندارد موجب افزایش میزان دارو می شود.
استکی اظهار داشت: درمان های روانشناختی تا حدود 12 سالگی موثر هستند و می توان به والدین یاد داد که با ایجاد ارتباط اولیه زمینه درمان کودک را فراهم کنند اما به دلیل پایین بودن انعطاف پذیری مغز در سنین بالا نیاز به درمان طولانی تری وجود دارد مثلاً اگر کودک 4 ساله نیاز به 4 ماه درمان روانشناختی دارد این درمان برای کودک 8 ساله باید این درمان را طی 8 ماه باشد.

كودك می تواند در بازی عروسكی، انگیزه اش را متعادل نماید و انرژی های اضافی روانی خود را تخلیه كند. البته عبارت صحیح درباره این مطلب این است كه كودك در بازی عروسكی ، انرژی روانی و جسمی خود را بارور می كند و شكل مناسبی به آن می دهد.

از دیدگاه بهداشت روان، عروسك درمانی شیوه دلپذیر مداوا در قلمرو روان درمانی است. عروسك ، واسطه ای پذیرفته شده از سوی بزرگسالان و كودكان در جهت ارتباط و تبادل احساس ، عاطفه و اندیشه بین این دو نسل می باشد كه در برخی از كشورها به جایگاه این ابزار تربیتی، اهمیت خاص داده شده است . می توان از این طریق، به كودك آموزش داد و اوقات فراغت او را به صورت مفید و مطلوبی پربار كرد و نكات منفی و ناسالم عاطفی، احساسی ، رفتاری و شناختی او را بهبود بخشید. در حیطه ی روان پزشكی و روان شناسی بالینی كودك ، متخصص بالینی ، قادر است با استفاده از عروسك ها به اطلاعات مفید بالینی جهت تشخیص مسائل روانی كودك دست یابد و بعد از تشخیص بالینی ، درمانگر طرح مناسبی را به منظور درمان از طریق بازی تهیه و در جلسات درمانی ، اجرا نماید.
نقش عروسك بازی ، در رشد و تكامل كلامی كودك كاملاً درخور توجه است.
كودك در ارتباط با عروسك ، دوست دارد موقعیت خود را بیان نماید و دنیای اطراف خود را تعریف كند. تعریف او از دنیا، تصویرهایی می باشد كه از پدر، مادر، برادر و خواهر، خانه و كوچه های اطراف خانه خود دارد. اگر پدر و مادر، در برخورد با او بی میلی كنند و یا برعكس – رفتار مناسبی داشته باشند ، كودك این رفتارها را برای عروسكش بازگو می نماید و همین تعریف كردن اساس آرامش و تخلیه روانی كودك می گردد و در نهایت باعث تجلی و بروز برخی از بیانات و گفته های ناب و ارزشمند در ذهن كودك می شود. بنابراینرفتار كودك با عروسك ، درپیشرفت و تكامل كلامی كودك مؤثر می افتد. به شرط آنكه، ما رفتار و گفتار كودك را به هنگام گفتگو با عروسك ، جدی بگیریم .

یكی از نیازهای اساسی كه باعث گرایش كودك به عروسك می شود، میل به داشتن هم صحبت است. عروسك برای كودك یك شخص محسوب می گردد و با او رابطه اجتماعی برقرار می كند. ضمن این كه كودك با توجه به این كه مسئول عروسك شناخته می شود ، در مسیر رشد مسئولیت پذیری و خلاقیت اجتماعی ، قرار می گیرد.

در مورد برخی از كاركردهای روانی عروسك بازی و عروسك درمانی باید گفت : بازی های عروسكی ( بازی های عروسك ها) در بازی درمانی به عنوان یكی از مؤثرترین انواع بازی درمانی ها مطرح گشته و اهمیت دارد . ضمناً بعضی از كاركردهایی كه در بازی های عروسكی وجود دارند و نقش مستقیمی در بهداشت روانی كودك ایفا می كنند ، عبارت اند از :

- احساس داشتن به عروسك و تعلق یافتن به او.

- حس سرپرستی و مسئولیت مراقبت از عروسك.

- ایجاد ارتباط احساسی و عاطفی با عروسك.

- فعالیت های روانی – عقلی و باروری ذهنی كودك در ارتباط با عروسك.

- خوشحال شدن و لذت بخش شدن اوقات فراغت كودك.

- همانند نمودن عروسك با خویشتن .

- افزایش اعتماد به نفس كودك به علت سرپرستی و مراقبت از عروسك.

- رشد عواطف و گرایش های عاطفی كودك.

- افزایش قدرت تصمیم گیری و هدایت فكری.

و…

در برخی ازموارد ، در ارتباط با موضوع ، سفارش هایی شده از جمله :

در هنگام بازی كودك با عروسك جهت دهی و تصمیم بزرگسالانه نداشته باشید. بلكه عروسك را همان گونه ببینید كه كودكان می بیند و احساس می كنند. یعنی همانند كودك حس كرده و در نظر بگیرید.

توجه كنید كه كودكان با عروسك های خود راحت صحبت می كنند، سعی كنید از آنها نخواهید كه به صورت كلیشه ای و بسته، با عروسك ها حرف بزنند بلكه آن ها را تشویق كنید آن گونه كه دوست دارند، با عروسك ها صحبت كنند و …

در دیدگاه بعضی خانواده ها ، عروسك به عنوان یك دوست كودك می باشد نه وسیله ای در جهت سرگرمی كودك. به همین دلیل ، كودك كار كردی تحت عنوان راز و نیاز عروسك را برای خود مطرح می نماید و از آن به خوبی استفاده می كند. در سایه این نگرش ، خانواده بهتر می تواند احساس تنهایی و خلاء روانی كودك را جبران كند.

در چنین ارتباطی، كودك برای عروسك دلتنگی می كند، نگرانش می شود و سعی در مراقبت بیشتر و دقیق تر از او می كند.

عروسك می تواند واسطه تربیتی ما با كودك و یا كودك با محیط پیرامون او باشد و در این نقش، می تواند پیام تربیتی را از ما گرفته و به كودك منتقل نماید. علاوه بر این كه احساس عاطفی و فكری كودك را متقابلا ً به ما انتقال می دهد.

در مورد ارتباط كودك با عروسك باید گفت كه ما می توانیم از طریق ثبت و یادداشت نوع ارتباط كودك با عروسك هایش در هنگام بازی ، با دنیای كودك بیشتر آشنا شویم و در برنامه ریزی و هدایت تربیتی او مفاهیم و اصول و اهداف واقعی تری را انتخاب نماییم .

نهایت این كه عروسك درمانی و اجرای نمایش عروسكی و آشنا سازی كودك با عروسك ، هم به منظور پر كردن اوقات فراغت و هم بهینه سازی شرایط روانی – زیستی كودك ، از نظر بهداشت روان ارزش فراوان دارد.

از طرف دیگر بازی درمانی روشی است روان پزشكی و روان شناسی كه از طریق آن، كودك در بازی و از طریق بازی هیجان سركوب شده خود را برون فكنی می كند و برخی از مشكلات روانی كودك ، درمان می گردد.

مهم ترین نکته تربیتی که والدین باید به آن توجه نشان دهند، گذاشتن وقت کافی و مناسب برای فرزندان است. امروزه به دلیل مشغله های ذهنی و کاری خانواده فرصت در کنار هم بودن و بازی و ورزش کردن اعضای خانه با یکدیگر بسیار کم رنگ شده است. وقتی فرزند می گوید پدر یا مادر مرا پارک ببر تا با هم والیبال بازی کنیم، متأسفانه یا حوصله چنین بازی های رانداشته یا او را به یک پارک بردن و بستنی دادن قانع می کنیم. بسیاری از والدین برای اینکه از جرو بحث کردن با فرزند خود راحت شوند، کامپیوتری را در اختیار او قرار داده و می گویند خودر ا با آن سرگرم کن. این رفتار پدر و مادر به فرزند می آموزند که از امروز همدم، همبازی، دوست و غم خوارو الگوی تو همین بازی های کامپیوتری است. به مرو کودک ما یاد می گیرد به جای پریدن و بازی کردن و فعالیت فیزیکی بهترین بازی نشستن پشت میز کامپیوتر و سرگرم کردن خود با آن است. پس نباید این موضوع دور از انتظار باشد که فرزند من رفتارهای پرخاشگرانه را از بازی های کامپیوتری استخراج کرده و همان را در زندگی شخصی خود اعمال کند.

جمله ” نمی دانم چگونه سرحرف را با او باز کنم و در مورد رفتارهای غلطش صحبت کنم ؟!” ؛ شکایت اکثر والدینی است که نوجوانی در خانه دارند.

پیدا نکردن فضایی مناسب برای گفتگو، معمولا نگرانی و دغدغه ذهنی والدینِ نوجوانی است که زبان مشترکی با فرزندشان پیدا نکرده و در ارتباطاتشان نیز دچار مشکل شده اند.

گاهی عدم آشنایی با نحوه صحیح برخورد با یک نوجوان، باعث می شود پدر و مادرها فرسنگ ها از فرزندشان دور بیفتند، فاصله ای که شاید هرگز نتوان آن را جبران کرد.

برقراری ارتباط با نوجوانان مهارتی قابل یادگیری است؛ والدین به راحتی می توانند با کمک گرفتن از تدابیر زیر گفتگویی بهینه و ثمر بخش داشته باشند:

سر حرف را با نوجوان باز کنید

به جای این پا و آن پا کردن و خوردن مدام حرف هایتان، خودتان باشید و در کمال آرامش و با مقدمه ای شیرین باب سخن را بگشائید! با ساده ترین ها، مکالمه را شروع کنید

مثلا، بگوئید: ” چه خبر؟"، ” امروز چطور بود؟” ،"ناهار خوشمزه بود!” و…

همین سوال های ساده باعث می شود فرزند شما کم کم شروع به حرف زدن کند و خیلی از مسائل خود را با شما در میان بگذارد.

پیش از گفتگوی اصلی، بستر سازی کنید

بهتر است پیش از پرداختن به موضوع اصلی، بستر سازی کنید. مثلا، بر سر دیگر مسائل مهم زندگی نوجوان و یا خانواده توقف نمائید و در مورد یکی از اتفاقات پیش آمده اخیر، نظر او را بخواهید. سپس به تدریج گفتگو را هدایت کرده و در نهایت به سمت موضوعی که متمایلید در مورد آن بحث کنید، پیش ببرید. بدین طریق شما خواهید توانست فضای دوستانه ای را بر روابط خود و نوجوانتان حاکم سازید و او را راغب به گفتگو کنید.
بدون هیچ گونه سرزنش، انتقاد و یا تحقیری با بیان مثال ملموسی، بر رفتار نامطلوب نوجوان، ایست کنید و نظر او را راجع به آن جویا شوید. اگر می خواهید بحثی منطقی و نتیجه دار داشته باشید، بحث را با پرسش های منظوردار شروع نکنید

بحث را با پرسش های منظوردار شروع نکنید

اولین قدم برای نتیجه دادن یک بحث، این است که به شخصیت نوجوانتان احترام بگذارید. در این صورت است که او با شما احساس راحتی کرده و درددل می کند.

بدون هیچ گونه سرزنش، انتقاد و یا تحقیری با بیان مثال ملموسی، بر رفتار نامطلوب نوجوان، ایست کنید و نظر او را راجع به آن جویا شوید. اگر می خواهید بحثی منطقی و نتیجه دار داشته باشید، بحث را با پرسش های منظوردار شروع نکنید. اگر از نوجوانتان بپرسید:” از صبح تا به حال کجا بودی؟” یا بگوئید:” معلوم است چه می کنی! می خواهی آبروی خودت و ما را ببری!"، مطمئنا به نتیجه نخواهید رسید و چیزی جز پرخاشگری و عصبانیت، جوابهای سروبالا و دروغ های نوجوان، چیزی عایدتان نخواهد شد.

بهتر است صحبت های خود را با سوال هایی کلی شروع کنید تا بحث کم کم پا بگیرد. مثلا بگوئید: “خوب امروز چه کارها کردی؟! از دوستانت چه خبر؟! و…".

به حرف نوجوان گوش دهید

در صورتی که موفق به ارتباط گرفتن شدید، در این مرحله توصیه می شود تا آنجایی که ممکن است اظهار نظر نکرده و دیدگاه خود را بیان نکنید. اجازه دهید سکان هدایت گفتگو به دست نوجوان باشد. فقط به حرف نوجوان گوش دهید. بهتر است هرازچند گاهی با بیان عباراتی چون ” آهان، اوهوم، …” به او ثابت کنید که سرو پا گوش هستید و یا با پرسش سوالاتی از آنچه که گفته است، نظر او را برای ادامه بحث، جلب کنید و خود نیز به این اطمینان برسید که صحبت های او را درست متوجه شده اید.

از او سوال کنید ولی قضاوت نکنید

همیشه فرض را بر این بگذارید که او دلیلی منطقی برای انجام کارهای خود داشته است. بدون هیچ سوگیری و برداشتهای یک جانبه، سوالات خود را بپرسید و منتظر جوابهای قانع کننده نوجوان باشید. اگر قانع نشدید سوال خود را به طریقی دیگر بیان کنید و از نوجوان توضیح بیشتری بخواهید. برای درک و تفهیم بهتر مسئله، سعی کنید بی هیچ غرضی رفتارنوجوان را توصیف کنید و نظر او را نیز را راجع به آن بخواهید. البته یادتان باشد برای توصیف رفتارهای نوجوانتان، از واژه های “غلط” و ” احمقانه” استفاده نکنید.

دنبال بهانه گیری و جروبحث نباشید

اگر می خواهید نوجوانتان پس از مدتی فقط صدای شما را نشنود بلکه به حرفتان نیز گوش دهد بایستی حواستان به گفتگوها باشد. دنبال بهانه گیری و جر وبحث نباشید. از کاه، کوه نسازید و بر سر هر موضوع کوچک و بزرگی غرغر نکنید. چشم تان را بر روی برخی از رفتارهای غلط او ببندید تا جای بحث برای موضوعات مهم تر باقی بماند.
پدر و پسر

به او بفهمانید نگران او هستید

برای این که نوجوان اجازه مداخله در مشکلات شخصی اش را به شما بدهد، به او بفهمانید نگرانش هستید و قصد کمک دارید. طوری رفتار نکنید که انگار شما همه بایدها و نبایدهای زندگی نوجوان را می دانید.مثلا، به او بگوئید:” چند وقتی است تو خودت هستی، نمی دانم چه موضوعی پیش آمده اما می توانی برای هر نوع کمکی روی من حساب کنی!".

آرام و با صراحت کامل با نوجوان صحبت کنید

اگر چه شاید بسیار برافروخته و عصبانی باشید اما تمام تلاشتان را کنید تا برخوردتان با نوجوان تند نباشد. خیلی آرام اما با صراحت و صداقت کامل در مورد سیگار کشیدن، دوستان ناباب، افت تحصیلی و… با فرزندتان صحبت کنید و جنبه های مثبت و منفی رفتار اشتباهش را توضیح دهید. او باید بفهمد که راه را اشتباه می رود و ممکن است در آینده دچار مشکلات بسیاری شود.

با عصبانیت او مقابله مثل نکنید

اگر نتیجه مساعدی از گفتگو حاصل نشد، ممکن است نوجوان عصبی و بداخلاق شده و رفتار تندی با شما داشته باشد. در این شرایط شما باید به خود مسلط باشید و این رفتار او را راهی برای ابراز هیجاناتش تعریف کنید. سعی کنید به سردرگمی و عصبانیت او دامن نزنید و یا دهان به دهانش نشوید.

تصمیم را به عهده خودش بگذارید

اگر گمان می کنید نتیجه گفتگو رضایت بخش بوده است بهتر است پس از بیان دلایل و توجیه نوجوان، مثل آن ضرب المثل ماهی و ماهیگیری رفتار کنید! به جای این که تلاش کنید ماهی صید کرده خود را به زور به نوجوانتان بدهید، ماهیگیری را به او بیاموزید. به هنگام مواجهه با مشکلات نیز، به جای بازی نقش قرص حلال مسائل، سعی کنید تصمیم را به عهده خودش بگذارید. قدرت نیروهای درونی نوجوانتان را یادآوری کنید، استعدادها و شایستگی هایش را به رخ بکشید و به او بگویید که در هر شرایطی پشتیبان و یاور او خواهید بود .

کودکان از طریق الگو برداری خیلی چیزها را می اموزند اما گاهی خود ما با رفتارمان در این آموزش خللی ایجاد می کنیم…

دوران کودکی بسیار مهم و حساس است و مرد و زن قبل از پدر و مادر شدن باید روش تعلیم و تربیت کودک را بدرستی بیاموزند، زیرا دوران تربیت کودک نه از آغاز تولد بلکه قبل از آن شروع می‌شود.

در این دوران بسیار حساس و مهم است که شخصیت کودک شکل می‌گیرد و اخلاق و رفتار و عادات و حتی افکار او پایه گذاری می‌شود. بنابراین موضوع تعلیم و تربیت را نباید ناچیز و کم اهمیت شمرد، زیرا بچه وسیله سرگرمی‌ والدین نیست، او انسان کوچکی است که برای خود و آینده‌‌اش ساخته و تربیت می‌شود و این وظیفه مهم برعهده پدر و مادرش است، اما باید توجه داشت که والدین امروزی با شیوه‌های پرورش کودکان تا چه اندازه آشنایی دارند.

اغلب والدین سعی می‌کنند در تربیت فرزندان خود بهترین راه را انتخاب کنند تا آنها در آینده از جایگاه تحصیلی و شغلی مناسبی برخوردار شوند. کودکان براساس روشی که در سه سال اولیه زندگی‌شان اعمال می‌شود، تربیت می‌شوند و آموزش می‌بینند و سبک رفتاری خاصی پیدا می‌کنند. این سبک رفتاری، نقش بسیار مهمی‌ در نوع ارتباطات آنها در طول زندگی‌شان دارد که موجب می‌شود کودکانی با شخصیت های متفاوت شکل بگیرند.

کارشناسان بحث تربیت تاثیر محبت پدر و مادر در کودک را بیشتر از امکانات رفاهی و نیز اقتصادی می‌دانند و می‌گویند کودک لباس‌ها و اسباب‌بازی‌های گرانقیمت و رنگارنگ را بدون مهر و محبت پدر و مادرش نمی‌خواهد و جویای محبت واقعی است؛ یعنی محبتی که آثارش در رفتار و گفتار والدین نمودار باشد. برای مثال، یک لباس معمولی که با جملات ساده و زیبایی مثل «چقدر این لباس به تو می‌آید» یا «مثل فرشته‌ها شده‌ای» و… همراه باشد در نظر کودک همین لباس معمولی به لباس رویاهایش تبدیل می‌شود یا خرید اسباب بازی‌های گرانقیمت، کودک را خوشحال نمی‌کند ولی بازی با پدر و مادر مثل بازی قائم باشک بدون هیچ اسباب بازی ای بهترین و قشنگ‌ترین لحظات را برایش رقم می‌زند: به این ترتیب، کودک از نوازش‌ها، بوسه‌ها، در آغوش گرفتن‌ها، تبسم‌ها و حتی از آهنگ محبت‌آمیز سخنان پدر و مادرش احساس محبت می‌کند.

اگر پدر و مادر نتوانند در طول دوران کودکی و نیز مراحل رشد الگوی صحیح تربیت، توقع و نیز صرفه‌جویی را به فرزندانشان بیاموزند، بدون شک آنها در جوانی بر والدین خود حکومت خواهند کرد و به‌طور طبیعی چون هنوز به درجه رشد و تکامل نرسیده‌اند، نمی‌توانند از عقلشان کمک بگیرند، در نتیجه دچار مشکل و دردسر می‌شوند و والدین را نیز درگیر می‌کنند.

یکی دیگر از مهم‌ترین عواملی که در تربیت کودک موثر است، تربیت غیر کلامی ‌است. تربیت غیر کلامی ‌بیشتر از تربیت کلامی‌ اثر می‌گذارد؛ زیرا بچه‌ها دوست ندارند مدام مورد نصیحت قرار بگیرند، آنها در مقابل نصیحت‌های ما، یا می‌روند و دوباره آن کار را تکرار می‌کنند یا شروع به جرو بحث می‌کنند.

اما متاسفانه بعضی از والدین تربیت کودک را به پند و اندرز و امر و نهی می‌دانند و فکر می‌کنند ‌ فقط زمانی که با فرزندشان مشغول صحبت و امر و نهی هستند به تربیت او اشتغال دارند. در حالی که کودکان یک مقلد کامل هستند و آنچه را می‌بینند بهتر یاد می‌گیرند؛ یعنی آنها به رفتار والدینشان می‌نگرند و به گفتار و پند و اندرز چندان توجهی ندارند. مثلا، اگر پدر و مادر اهل مطالعه باشند بچه‌ها به کتاب خواندن نیز علاقه‌مند می‌شوند.
اگر پدر و مادر نتوانند در طول دوران کودکی و نیز مراحل رشد الگوی صحیح تربیت، توقع و نیز صرفه‌جویی را به فرزندانشان بیاموزند، بدون شک آنها در جوانی بر والدین خود حکومت خواهند کرد

بنابراین بر ما والدین مسئول لازم است، اگر در رفتار و گفتارمان مشکلی است آن را برطرف کنیم، زیرا کودکان نیازمند الگوهایی قابل قبول و مطمئن هستند و کلام ما زمانی در فرزندانمان اثر می‌گذارد که ما خود، نمونه‌ای عینی برای آنها باشیم. مثلا اگر خود ما، پدر و مادری بداخلاق و پرتوقع باشیم، نمی‌توانیم با پند و اندرز یک فرزند خوب تربیت کنیم.

یکی از عواملی که سبب یادگیری در کودکان می شود تقلید و الگو برداری از والدین است. درشکل و حالت طبیعی پسر از پدر تقلید و الگوبرداری می کند و دختر از مادر، امّا همیشه اینچنین نیست بلکه عواملی سبب می شود این حالت طبیعی تغییر یابد.

عواملی که سبب میشود تقلید و الگوبرداری کودکان ازمسیر خودش خارج شود:

1 - نزاع ، پرخاشگری ، بگو مگو و …

در این حالت فرزندان به سمت کسی می روند که اقتدار بیشتری در این نزاع ها دارد و از او تقلید خواهند کرد و یا هم اگر در این نزاع ها مادر کوچک شود ، ممکن است دختر هم توسری خور و ضعیف بار آید.

2 - گاهی یکی از والدین منبع تشویق می شود و دیگری منبع تنبیه

چون اغلب مادران در خانه هستند و بیشتر با فرزند سر و کار دارند، بیشتر به او امر و نهی می کنند.مثلا َ این کار رو نکن ، این کار رو بکن ، بشین و …

اما چون پدرها کمتر در محیط خانه هستند ، وقتی به خانه بر می گردند او را در بغل می گیرند و تشویق می کنند و با او مهربان تر هستند ، فرزندان بیشتر به سمت پدر گرایش دارند تا مادر خود.

3 - نشان دادن نقشی از پدر و مادر که بچه ها به آن علاقه ندارند

پدر و مادر ها گاهی نقشی از پدر و مادر نشان می دهند که بچه ها وقتی آن را می بینند با خود می گویند اگر پدر و مادر بودن همینه ، ما نشویم بهتره مثلا مادری که همش مشغول کار ، آشپزی ، نظافت و … است و دخترش که حال و روز او را می بیند از ازدواج و مادر شدن بیزار می شود یا پدری که همش مشغول کار کردن است .

کودک تان مثل آب خوردن فحش می دهد، نمی دانید این حرفها را از کجا یاد گرفته است. سعی می کنید با او مدارا کنید اما گویا دایر لغات او در این زمینه هر روز بیشتر می شود…

شنیدن الفاظ رکیک و زشت از دهان بزرگترها شاید قابل تحمل تر باشد اما زمانی که فرشته های کوچک ناسزاگویی می کنند، به دنبال علت هستیم و می خواهیم هر چه سریعتر مسئله را حل کنیم.

سرایت از والدین به کودکان
اولین نکته در مورد ناسزاگویی این است که ممکن است این امر از والدین سرایت کرده باشد. زمانی که با دوستان در کنار هم نشسته ایم و کودکان در کنارمان هستند شاید یادمان برود باید مراقب حرف زدنمان باشیم. این امر در بین مردان بیش تر دیده می شود. کودک تقلید می کند، پس مواظب باشیم این ویروس را به کودکانمان انتقال ندهیم.

گاهی مقصریم
در مواردی پیش می آید، ناخواسته اسباب عصبانیت و خشم کودک را فراهم می آوریم. همین امر سبب می شود الفاظ زشت و قبیح به زبان بیاورد، بنابراین تا آنجا که امکان دارد باید کوشید زمینه‌های عصبانیت را از بین برد. پاسخ دادن به کودک در حالت عصبانیت، تنها به او می آموزد چگونه بدزبانی کند. هر چند دشوار است ولی وقتی با عصبانیت سر شما فریاد می کشد، شما متقابلاً این کار را انجام ندهید،

دوستان بد دهان
دلیل بد دهانی کودک را باید در محیط اطراف جستجو کرد و در برخورد با این موضوع عاقلانه رفتار کرد. گاهی علت بدزبانی، وجود دوستانی است که او در تعاملات روزانه اش با آنها صحبت می کند و اوقات خود را سپری می کند. به نوعی دیدن یک رفتار قبح آن را از بین می برد و کودک تصور می کند، رفتار دوستانش عادی است.

ذوق نکنید
شاید فرزند خردسال و شیرین زبان، کلمه زشتی را بر زبان بیاورد. در مواردی دیده می شود والدین برای تفریح خودشان،به دلیل طرز بیان کودک می خواهند که دوباره تکرار کند. لازم است از همان لحظه با آرامش از این کار جلوگیری شود. به بیان دیگر بد زبانی با کمی توجه تبدیل به عادت می شود.
بهتر است برای واژه‌های زشت یک معادل مودبانه و جایگزین بیابید و به رفتارهای نامناسب او نخندید

عکس العمل مناسب
رفتار مناسب شما در مقابل کودک، به او یاد می دهد که ناسزاگویی عمل زشتی است. ممکن است شما به اشتباه برای تصحیح رفتار کودک تان از جملات خوبی استفاده نکنید. با روشهای مختلف می توانید او را از این عمل بازدارید. یادتان باشد با آنها مقابله به مثل نکنید.

حرف زشت نزنید
داشتن یک بچه مودب دور از ذهن نیست. اگر می خواهید فرزندتان حرف زشت نزند در مقابل او از الفاظ بهتری استفاده کنید. بهتر است برای واژه‌های زشت یک معادل مودبانه و جایگزین بیابید و به رفتارهای نامناسب او نخندید.

نادیده گرفتن بدزبانی کودک
اگربه طور اتفاقی،‌ کودکتان واژه ناشایستی را به کار برد، سعی کنید به بد زبانی او، بی توجهی نشان دهید. وانمود کنید که آن را هرگز نشنیده اید، بنابراین هرگونه تأثیر آن را بر خودتان از بین برده و بازی او را به یک بازی یک نفره تبدیل کنید، چیزی که اصلاً برای کودکان جالب نیست.

ازخوش زبانی کودک تعریف کنید
بگذارید کودک بداند چه نوع گفتاری را می پسندید. هر بار که بدزبانی نمی کند به این امر اشاره کنید. برای مثال بگویید «خوشم می آید وقتی سوالی از تو می پرسم آرام جواب می دهی.» در عمل به او نشان دهید که کدام گفتار وی، بدزبانی شمرده می شود.

تنبیه نکنید
تنبیه را برای موارد مهم و رفتارهای زیان باری بگذارید که برای خود کودک و دیگران آزار دهنده و خطرناک است. بدزبانی هم، در بدترین حالت، آزاردهنده است ولی هیچ تجربه ای در دست نیست که نشان دهد با تنبیه کردن به دلیل بی احترامی، کودک، مودب و محترم می شود. مجازات، تنها ترس را می آموزد و نه احترام را.

لقب ندهید
گاه والدین، به راحتی همان القاب تمسخر آمیزی را که کودک به زبان می آورد به سرش فریاد می کشند، برای مثال : «کودن! نمی دانی که نباید به کسی لقب بد داد». این کار به کودک اجازه می دهد تا همان کلماتی را که شما استفاده می کنید، به کار ببرد. خشم خود را کنترل کرده و به او توضیح دهید که چه طور و چرا این قدر عصبانی شده اید.

اسامی بد و خوب را مشخص کنید
به طور دقیق برای کودک توضیح دهید که از چه نام هایی نباید استفاده کند. تنها در این صورت می توانید از او انتظار داشته باشید که لقب های «مجاز» و «غیر مجاز» را بشناسد.

چندسالی است ازدواج کرده اما هنوز دیده‌اش به جمال فرزندی دلبند روشن نشده است. می‌گوید: به هر دری زده‌ایم اما انگار قفل بسته ما با هیچ کلیدی گشوده نمی‌شود.

دلداریش می‌دهم و می‌گویم: لابد حکمتی دارد و بعد زبان را مترنّم می‌کنم به این بیت از دیوان محتشم کاشانی:

چو درد فاقه‌اش، اکثر دواپذیر شده

علاج مابقی از حکمت تو هست آسان

می‌گوید: می‌دانم کار خدا بی‌حکمت نیست اما ای کاش حکمتش را می دانستم. با وجودی که قلبم شب و روز در آتش اشتیاق فرزند، می‌سوزد اما هر وقت این خواسته‌ را به درگاه ربوبی‌اش برده‌ام گفته‌ام خدایا! اگر به مصلحت است اجابت کن! وگرنه نمی‌خواهم مصداق این کریمه از قرآنت باشم که فرموده‌ای: عَسَى أَن تُحِبُّواْ شَیْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَّكُمْ وَاللّهُ یَعْلَمُ وَأَنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ (بقره/216).(و بسا چیزی را خوش نمی دارید و آن برای شما خوب است، و بسا چیزی را دوست می دارید و آن برای شما بد است، و خدا می داند و شما نمی دانید.)

می‌گویم: از قرآن می‌گویی اما چقدر شده است برای گره‌گشایی از کارهای فروبسته‌ات به سراغ این حبل متین و کتاب مستبین خدا بروی؟ یا شاید فکر می‌کنی در داورخانه قرآن، دارویی برای درمان درد تو و امثال تو وجود ندارد؟

با تعجب می‌پرسد:

یعنی می‌خواهی بگویی خدا در قرآن، برای ما بی‌فرزندها هم نسخه‌ تجویز کرده است؟

سری تکان می‌دهم و رهنمونش می‌شوم به آیاتی از سوره مبارکه نوح، آنجا که حضرتش به درگاه خدا عرضه می‌دارد:

فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كَانَ غَفَّارًا (نوح/10)

به آن‌ها گفتم: «از پروردگار خویش آمرزش بطلبید که او بسیار آمرزنده است…

یرْسِلِ السَّمَاءَ عَلَیكُمْ مِدْرَارًا (نوح/11)

تا باران‌های پربرکت آسمان را پی در پی بر شما فرستد،

وَیمْدِدْكُمْ بِأَمْوَالٍ وَبَنِینَ وَیجْعَلْ لَكُمْ جَنَّاتٍ وَیجْعَلْ لَكُمْ أَنْهَارًا (نوح/12)

و شما را با اموال و فرزندان فراوان کمک کند و باغ‌های سرسبز و نهرهای جاری در اختیارتان قرار دهد!

شاهد مثالم،همین آیه اخیر است که استغفار را متغیر و عاملی موثر می‌داند در توالد و تکثیر فرزند.

و اندکی بسط سخن می‌دهم که نوح نبی، این سخنان را با کفّاری در میان می‌نهد که اصل وجود خدا را قبول داشتند اما توحید در عبودیتشان می‌لنگید.

و از همین رو، به آئین “وثنیت” گراییده بود؛ آئینی که «اجازه نمى‌دهد مردم خداى تعالى را بپرستند، نه به تنهایى و نه با غیر، بلکه تنها مجازند با پرستش بت‌ها، ارباب بت‌ها را بپرستند، تا آن ارباب که مستقیماً خدا را مى‌پرستند، نزد خدا شفاعت ایشان کنند در حقیقت عبادت پرستندگان خود را روى عبادت خود نهاده تحویل خدا دهند و اگر این مذهب اجازه پرستش خداى تعالى را مى‌داد حتماً خدا را به تنهایى مى‌پرستیدند، پس دعوت چنین مردمى به عبادت خدا در حقیقت دعوت به توحید در عبادت است. (المیزان، ذیل تفسیر آیه).

«و به این ترتیب یک نعمت بزرگ معنوى و پنج نعمت بزرگ مادى به آن‌ها وعده داده نعمت بزرگ معنوى بخشودگى گناهان و پاک شدن از آلودگى کفر و عصیان است، اما نعمت‌هاى مادى: ریزش باران‌هاى مفید و به موقع و پر برکت، فزونى اموال، فزونى فرزندان (سرمایه‌هاى انسانى)، باغ‌هاى پربرکت، و نهرهاى آب جارى.»(نمونه، ذیل تفسیر آیه)
می‌گویم: از قرآن می‌گویی اما چقدر شده است برای گره‌گشایی از کارهای فروبسته‌ات به سراغ این حبل متین و کتاب مستبین خدا بروی؟ یا شاید فکر می‌کنی در داورخانه قرآن، دارویی برای درمان درد تو و امثال تو وجود ندارد؟

می‌گوید: در دلالت صریح این آیات تردید ندارم چون از آیات محکمه قرآن است اما طبیب برای هر نسخه‌ای که تجویز می‌کند مقدار مصرفی دارو هم تعیین می‌کند. اما در این آیاتی که خواندی، فقط به صورت کلی گفته شده است استغفار کنید، اما از چند و چون و کیف و کم استغفار سخنی به میان نیامده است.

می‌گویم: همیشه‌ترین کتاب آسمانی ما قرآن، با اینکه روشنگر هر چیزی است اما جزئیات امور در آن نیامده است که اگر می‌آمد خواندش و نگه‌داشتنش بر امت سخت می‌شد. به همین دلیل، در فقه اصغر (احکام و تکالیف شرعی) و فقه اکبر (اخلاقیات) جزئیات کثیری از دستورات و سفارشات دین را باید از محضر قرآن ناطق جویا شویم، یعنی باید مراجعه کرد به متون معارف مکتوب اعم از روایات ذیل آیات و حکایات حاکی از سنت حضرات امامان پاک. -درود خدا بر ایشان-

و من در حدود بضاعت علمی‌ام این کار کرده‌ام.

برمی‌خیزم و صفحاتی از کتاب تفسیر گرانسنگ مجمع البیان امین الاسلام “طبْرِسِی” را (که عوام به غلط “طَبَرسِی” می‌خوانند) فرارویش گشودم . انگشت نهادم و گفتم از اینجا به بعد را بخوان:

«امام باقر (علیه السلام) جهت انجام امورى به نزد هشام بن عبدالملك آمدند ولى هشام در اذن ورود تأخیر می‌کرد, به‌طوری كه حضرت ناراحت شدند. هشام همراه و دربانى داشت كه ثروتمند بود ولى فرزندى نداشت.

امام باقر (علیه السلام ) به او نزدیك شد و به او گفت: آیا می‌توانی برنامه ملاقات من با هشام را جور كنى و من هم دعایى به تو تعلیم می‌دهم كه فرزنددار شوى؟

او گفت: آرى! پس حضرت را به هشام رسانید و هشام هم امور حضرت را انجام داد. راوى می‌گوید: وقتى كار حضرت تمام شد, دربان هشام گفت: فدایتان شوم دعایى كه به من قول دادى چه شد؟

حضرت فرمودند: هر روز در صبحگاهان و شامگاهان هفتاد بار سبحان الله, ده بار استغفار، و نه بار دیگر سبحان الله و دهمین آن را استغفار قرار ده… چون خداوند تعالى می‌فرماید: استغفار نمایید و حضرت, آیات (ابتدایی) سوره‌ی نوح را تلاوت كردند. پس آن دربان به این نسخه عمل كرد و فرزندان و ذریه‌ى فراوانى روزى او شد.

سلیمان كه از افرادى است كه در سند این روایت و جزو راویان این روایت است, می‌گوید: من با دختر عموى خود ازدواج كردم و از او فرزنددار نشده بودم. من آن ذكر را گفتم و به اهل بیت خود نیز تعلیم دادم. پس از آن, فرزند دار شدیم به‌طوری كه زنم معتقد شده بود, هرگاه بخواهد حامله شود اگر ذكر را بگوید حامله می‌شود. و من این ذكر را به بسیارى از هاشمیین از كسانى كه فرزند نداشتند تعلیم دادم و داراى فرزندان زیادى شدند (و الحمد لله).

از امام سجاد (علیه السلام) نقل شده كه براى بعضى از اصحابشان در مورد طلب فرزند فرمودند: دعاى فوق را هفتاد بار بخوان. به‌درستی كه كسى كه این دعا را فراوان بخواند, آنچه از مال و فرزند تمنا نماید و آنچه از خیر دنیا و آخرت بخواهد, خداوند به او روزى خواهد نمود. بعد حضرت آیه‌ی سوره‌ی نوح را قرائت فرمودند.»

به اینجا که رسید برق شادی در چشمانش جهید. انگار کلید گنج دنیا را به دست آورده باشد…